Page 46 - june53

๔๔
จ้าวขุ น...เรียบเรียง
จังหวัดปั ตตานี เป็ นจั งหวัดที่ มี พั ฒนาการทาง
ประวัติ ศาสตร์และอารยธรรมที่ เจริญรุ่ งเรืองมาเป็ นเวลา
นาน และได้รับอารยธรรมจากชนชาติ ต่างๆ มาผสมผสานจน
เป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่เป็นมรดกตกทอดมาจนถึง
ปัจจุบันนี้ รวมทั้งศิลปะการแสดงพื้นบ้านของจังหวัดปัตตานี ก็
มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบ้าน
โดยเฉพาะจากชวาในประเทศอินโดนีเซียและชาวมลายูใน
ประเทศมาเลเซีย
มะโย่ง หรือเมาะโย่ง เป็นศิลปะการแสดงประเภท
หนึ่งของคนมลายูใน ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้ (ปัตตานี
เป็นจังหวัดหนึ่งใน ๓ จั งหวัดชายแดนภาคใต้) ที่ นิยมกัน
มากในอดีต ซึ่งในปัจจุบันไม่มี การแสดงเพื่อความบั นเทิง
อีกแล้ว คณะมะโย่ง ประกอบด้วย ตั วพระ คือ เปาะโย่ง
ตัวนาง คือ มะโย่ง และตัวตลกหรือเสนา นอกนั้นเป็นนั ก
ดนตรี เครื่องดนตรีประกอบด้วย กลองมลายู ๑ คู่ ซอฆือปะ
จะคล้ายซอสามสาย ๑ คัน บางโรงจะใช้ ไวโอลินแทนซอ
ฆ้องขนาดใหญ่ ๑ คู่ ซือแระหรือไม้แตระอย่างมโนราห์ ๒ คู่
กอเลาะหรือไม้ กรับ ๒ คู่ ส่วนเวทีแสดงจะเป็นแบบง่ายๆ โดย
ปลูกสร้างโรงเตี้ยๆ ขึ้นมา หรือจะปูเสื่อเล่นบนลานดินก็ได้
แต่จะทำ�หลั งคาพอกันแดดได้ แบ่งเป็นเวทีแสดงและวาง
เครื่องดนตรี ส่ วนหลังโรงจะใช้เป็นที่ แต่งตัวของนั กแสดง
ลักษณะการแสดงจะเป็ นแบบรำ�และใช้ตัวแสดงผู้หญิงเป็น
หลั ก จะจัดแสดงเมื่อมีงานมงคลต่างๆ เช่น แต่งงานเข้า
สุนัต หรือถ้าไม่มีงานบุญก็อาจเล่ นเพื่อความบันเทิงในหมู่บ้าน
หรือแสดงเพื่อแก้บนเวลามีคนล้มป่ วย
ปั จจุบันศิ ลปะการแสดงมะโย่งหาชมได้ยาก สาเหตุที่
ทำ �ให้มะโย่งเสื่อมความนิยม เนื่องจากไม่มีผู้สืบทอดอาจเป็น
เพราะมาจากความเจริญก้ าวหน้าของเทคโนโลยี และระบบ
การสื่ อสารที่ทันสมั ย และสื่อบันเทิงต่ างๆ เริ่มแพร่เข้ ามาใน
ชุ มชนตามชนบท ที่สำ�คั ญที่สุ ดคือความเจริญรุ่ งเรืองของ
ศาสนาอิสลามในภู มิภาคนี้ ทำ�ให้ ผู้คนได้ศึ กษาและเรียนรู้
ศาสนาจากผู้นำ�ศาสนา คือ โต๊ะครู โต๊ะอิหม่ามมากขึ้น ทำ�ให้
สภาพสังคมมี การเปลี่ยนแปลง จากสังคมที่มีผู้รู้ด้านศาสนา
น้ อย เป็นสั งคมที่มี ผู้รู้ด้ านศาสนามากขึ้น ประชาชนมี วิถี
ชีวิ ตตามหลักการของศาสนาอิสลามมากขึ้น ทำ �ให้ศิ ลปะการ
แสดงมะโย่ งถูกทอดทิ้งและกำ�ลังจะสูญหายไปจากท้องถิ่น
จากปัญหาดังกล่าว ทำ�ให้สำ�นักงานวัฒนธรรมจังหวัด
ปั ตตานี ในฐานะหน่วยงานภาครัฐ และสภาวัฒนธรรมใน
ฐานะองค์ กรภาคประชาชน ซึ่งทำ�หน้าที่ส่งเสริม สนับสนุ น
และประสานงานการดำ�เนินงานด้านวัฒนธรรมในพื้นที่ ได้
ตระหนั กและมองเห็นถึงความสำ �คัญของการดำ�เนิ นงาน
วั ฒนธรรมของประชาชน โดยประชาชน เพื่อประชาชน