Page 49 - july53

๔๗
เป็นภาษาแห่ งภาพยนตร์ เพื่อแสดงความรู้สึกนึ กคิด หรือ
เพื่อสะกิดเตือนใจให้คนดูได้ ใช้ความคิด หรือทำ�ให้ธรรมอย่าง
ใดอย่างหนึ่งปรากฏขึ้ นในใจของคนดูบ้างหรือไม่?
ในความเห็นของผู้เขียนเอง เห็นว่า ภาพที่ ได้เห็นจาก
ภาพยนตร์ ไทยเรานั้น หากจะเปรียบกับภาษา ก็เห็นจะเป็ น
ภาษาที่ออกจะซ้ำ�ซาก และไม่ค่อยชัดถ้อยชัดคำ�นัก การใช้
ภาษาที่ซ้ำ�ๆกันอยู่เป็นนิจนั้น หากทำ�มากเกินไป หรือนานไป
ก็อาจก่อให้เกิดความเบื่ อหน่ายและความรำ�คาญแก่ผู้ อื่นได้
มากฉันใด การใช้คำ�ซ้ำ�ๆ ในภาษาแห่ งภาพยนตร์ก็ย่อมจะ
ให้ผลฉันเดียวกัน
ที่ พูดมานี้เป็นการพูดด้ วยความหวัง ด้วยความเชื่อ
ถือในสติปั ญญาอันเฉลียวฉลาดสามารถของคนไทย และ
ด้วยความมั่นใจในความรู้สึกอันเติบโตเป็นผู้ ใหญ่ของคนไทย
ทางด้านศิลป ซึ่งชาติไทยเราเป็ นชาติที่เก่าแก่โบราณ มีศิลป
วัฒนธรรมของตัวเองที่เจริญรุ่ งเรืองมานานหนักหนาแล้ว
ผู้เขี ยนเชื่อว่า หากผู้สร้างภาพยนตร์ไทย จะใช้ความรู้ความ
สามารถกันให้มากขึ้น ความหวังที่อุตสาหกรรมภาพยนตร์
ไทยของเรา จะเติ บโตมั่นคง ก็คงจะมีมากขึ้น”
นับตั้ งแต่ วั นที่อาจารย์ คึกฤทธิ์ เขี ยนเรื่องนี้ มา
จนถึงวันนี้ เวลาก็ผ่ านมาแล้ว ๔๘ ปี ภาพยนตร์ไทยมี
ความเปลี่ยนแปลงไปจากคืนวันที่ อาจารย์คึกฤทธิ์ยังมีชีวิตอยู่
มากมายหลายอย่าง แต่อุตสาหกรรมภาพยนตร์ไทย โดยรวม
ก็ดูจะยังไม่ “เติบโตมั่นคง” มากนั ก เหมือนอย่างที่อาจารย์
คึกฤทธิ์หวั งไว้ ในข้อเขียนที่กล่าวมา
สาเหตุที่ทำ�ให้อุตสาหกรรมหนังไทย ไม่เติบโตมั่นคง
นัก ก็มีที่มาจากปัจจัยหลายอย่ าง
แต่ ทุกอย่ างสรุปลงในภาพรวมได้ ว่ า การเติ บโต
หรื อการพัฒนาของอุตสาหกรรมนี้ จะเป็นไปได้มาก ถ้ าทั้ง
ทางภาคเอกชน (คื อ ตัวผู้ ประกอบการเอง, หรือฝ่ายธุรกิจ
อุตสาหกรรมหนัง, และฝ่ายคนดู ) และทางภาครัฐ จะได้ร่วม
มือร่วมใจกัน
การพยายามปรับปรุงแก้ไขกฎหมายหนังฉบั บใหม่
(ที่ใช้มานานกว่าอายุประชาธิปไตยในเมืองไทย) ก็เกิดขึ้นด้วย
เหตุผลแห่งความพยายามของภาครัฐ ในอันที่ จะมีส่วนร่วมใน
การส่งเสริ มอุตสาหกรรมหนังตามเจตนานี้
แต่ถึงกระนั้นก็ดี “ความรู้” ของทั้งภาครัฐและภาค
เอกชนที่ควรจะมี “ความรู้เรื่องหนั ง” ไว้บ้ างก็เป็นสิ่งจำ�เป็ น
ด้วย ซึ่งผมยืนยั นได้ ณ ช่วงเวลาที่เขี ยนเรื่องนี้ (เมื่อกลาง
