๗
เอกสารในหอจดหมายเหตุ
ปี
พุ
ทธศั
กราช ๒๔๕๘ ในรั
ชสมั
ยพระบาทสมเด็
จ
พระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว หลั
งจากขึ้
นครองราชย์
สมบั
ติ
เป็
น
เวลา ๕ ปี
สมเด็
จพระมหาสมณเจ้
า กรมพระยาวชิ
รญาณ
วโรรสได้
กราบบั
งคมทู
ล ปรารภถึ
งพระราชดำ
�ริ
ในพระบาท
สมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วเรื่
องการตั้
งสมาคม มี
บั
นทึ
ก
ไว้
ว่
าสมเด็
จฯ กรมพระยาวชิ
รญาณวโรรสทรงเรี
ยกชื่
อสมาคม
แห่
งนี้
ว่
า
สมาคมรั
กษาภาษาไทย
หลั
งจากนั้
น พระบาท
สมเด็
จพระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วทรงพระกรุ
ณาโปรดเกล้
า
โปรดกระหม่
อมตั้
งสมาคมขึ้
น พระองค์
ทรงเป็
นสภานายก
ของสมาคม สมเด็
จฯ กรมพระยาวชิ
รญาณวโรรส ทรงเป็
น
อุ
ปนายก คณะกรรมการของสมาคมมาจากกรรมการชุ
ดเดิ
ม
และกรรมการที่
ทรงพระกรุ
ณาโปรดเกล้
าฯแต่
งตั้
งขึ้
นใหม่
รวม ๖ พระองค์
พระยาศรี
สุ
นทรโวหารเป็
นเลขานุ
การตามเดิ
ม
พระบาทสมเด็
จพระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วได้
พระราชทาน
ชื่
อสมาคมแห่
งนี้
ว่
า
“นิ
รุ
กติ
สมาคม”
และมี
ร่
างประกาศการ
ตั้
งสมาคมแห่
งนี้
โดยเว้
นวั
นที่
ของประกาศไว้
ข้
อความใน
ประกาศฉบั
บร่
างนี้
กล่
าวถึ
งพระราชดำ
�ริ
และพระราชประสงค์
ของพระบาทสมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว ชื่
อสมาคม
ที่
พระบาทสมเด็
จพระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วพระราชทานให้
และการโปรดเกล้
าฯ ตั้
งคณะกรรมการของสมาคม ประกาศ
ฉบั
บนี้
ไม่
ได้
ลงพิ
มพ์
ในราชกิ
จจานุ
เบกษาเช่
นเดี
ยวกั
บประกาศ
ฉบั
บแรก ทำ
�ให้
การจั
ดตั้
งสมาคมเพื่
อดู
แลรั
กษาภาษาไทย
ทั้
งในรั
ชสมั
ยพระบาทสมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วและ
รั
ชสมั
ยพระบาทสมเด็
จพระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว มิ
ได้
สำ
�เร็
จ
บริ
บู
รณ์
และไม่
มี
การดำ
�เนิ
นงานตามแผนแนวทางที่
วางไว้
อย่
างชั
ดเจน อั
นเป็
นเรื่
องที่
น่
าเสี
ยดายอย่
างยิ่
ง
ปั
ญหาเรื่
องการใช้
ภาษาไทย ดู
จะเป็
นปั
ญหาที่
แก้
ไม่
ตก
เพราะปั
ญหาเดิ
ม เช่
น เสี
ยงเพี้
ยน สะกดการั
นต์
ผิ
ด รู
ปประโยค
ไม่
เป็
นภาษาไทย ใช้
คำ
�ภาษาต่
างประเทศแทนคำ
�ไทย ใช้
ราชาศั
พท์
ผิ
ด ใช้
บุ
พบทไม่
ถู
กต้
อง ฯลฯ ก็
ยั
งเป็
นปั
ญหาต่
อเนื่
อง
ตลอดมา และยั
งเกิ
ดปั
ญหาใหม่
อื่
น ๆ เช่
น การใช้
ภาษา
อิ
เล็
กทรอนิ
กส์
เพราะสื่
อสารกั
นด้
วยเครื่
องคอมพิ
วเตอร์
การ
สร้
างคำ
�ใหม่
เฉพาะวงการ ภาษาวั
ยรุ่
นที่
เกิ
ดจากความคะนอง
และการใช้
ภาษาหยาบคายผิ
ดกาลเทศะ ในบรรดาปั
ญหา
ต่
าง ๆ เหล่
านี้
ปั
ญหาบางเรื่
องหมดปั
ญหาไปตามกาลเวลา
เช่
น คำ
�คะนองซึ่
งเป็
นภาษาวั
ยรุ่
นบางคำ
�หมดความนิ
ยมไป
