Page 48 - july53

๔๖
ผิดหวังในชีวิตเป็นอย่างมาก ในตอนจบนั้น ชายที่ยังเหลืออีก
สองคนกำ�ลังขี่ม้ าออกเดินทางต่อไปในทะเลทราย ซึ่งกำ�ลัง
มีลมพัดทรายปลิวฟุ้งไปทั่ ว จากนั้นกล้องก็หันลงมาจับภาพ
โคลสอัพที่ถุงทองคำ�เก่ าๆใบหนึ่ง ซึ่งถูกลมพัดไปติดอยู่กับ
ต้นสลัดได ทองทรายซึ่ งยังเหลืออยู่ในถุงในนั้นอีกเล็ กน้อย
กำ�ลังไหลออกจากปากถุง ลงมาปนกั บทรายธรรมดาของ
ทะเลทราย แสดงให้เห็นว่ า ทองทรายหรือทรายธรรมดาก็
เป็นทรายอย่างเดียวกันทั้งนั้ น ไม่มีค่าแตกต่างอะไรกั นเลย
จะต่างกันที่สีของทรายแต่ละชนิ ด และความโลภของคน
ที่มีอยู่ในทรายชนิดหนึ่งมากกว่ าทรายอีกชนิดหนึ่งเท่านั้น
ภาพตอนสุดท้ายนี้ ถ้าจะเปรียบเทียบกั บภาษาพูด
หรือภาษาเขียน ก็เท่ากั บเป็นการสรุปหัวข้อธรรมทั้งปวง ซึ่ง
ภาพยนตร์เรื่องนี้จะพยายามชี้ให้คนดูได้เห็น
ภาพยนตร์บางเรื่องอาจใช้วั ตถุอื่นๆ ที่ ไม่ใช่คน เป็น
เครื่ องแสดงความหมายหรือความคิ ดให้ ปรากฏแก่ คนดู
เช่น ภาพยนตร์ เรื่อง The Grape of Wrath ซึ่งแสดงชีวิต
อันแร้ นแค้นของคนกลุ่มหนึ่ งในช่ วงเศรษฐกิจตกต่ำ�ของ
สหรัฐอเมริกา
ผู้กำ�กั บการแสดงภาพยนตร์เรื่องนี้ พยายามถ่ายภาพ
ที่ดินอันแห้งแล้งนั้นซ้ำ �แล้วซ้ำ�เล่าหลายแง่หลายมุม และใน
เวลาที่ต่างๆ กัน ตลอดจนถ่ายภาพแผ่นดินนั้นในฤดูกาลต่างๆ
การแสดงภาพเช่นนี้ เท่ากับว่า ผู้กำ�กับการแสดงได้ ใช้ผืนดิ น
อันแห้ งแล้งนั้นมาแสดงบทสำ�คัญในภาพยนตร์เหมือนกั บ
ตั วแสดงที่สำ�คัญคนหนึ่ ง
การถ่ ายภาพแผ่ นดินในเวลาต่างกั น และฤดูกาล
ต่ างกั นนั้น ก็ เหมือนกับการแสดงภาพบุ คคลในอารมณ์
ต่ างๆ กัน ภาพเหล่านี้ แสดงให้เห็นถึงความทุ กข์ยากของ
คนที่มีเคราะห์กรรมต้องทำ�มาหากินอยู่บนพื้ นแผ่นดินนั้ นได้
มากกว่ าที่ จะไปแสดงถึงความทุกข์ยากเหล่ านั้นโดยอาศั ย
คนเป็ นผู้แสดง
ทั้ งหมดที่กล่ าวมานี้ เป็ นเรื่ องของธาตุที่ หนึ่ง คือ
ภาพที่ แลเห็นได้ ด้วยตา อันเป็นภาพที่มีความสำ �คัญในการ
เล่ าเรื่อง หรือในการแสดงความคิดเห็น ตลอดจนธรรมบาง
ประการได้ แน่นอน ยิ่งกว่าธาตุอื่นใดทั้งสิ้น”
อาจารย์คึกฤทธิ์ เขียนเรื่องราวเหล่านี้ไว้เมื่อประมาณ
ปี พ.ศ. ๒๕๐๕ ซึ่งถูกนำ�มาตีพิมพ์เป็นหนังสือครั้งแรกเมื่อปี
๒๕๐๘ โดยมีคำ�ถามทิ้งท้ายฝากไว้ ในบทที่กล่าวถึงเรื่ องนี้ว่า
“ผู้เขียนเรื่ องนี้อยากถามว่า ในหนังไทยแต่ละเรื่ องที่ถ่ายทำ�
ออกมาฉายกั นอยู่ในเมืองไทยเรา (ในขณะ) นี้ มีการใช้ภาพ