Page 47 - june53

๔๕
จึ งได้ดำ�เนิ นการวิจัย เรื่องการมี ส่ วนร่วมของเครือข่าย
วั ฒนธรรมและชุมชนในการบริหารจัดการวั ฒนธรรม :
กรณีศึกษาการแสดงมะโย่ง อำ�เภอเมือง จังหวั ดปัตตานี
โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาถึงบทบาทหน้าที่ของมะโย่งที่ มี
ต่อชุมชน ตลอดจนการแสวงหาแนวทางในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู
การแสดงมะโย่ง และกระบวนการมีส่วนร่วมของสำ�นักงาน
วัฒนธรรมจั งหวัดปั ตตานี สภาวัฒนธรรมจั งหวัดและชุมชน
ในการบริหารจัดการวัฒนธรรมท้องถิ่ น ซึ่งการศึกษาวิจัย
ครั้ งนี้ใช้วิธี ดำ�เนินการวิจั ยเชิงคุณภาพ การจัดเวทีเสวนา
และการสังเกตการณ์ผู้ร่วมเสวนาจากชุ มชน
จากผลการวิ จั ยสรุ ปได้ ว่า การวิ จั ยครั้ งนี้ ก่อให้
เกิดกระบวนการมี ส่วนร่วมในการทำ�งานร่ วมกันระหว่ าง
สำ�นักงานวัฒนธรรมจังหวั ดปัตตานี สภาวัฒนธรรมจังหวั ด
และชุมชนในการบริหารจัดการวัฒนธรรมท้ องถิ่น สำ�หรับ
บทบาทหน้าที่ของมะโย่งที่มีต่ อชุมชนพบว่า ๑. การแสดง
มะโย่งเป็ นเหมือนผู้สื่อข่าว เนื่ องจากในอดีตมะโย่ งจะนำ�
เรื่ องราวที่พบเจอในชุมชนหนึ่ งไปเล่าสู่กันฟั งอีกชุมชนหนึ่ง
๒. การแสดงมะโย่งเป็ นสื่อบั นเทิงที่ ทำ�ให้ ประชาชนได้รับ
ความสนุกสนานและสอดแทรกกล่อมเกลาจิตใจผู้ที่เสพสื่อ
ให้มีคุณธรรมจริ ยธรรมสอนให้คนเป็นคนดี ๓. เป็นสื่อสำ�คัญ
ในการสร้างสรรค์สังคม โดยส่งเสริ มความสามัคคีในชุ มชน
สร้างความรัก ความเอื้ออาทร ความมีน้ำ�ใจต่อกันของคนใน
ชุมชนและต่างชุมชน ด้านแนวทางในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู
การแสดงมะโย่งนั้นพบว่า ศิ ลปะการแสดงมะโย่ง ถือได้
ว่าเป็นศิลปะการแสดงที่มี คุณค่าแฝงไว้ด้วยความเชื่อแบบ
พราหมณ์ ฮินดูและพุ ทธ แม้ว่าจะเป็นที่ นิยมของชาวมลายู
มาเป็นเวลานาน แต่ปัจจุบั นนี้กลับได้รับความนิยมน้อยลงเมื่อ
มีการศึกษาหลักศาสนาอิสลาม ดังนั้น ในการเสวนาเพื่อหา
แนวทางในการอนุรักษ์ ฟื้นฟูการแสดงมะโย่งจึงได้มีการเสนอ
แนวทาง คือ ๑. ควรประยุกต์ ปรับเปลี่ยนเพื่อให้เข้ากับสภาพ
สังคม กล่าวคือ ในส่วนของพิธีกรรมการไหว้ครูหรือพิธีกรรม
อื่นๆ ที่ขั ดกับหลักศาสนาอิ สลามควรจะงด และส่งเสริม
สืบสานในเรื่ องของการขั บร้องและการแสดงเป็นละคร
เท่านั้น ๒. นำ�ศิ ลปะการแสดงมะโย่งมาบรรจุในบทเรียน
หลักสูตรท้องถิ่น เพื่อให้เด็กได้เรี ยนรู้ และสร้างสำ�นึกให้เด็ก
เห็นคุ ณค่าและความสำ�คัญของศิลปะการแสดงพื้นบ้านต่างๆ
๓. ให้ผู้นั บถือศาสนาอื่นนอกเหนือจากศาสนาอิสลาม เป็น
ผู้สานต่อหน้าที่การอนุ รักษ์ ฟื้นฟูการแสดงมะโย่งให้ คงอยู่
เห็ นได้ว่ าการแสดงมะโย่ งเป็ นศิ ลปะการแสดง
พื้ นบ้านที่ มี บทบาทเกี่ ยวข้องกั บสั งคมและชุ มชนมา
โดยตลอด แต่ ทว่าในปัจจุบันนี้กำ�ลังจะสู ญหายไป ดังนั้น
หากเราจะอนุ รักษ์ และฟื้ นฟูการแสดงมะโย่ง หน่ วยงาน
ภาครัฐและชุมชนจะต้องร่วมมือกัน โดยร่วมกันรวบรวมข้อมูล
ศิลปะการแสดงพื้นบ้านมะโย่งทั้งในรูปแบบเอกสาร ภาพถ่าย
เทปบันทึกเสียง เพื่อประโยชน์ ในการศึกษาของเยาวชนที่
สนใจ ตลอดจนจัดกิจกรรมสืบสานการแสดงมะโย่ง เพื่ อ
ส่งเสริมให้เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านศิลปะการแสดงพื้นบ้าน และ
จัดทำ �คู่มือการแสดงมะโย่ง เพื่อใช้ประกอบในการฝึกสอน
ให้ แก่ เยาวชน พร้อมทั้งสร้ างจิตสำ �นึกให้เยาวชนได้ เห็น
ความสำ�คัญและคุณค่าของการแสดงมะโย่งซึ่งถือเป็นศิลปะ
การแสดงพื้ นบ้านที่ มีมาแต่ โบราณ ที่เราควรจะร่ วมกัน
สืบสานให้คงอยู่ต่อไป
+-------------------------------------------+
ข้ อมูลจากงานวิจัยเรื่ องการมีส่วนร่ วมของเครือข่ายวัฒนธรรม
และชุมชนในการบริหารจัดการวัฒนธรรม
: กรณีศึกษาการแสดงมะโย่ง อำ�เภอเมือง จังหวัดปัตตานี
โดย สำ�นักงานวัฒนธรรมจังหวัดปัตตานี
การวิจัยนี้ได้รั บเงินอุ ดหนุนการวิจัย
จากสำ�นักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