ปี พ.ศ. ๒๕๕๓) ว่ า คนส่วนใหญ่ในภาครัฐ และภาคเอกชน
ยังมีความรู้ไม่มากนัก ในการเรียน-รู้-เรื่องหนังที่ กล่าวมา
ข้าราชการไทยหลายคนยังมีความรู้เรื่อง ภาพยนตร์
หรือศิลปภาพยนตร์ หรือความเข้ าใจสภาวะของธุ รกิจ
อุตสาหกรรมในเมืองไทย (ซึ่งมีทั้งธุรกิจหนังไทย และธุรกิจ
การนำ�หนังต่างประเทศเข้ามาฉายหรือเข้ามาขายในเมืองไทย)
น้อยมาก
นอกจากนี้ยั งมีธุ รกิจของบริ ษั ทคนไทย ที่ รับเป็น
ตัวกลางในการประสานงานการถ่ายทำ �หนังเมื่อมีชาวต่ าง
ประเทศจะเข้ามาถ่ ายทำ�หนังในเมื องไทย อันเป็ นธุรกิจที่
แยกออกต่างหากจากสองธุรกิจข้างต้นนั้ นเกิดขึ้นมาอีก เมื่อ
ประมาณสี่ห้ าทศวรรษที่แล้วมา
บางครั้งการขาดความรู้ที่พอเพียงนั้น กลายเป็ น
อุปสรรคในการเติบโตของธุรกิจอุตสาหกรรมหนังทั้งระบบ
ของประเทศไทยในปัจจุบั น
ด้าน คนดู หนัง การขาดความรู้เรื่องหนัง (อย่าง
พอสมควร) ก็ อาจจะทำ�ให้ คนดู หนังทั่ วไปแยกไม่ ออก
ว่าศิ ลปะภาพยนตร์กับหนั งหรือละครตบจูบที่นำ �เสนอทาง
โทรทัศน์ (ซึ่ งดูจะพัฒนาจากศิลปะการละครมากกว่าการนำ�
เสนอในรูปศิ ลปภาพยนตร์) คนดูก็ไม่สามารถแยกออกบอก
ชัดได้ว่า มีความเหมือนหรือความต่างกันอย่างไร?
เมื่อคนดู (ส่วนใหญ่) ก็ยังดู ไม่ออก คนเขียนกฎหมาย
หรือคนใช้กฎหมายบางคนก็มีความรู้ไม่ต่างจากคนดูคนหนึ่ง
มากนัก การเขี ยน กฎ ระเบียบ ข้อบังคับบางเรื่อง หรือการใช้
กฎหมายกับหนังบางเรื่องบางประเภท ก็มีโอกาสสร้างความ
ชุลมุลวุ่นวายได้มาก ในบางครั้งบางครา
ด้ าน คนสร้างหนั งบางคน ก็ ยึ ดธุ รกิ จเป็นหลั ก
หลายคนพอใจที่จะทำ�ธุรกิ จให้ได้เงินมากกว่าการคำ �นึงถึ ง
เรื่องอื่นใดทั้งสิ้น ถ้าไม่มีความจำ�เป็ นด้วยประการใดๆ
หนังไทยจึงหันรี หันขวางเป็นอย่างยิ่ งอยู่ในขณะนี้
สถานการณ์ยังฟันธงไม่ได้ว่ากำ�ลั งจะเติบโตหรือจะเจียนตาย
ในปัจจุ บัน
แต่ที่ แน่ๆ ก็คือ “ความรู้เรื่ องหนัง” ของคนไทยทุก
ฝ่าย ก็ยังไม่ดีขึ้นมากนัก นับตั้ งแต่วั นเวลาที่อาจารย์คึ กฤทธิ์
เขียนเรื่องราวเหล่านี้ไว้เมื่อสี่สิบแปดปีก่อน มาจนถึ งปัจจุบัน
ทั้งหมดนี้คื อ สภาวะที่เป็นอยู่ ซึ่ งมีผลต่อการตัดสินใจของ
ผมไม่น้อย ว่า
ถ้ายังมี เวลาและโอกาสที่สามารถทำ �ได้ ผมจะ
พยายามนำ�เสนอ “การเรียน-รู้-เรื่องหนั ง” ต่อไปอีกเพื่ อ
เพิ่มความรู้อีกอย่างหนึ่งให้มากขึ้นในสังคมไทยครับ