Page 45 - july53

๔๓
รศ.ดร.บุญยงค์ เกตุเทศ ได้ พูดถึงภาพกว้างของ
แม่น้ำ�โขงที่เชื่อมโยงวั ฒนธรรมเครือญาติชาติพันธุ์วรรณา
ทั้งในแง่ มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และภูมิศาสตร์ พร้อม
กับการพัฒนาสมัยใหม่ที่ส่งผลกระทบต่อระบบวิถีชีวิตชุมชน
เป็นอย่างมาก วิทยากรอีกท่านหนึ่ง สว.ประสาร มฤคพิทักษ์
ได้ พูดถึ งการสำ�รวจแม่น้ำ �โขงในระยะสองถึงสามปี ที่ผ่ าน
มาเกี่ยวกับผลกระทบไม่ว่าจะเป็นการสร้างเขื่อนในประเทศ
จี นและปั ญหาความแห้ งขอดของแม่ น้ำ �โขงเมื่ อต้นปี ที่
ผ่านมา รวมทั้ งการลง MOU ของรัฐบาลฯ สมัคร สุนทรเวช
เกี่ยวกับการสร้างเขื่อนในตอนล่างแม่น้ำ�โขงชายแดนไทย-ลาว
บริเวณจั งหวัดอุบลราชธานีโดยไม่มีการทำ�ประชาพิ จารณ์
ด้าน ดร.ชวลิต วิทยานนท์ ได้นำ�ภาพการเดิ นทาง
ของปลาบึ กและพันธุ์ปลาต่ างๆ ในลุ่มน้ำ�โขง รวมทั้ งพันธุ์
ปลาและสัตว์ ที่ค้นพบใหม่ในลุ่มน้ำ�แห่งนี้ ตลอดจนถึงวิกฤติ
หิมาลั ยซึ่งส่งผลต่อวิกฤติแม่ น้ำ�โขงซึ่งส่งผลกระทบต่อแม่น้ำ�
โขงและการสร้ างเขื่อนในลำ�น้ำ�สาขาต่างๆ จนถึ งสามเหลี่ยม
ปากแม่น้ำ �โขงที่เวียดนาม รวมถึงการมีส่วนร่วมของชุมชน
ขณะที่ อภินันท์ บัวหภั กดี จาก อนุสาร อสท. นำ�
ภาพแม่น้ำ �โขงจากสถานที่ต่ างๆ เริ่มจากสามเหลี่ยมทองคำ�
อ.เชียงแสนผ่าน อ.เชียงของ ก่อนออกผาได อ.เวียงแก่ น
จั งหวั ดเชี ยงราย แล้ วทอดตัวลงตรงโค้ งหั กศอกที่
อ.เชียงคาน จ.เลย แล้วโอบดินแผ่นดินอีสานแล้ วออกจาก
สยามที่อำ�เภอโขงเจียม รวมทั้งบริเวณที่แม่น้ำ�โขงทอดผ่าน
“วันพรุ่ งนี้ พระอาทิตย์ ขึ้นที่ ผาชนะไดฯ” ให้ ผู้เข้ าร่วม
สัมมนาได้ดูอีกด้วย
ในภาคบ่ายของวันแรกและครึ่งวันของภาคเช้าของ
วั นสุ ดท้ายของการสัมมนาเป็นการแบ่งห้องย่อย โดยใน
วันแรกจะเป็ นเรื่องเกี่ยวข้องกับตำ �นานประวัติศาสตร์ และ
วรรณกรรม โดยวันที่สองเป็นเรื่องการศึ กษา เช่น ห้องแรก
ของวันแรก “ศิลปะ เพลง ดนตรี กวี” มี อานันท์ นาคคง
แห่งวงกอไผ่ดำ �เนินรายการห้ องนี้วิ ทยากรทั้งพู ดไปร้องไป
ไม่ว่าจะเป็น พระไม้ หรือ ประยูร ลาแสง กวี, ผู้แต่งเพลง
ชาวนาอาลัย ของ วงคนด่านเกวียนตามด้วยกวีซีไรต์ โชคชัย
บัณฑิต’, ไฝ สันติภาพ มาพร้อมกับเพลงเกี่ยวกับเมืองเลย
หลายเพลง และ นนท์ พลังวรรณ หรือเจ้าของนามปากกา
แวง พลังวรรณ ผู้เขี ยนบันเทิงคดีชุด ลูกทุ่งอีสาน ได้ตั้ ง
ประเด็นที่ น่าสนใจเกี่ยวกับเพลงลูกทุ่งอีสานโดยเฉพาะเพลง
เกี่ยวกับแม่น้ำ�โขงไว้ว่า
‘อันที่ จริง “สาวฝั่ งโขง” มิใช่เพลงแรกที่บรรยายและ
ใช้ “พล็อตเพลง” เกี่ยวกับวิถีผู้ คนและสายน้ำ�โขง คำ�ปัน
ผิวขำ� สร้าง “สาวฝั่งโขง” เพราะถูกบังคับให้เลียน “เบิ่งโขง”
ของ เฉลิมชัย ศรีฤๅชา ซึ่ ง “เบิ่งโขง” เองก็มิได้เกิ ดจาก
สายน้ำ�โขง หากเกิ ดจาก “กุดสาวทุม” ริมฝั่ งชี บ้ านธวัช
ดินแดง อ.ธวัชบุ รี จ.ร้ อยเอ็ด
และเป็น เฉลิมชั ย ศรีฤๅชา ผู้ค้ำ �บัลลังก์เกี ยรติยศ
ให้กับ “ราชาเพลงลูกทุ่ง” สุรพล สมบัติเจริญ ให้หาญกล้า
ยื นแลกหมัดในลี ลาเพลงรำ �วงกับ “ราชาเพลงรำ �วง”
เบญจมินทร์ และเป็ นบุคคลที่ โลกลืม’
ห้ องที่สองเป็น เรื่ องราวเกี่ยวกั บจังหวัดเลย ซึ่ ง
วิทยากรจากท้องที่ ไม่ว่าจะเป็น สัมฤทธิ์ สุมาภา วัฒนธรรม
จังหวัดหนองคาย ซึ่งเป็นคนเมืองเลย และประพนธ์ พลอยพุ่ ม
ซึ่งทำ �งานค้นคว้าชื่อบ้านนามเมื องและแหล่งโบราณสถาน
สำ �คัญของจั งหวั ดเลยที่เชื่ อว่ าแม่น้ำ �เซเลยและเมื อง
ทรายขาวซึ่งเป็นที่ ตั้งของ อ.วังสะพุ ง โดยมี ทองแถม
นาถจำ�นง บก.สยามรั ฐรายวั น ร่ วมเป็นวิ ทยากรและ
ผศ.รำ�เพย ไชยสินธุ์ เป็นผู้ ดำ�เนิ นรายการ ห้องที่ สามเป็น
เรื่องของ “นิทาน ตำ �นานประวัติ ศาสตร์สองฝั่ งโขง”
ดำ �เนินรายการโดย ผศ.ทรงวิ ทย์ พิ มพะกรรณ จาก
ม.ขอนแก่น ซึ่ง เด่ นชัย ไตรยะถา จากนครพนมเรียกเสียงฮา
ได้จากกำ �เนิดแม่น้ำ�ของโดยเฉพาะ “ยั กษ์ สะลึคึ ” ขณะที่
ชั ชวาลย์ โคตรสงคราม เชื่ อมโยงระหว่างสองฝั่งโขง
โดยเฉพาะ สังข์ศิลป์ชัย หรือ สิ นไซ วรรณคดีเอกของฝั่งซ้าย