เอง เพราะไม่
มี
ผู้
ใช้
เนื่
องจากวั
ยรุ่
นนิ
ยมคิ
ดคำ
�ใหม่
ๆ มาใช้
ให้
ทั
นสมั
ย แต่
ปั
ญหาบางอย่
างก็
เป็
นปั
ญหาที่
แก้
ไขได้
ยาก
เพราะผู้
ใช้
เกิ
ดความเคยชิ
นกั
บคำ
�ที่
ใช้
กั
นผิ
ด ๆ เช่
น ใช้
ว่
า
ให้
กั
บ
แทน
ให้
แก่
ใช้
คำ
�ว่
า
ทรงเสด็
จ
แทน
เสด็
จ
ทั้
ง ๆ ที่
เล่
าเรี
ยนกั
นมาแล้
วว่
าไม่
ใช้
คำ
�ว่
า ทรง หน้
าคำ
�กริ
ยาราชาศั
พท์
ปั
ญหาการใช้
ภาษาไทยที่
พบว่
ามี
มากขึ้
น คื
อ คนรุ่
นใหม่
สะกด
คำ
�ผิ
ด และออกเสี
ยงผิ
ด อย่
างเช่
น นั
กศึ
กษามหาวิ
ทยาลั
ย
สะกดชื่
อจอมพลสฤษดิ์
ธนะรั
ชต์
ไม่
ถู
ก ทั้
ง ๆ ที่
เป็
นชื่
ออดี
ต
นายกรั
ฐมนตรี
ของไทย แสดงถึ
งความอ่
อนด้
อยทั้
งภาษา
ไทยและประวั
ติ
ศาสตร์
ไทย ผู้
บรรยายรายการสารคดี
ทาง
โทรทั
ศน์
ช่
องหนึ่
งกล่
าวเชิ
ญชวนผู้
ชมไปเที่
ยวชมเต่
าตนุ
โดย
ออกเสี
ยงว่
า เต่
า-ตะ-นุ
แทน เต่
า-ตะ-หนุ
นั
กการเมื
องพู
ด
ว่
าเดื
อน กะ-ดั๊
ก-กะ-ดา-คม แทนจะเป็
น กะ-รั
ก-กะ-ดา-คม
ฯลฯ การสะกดคำ
�ผิ
ดและออกเสี
ยงผิ
ดเช่
นนี้
แก้
ไขได้
ไม่
ยาก
โดยการหมั่
นสั
งเกต จดจำ
� และขยั
นเปิ
ดพจนานุ
กรม หรื
อ
ถามผู้
รู้
แต่
ผู้
ใช้
ภาษาโดยเฉพาะอย่
างยิ่
งผู้
ใช้
ภาษาทาง
สื่
อมวลชนมั
กไม่
ทำ
� จึ
ง “ปล่
อยไก่
” และเผยแพร่
ความรู้
ผิ
ด ๆ
ไปสู่
เด็
กและเยาวชน
ภาษาเป็
นเครื่
องมื
อในการถ่
ายทอดความคิ
ดและ
จิ
นตนาการ ภาษาจึ
งต้
องสนั
บสนุ
นให้
ผู้
ใช้
มี
อิ
สระในการใช้
ความคิ
ดและใช้
จิ
นตนาการ แต่
ขณะเดี
ยวกั
นผู้
ใช้
ภาษาอย่
าง
มี
อิ
สระจะต้
องรู้
จั
กการใช้
ภาษามาตรฐานเป็
นอย่
างดี
เสี
ยก่
อน
เพราะภาษาทุ
กภาษามี
มาตรฐานของภาษาที่
ยอมรั
บกั
นมา
ยาวนาน และในขณะเดี
ยวกั
น ภาษาก็
มี
การเปลี่
ยนแปลง
ตามธรรมชาติ
การเสื่
อมความนิ
ยม และการเกิ
ดใหม่
ของ
ภาษามี
อยู่
อย่
างสม่ำ
�เสมอ จึ
งมี
การใช้
ภาษาที่
เบี่
ยงเบนไปจาก
มาตรฐาน การใช้
ภาษาที่
ไม่
เป็
นไปตามมาตรฐานอาจเกิ
ดจาก
หลายสาเหตุ
หลายวั
ตถุ
ประสงค์
แต่
เหตุ
ผลหนึ่
งที่
ผู้
ใช้
ภาษา
มั
กอ้
างถึ
งคื
อความเป็
นอิ
สระในการใช้
ภาษา ซึ่
งเป็
นเหตุ
ผลที่
น่
ารั
บฟั
ง แต่
ผู้
ใช้
ภาษาไทยอย่
างอิ
สระก็
ควรคำ
�นึ
งถึ
งกาละ
และเทศะที่
เหมาะสมด้
วย จึ
งจะทำ
�ให้
เราเป็
นคนไทยที่
รู้
จั
ก
ภาษาไทย รู้
รั
กษาภาษาไทย และสร้
างความงอกงามให้
แก่
ภาษาไทย
หนั
งสื
ออ้
างอิ
ง
บั
นทึ
กการเสด็
จพระราชดำ
�เนิ
น พระราชทานกระแส
พระราชดำ
�ริ
เรื่
อง ปั
ญหาการใช้
คำ
�ไทย.
๒๕๔๒. พิ
มพ์
ครั้
งที่
๖. กรุ
งเทพฯ : จุ
ฬาลงกรณ์
มหาวิ
ทยาลั
ย.
รื่
นฤทั
ย สั
จจพั
นธุ์
. ๒๕๕๒. “๑๐๐ ปี
สมาคมแก้
ภาษา สมาคม
รั
กษาภาษาไทย หรื
อนิ
รุ
กติ
สมาคม”
จากเก่
า
สู่
ใหม่
วรรณศิ
ลป์
ไทยไม่
สิ้
นสู
ญ,
กรุ
งเทพฯ :
ศู
นย์
สำ
�นั
กพิ
มพ์
มหาวิ
ทยาลั
ยศรี
นคริ
นทรวิ
โรฒ.