Page 23 - july53

Basic HTML Version

๒๑
วั
ฒนธรรมภาษา
คำ
�ในภาษาไทยมี
จำ
�นวนไม่
น้
อย ที่
มี
ชื่
ออวั
ยวะต่
างๆ
ของร่
างกายเข้
ามามี
ส่
วนเกี่
ยวข้
องอยู่
ด้
วย ตามวั
ฒนธรรม
ไทย คนไทยเราแบ่
งส่
วนต่
าง ๆ ของร่
างกายออกเป็
น ๓ ส่
วน
แต่
ละส่
วนมี
ความสำ
�คั
ญแตกต่
างกั
นออกไป ได้
แก่
อวั
ยวะ
ส่
วนสู
งตั้
งแต่
คอจนถึ
งศี
รษะ โดยเฉพาะศี
รษะถื
อว่
าสำ
�คั
ที่
สุ
ดเพราะสู
งที่
สุ
ด หากใครจั
บต้
องโดยไม่
ถู
กกาลเทศะ ก็
อาจมี
เรื่
องราวชกต่
อยหรื
อโกรธเคื
องกั
นได้
ง่
าย ๆ ส่
วนใบหน้
เปรี
ยบประดุ
จบุ
คลิ
กภาพของคนเรา ซึ่
งภาษาไทยได้
ให้
ความ
สำ
�คั
ญไว้
เป็
นอย่
างมาก สำ
�หรั
บอวั
ยวะที่
มี
ความสำ
�คั
ญรอง
ลงมา ได้
แก่
แขน มื
อ หั
วใจ ท้
อง ส่
วนอวั
ยวะที่
ต่ำ
�ที่
สุ
ดคื
ตั้
งแต่
สะเอวลงมาถึ
งเท้
า อวั
ยวะบางส่
วนในส่
วนนี้
มั
กจะใช้
พู
ดเปรี
ยบเที
ยบเป็
นคำ
�ด่
ากั
นในเวลาโกรธ ซึ่
งเป็
นคำ
�ที่
ไม่
สุ
ภาพและไม่
สมควรที่
จะนำ
�มาว่
ากล่
าวกั
การที่
คำ
�ในภาษาไทยมี
อวั
ยวะต่
าง ๆ ของร่
างกายเข้
มามี
ส่
วนเกี่
ยวข้
อง จึ
งเป็
นลั
กษณะอย่
างหนึ่
งในทางภาษาที่
ได้
แสดงออกถึ
งความรู้
สึ
กนึ
กคิ
ด ไม่
ว่
าจะนำ
�อวั
ยวะส่
วนใด
มาประกอบเป็
นคำ
�ก็
ตาม ส่
วนใหญ่
แล้
วลั
กษณะของคำ
�นั้
น ๆ
มั
กจะใช้
แสดงอารมณ์
ความรู้
สึ
กนึ
กคิ
ดและการกระทำ
ในหลายลั
กษณะ คื
อในทางดี
ในทางไม่
ดี
และการใช้
ใน
ความหมายกลาง ๆ ที่
ไม่
ได้
แสดงความรู้
สึ
กนึ
กคิ
ดว่
าดี
หรื
อไม่
ดี
ซึ่
งได้
แก่
คำ
�ที่
มี
คำ
�ว่
า “ใจ” ประกอบอยู่
ด้
วย
พจนานุ
กรมฉบั
บราชบั
ณฑิ
ตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒
และพจนะภาษา ของอาจารย์
เปลื้
อง ณ นคร ได้
ให้
ความหมายของคำ
�ว่
า “ใจ” ไว้
ว่
า “เป็
นคำ
�นาม หมายถึ
สิ่
งที่
ทำ
�หน้
าที่
รู้
รู้
สึ
ก นึ
ก และ คิ
ด ส่
วนสำ
�คั
ญหรื
อส่
วน
ศู
นย์
กลางของสิ่
งต่
าง ๆ ใช้
ประกอบกั
บคำ
�อื่
นให้
มี
เนื้
อความ
แปลกออกไปจากปรกติ
การใช้
คำ
�ว่
า ใจ ประกอบกั
บคำ
�อื่
นั้
นอาจจะใช้
ใจ เป็
นคำ
�ต้
น โดยมี
คำ
�อื่
นมาประกอบตามเป็
คำ
�ขยายหรื
อใช้
คำ
�ว่
า ใจ เป็
