๔๐
(๑) คนไทยทุ
กคนเป็
นพลเมื
องชั้
น ๑
(๒) จิ
ตสำ
�นึ
กใหม่
(๓) การกระจายอำ
�นาจ
จิ
ตสำ
�นึ
กประชาธิ
ปไตย
(๔) ประชาชนมี
ส่
วนร่
วมในกิ
จสาธารณะทุ
กระดั
บ
รู
ปที่
๒ “สี่
เหลี่
ยมประชาธิ
ปไตย”
ร่
วมกั
นว่
า เราจะ
ยกเครื่
องโครงสร้
างประชาธิ
ปไตย
ก็
จะ
สามารถทำ
�ได้
เพราะเรามี
เครื่
องมื
อมาก ทั้
งภาครั
ฐและภาค
ประชาชน ซึ่
งสามารถร่
วมมื
อกั
นเป็
น “ประชา – รั
ฐ” อั
นเป็
น
เครื่
องมื
อที่
ทรงพลั
งที่
จะทำ
�ให้
อะไรสำ
�เร็
จโดยไม่
ยาก
การยกเครื่
อง (Overhaul)
“โครงสร้
างประชาธิ
ปไตย”
จึ
งควรเป็
นระเบี
ยบวาระร่
วมกั
นของเราทั้
งชาติ
ถ้
าจะพั
ฒนา
ประชาธิ
ปไตยกั
นให้
ได้
ผล
วั
ฒนธรรมประชาธิ
ปไตย เครื่
องกำ
�กั
บองค์
กร
ทางการเมื
องให้
ถู
กต้
อง
วิ
ถี
ชี
วิ
ตร่
วมกั
นคื
อวั
ฒนธรรม ถ้
าขาดวั
ฒนธรรม
ประชาธิ
ปไตย มี
แต่
องค์
กรทางการเมื
อง องค์
กรทางการเมื
อง
นั้
นจะใช้
อำ
�นาจอย่
างไม่
เป็
นธรรม มี
การคดโกงคอร์
รั
ปชั่
น
และความไม่
ถู
กต้
องต่
าง ๆ นานาจนเป็
นที่
เอื
อมระอา
วั
ฒนธรรมประชาธิ
ปไตยจะกำ
�กั
บองค์
กรทางการเมื
องให้
เป็
น
ประชาธิ
ปไตย เราสนใจเฉพาะองค์
กรทางการเมื
องทำ
�ให้
ประชาธิ
ปไตยล้
มเหลวมาตลอด ถึ
งเวลาต้
องสนใจวั
ฒนธรรม
ประชาธิ
ปไตย
ในเรื่
องวั
ฒนธรรมประชาธิ
ปไตยควรพิ
จารณา ๔ ด้
าน
ที่
เชื่
อมโยงกั
น อาจเรี
ยกว่
า “สี่
เหลี่
ยมประชาธิ
ปไตย” ดั
งนี้
(๑) คนไทยทุ
กคนเป็
นพลเมื
องชั้
น ๑
(๒) จิ
ตสำ
�นึ
กใหม่
– จิ
ตสำ
�นึ
กประชาธิ
ปไตย
(๓) การกระจายอำ
�นาจ
(๔) ประชาชนมี
ส่
วนร่
วมในกิ
จสาธารณะทุ
กระดั
บ
ทั้
ง ๔ ด้
านสั
มพั
นธ์
กั
น ดั
งรู
ปที่
๒ และอธิ
บาย
เพิ่
มเติ
มดั
งต่
อไปนี้
(๑) คนไทยทุ
กคนเป็
นพลเมื
องชั้
น ๑
แนวคิ
ดเป็
นมโนทั
ศน์
ทางศี
ลธรรมและเป็
นการเมื
อง
ที่
มี
พลั
ง สั
งคมไทยเป็
นสั
งคมชนชั้
นที่
ขาดความเท่
าเที
ยมกั
น
คนเล็
กคนน้
อยยากจนคนชั้
นล่
างเป็
นคนไม่
มี
เกี
ยรติ
ไม่
มี
ศั
กดิ์
ศรี
ไม่
ได้
รั
บส่
วนแบ่
งอย่
างเป็
นธรรม ไม่
สามารถเข้
าถึ
ง
การใช้
ทรั
พยากรของประเทศอย่
างเป็
นธรรม เช่
น ที่
ดิ
น
แหล่
งน้ำ
� ป่
าไม้
บริ
การสุ
ขภาพ บริ
การศึ
กษา บริ
การทาง
กฎหมายเป็
นสั
งคมที่
ไม่
เป็
นธรรม เป็
นประชาธิ
ปไตยไม่
ได้
ประชาธิ
ปไตยกั
บธรรมาธิ
ปไตยจะต้
องไปด้
วยกั
น
การเคารพศั
กดิ์
ศรี
และคุ
ณค่
าความเป็
นคนของทุ
กคน
อย่
างเท่
าเที
ยมกั
นเป็
นศี
ลธรรมพื้
นฐาน ที่
เป็
นรากฐานของ
ประชาธิ
ปไตย และความเป็
นธรรมถ้
าจะให้
เกิ
ดประชาธิ
ปไตย
– ธรรมาธิ
ปไตย ต้
องมี
การรณรงค์
และเรี
ยกร้
องต่
อสู้
เพื่
อ
ความเป็
นธรรมให้
คนไทยทุ
กคนเป็
นพลเมื
องชั้
น ๑
(๒) จิ
ตสำ
�นึ
กใหม่
– จิ
ตสำ
�นึ
กประชาธิ
ปไตย
เนื่
องจากเป็
นสั
งคมอำ
�นาจนิ
ยม ผู้
คนจึ
งมี
จิ
ตสำ
�นึ
กเล็
ก
ที่
คิ
ดถึ
งตั
วเอง และพวกพ้
องมี
การวิ่
งเต้
นเส้
นสาย แสวงหา
อิ
ทธิ
พล ไม่
ได้
ด้
วยเล่
ห์
ก็
เอาด้
วยกล ฉ้
อฉล คอร์
รั
ปชั่
น ขาด
สำ
�นึ
กในความยุ
ติ
ธรรมถ้
าสั
งคมไทยจะก้
าวหน้
าต่
อไปได้
ประชาชนต้
องมี
จิ
ตสำ
�นึ
กใหม่
เป็
นจิ
ตสำ
�นึ
กใหญ่
ที่
คำ
�นึ
งถึ
ง
ส่
วนรวมความมี
เหตุ
ผล ความยุ
ติ
ธรรม การเคารพความคิ
ดที่
แตกต่
าง ความต้
องการมี
ส่
วนร่
วมในกิ
จการของส่
วนรวมอาจ
เรี
ยกจิ
ตสำ
�นึ
กใหม่
ว่
าจิ
ตสำ
�นึ
กประชาธิ
ปไตย ประชาธิ
ปไตย
ที่
แท้
จริ
งเกิ
ดไม่
ได้
ถ้
าขาดจิ
ตสำ
�นึ
กประชาธิ
ปไตย การรณรงค์
ให้
เกิ
ดจิ
ตสำ
�นึ
กใหม่
จึ
งเป็
นระเบี
ยบวาระของประชาธิ
ปไตย