นคำ
�ประกอบตามหลั
งก็
ได้
ต่
อไปนี้
เป็
นการแยกพิ
จารณาคำ
�ที่
มี
คำ
�ว่
า “ใจ” ออกเป็
น ๓
ลั
กษณะ ดั
งนี้
๑. คำ
�ที่
มี
คำ
�ว่
า “ใจ” ที่
ใช้
แสดงอารมณ์
ความรู้
สึ
นึ
กคิ
ด และการกระทำ
�ในทางที่
ดี
หมายถึ
ง การกระทำ
�หรื
พฤติ
กรรมที่
เป็
นไปในทางที่
ดี
งาม สร้
างสรรค์
มี
ความเมตตา
กรุ
ณา เอื้
อเฟื้
อเผื่
อแผ่
ซื่
อสั
ตย์
มี
น้ำ
�ใจ ไม่
ว่
าผลที่
เกิ
ดขึ้
นนั้
จะเกิ
ดขึ้
นกั
บตนเองหรื
อบุ
คคลอื่
นก็
ตาม คำ
�ในกลุ่
มนี้
ได้
แก่
ใจกว้
าง (มี
ความเอื้
อเฟื้
อเผื่
อแผ่
และรู้
จั
กคนมาก) ใจจด
ใจจ่
อ (มุ่
งอยู่
เป็
นห่
วงอยู่
) ใจชื้
น (รู้
สึ
กยิ้
มแย้
มแจ่
มใสอยู่
เสมอ
ไม่
เดื
อดร้
อน) ใจดี
(ใจเมตตากรุ
ณาไม่
โกรธง่
าย คุ
มใจไว้
ให้
มั่
น )
ใจเด็
ด (มี
น้ำ
�ใจเด็
ดเดี่
ยว) ใจเดี
ยว (ไม่
หลายใจ มี
ความรั
และซื่
อตรงในบุ
คคลเดี
ยวหรื
อสิ่
งเดี
ยวไม่
เปลี่
ยนแปลง)
ใจเดี
ยวกั
น (มี
ความรู้
สึ
กนึ
กคิ
ดตรงกั
น) ใจนั
กเลง (ใจกล้
สู้
ใจกว้
างขวาง กล้
าได้
กล้
าเสี
ย) ใจเติ
บ (ใจกว้
างขวางเกิ
สมควร) ใจโต (มี
ใจกว้
างเกิ
นประมาณ มั
กใช้
คู่
กั
บ หน้
าใหญ่
เป็
น หน้
าใหญ่
ใจโต) ใจบาน (ดี
ใจ ปลื้
มใจ)
ใจบุ
ญ (ใจฝั
กใฝ่
ในการบุ
ญ) ใจป้ำ
� (กล้
าได้
กล้
าเสี
ย)
ใจพระ (ใจบุ
ญ ใจเมตตา) ใจเพชร (ใจแข็
ง)
ใจเย็
น (ใจหนั
กแน่
น ไม่
ฉุ
นเฉี
ยว (บางที
ใช้
ใน
ความหมายเฉื่
อยชา) ) ใจสู
ง (ใจที่
อบรมมาดี
) ใจใหญ่
ใจโต
(คิ
ดเอื้
อเฟื้
อเผื่
อแผ่
เกิ
นฐานะ) ใจหนั
กแน่
น (มี
ใจอดทน
ไม่
เชื่
อง่
าย) แจ้
งใจ (กระจ่
าง สว่
าง ชั
ด) กำ
�ลั
งใจ (สภาพของ
จิ
ตใจที่
มี
ความเชื่
อมั่
นและกระตื
อรื
อร้
น พร้
อมที่
จะเผชิ
ญกั
เหตุ
การณ์
ทุ
กอย่
าง) ขอบใจ (คำ
�กล่
าวแสดงความรู้
สึ
กพอใจ
ในความดี
ที่
ผู้
อื่
นได้
มี
ต่
อตน เป็
นคำ
�ที่
ผู้
ใหญ่
ใช้
กั
บผู้
น้
อย)
เข้
าใจ (รู้
เรื่
อง รู้
ความหมาย) เฉลี
ยวใจ (นึ
กระแวงขึ้
นมา ชั
จะสงสั
ย) ชอบใจ (ถู
กใจ รู้
ใจ) ชื่
นใจ (เบิ
กบานใจ ยิ
นดี
) เชื่
อใจ
(ไว้
ใจ)
ซึ้
งใจ (รู้
สึ
กเอิ
บอาบซาบซ่
านแผ่
ไปทั่
วร่
างกายและ
จิ
ตใจ) ดี
ใจ (ยิ
นดี
ชอบใจ พอใจ) ต้
องใจ (ชอบใจ ถู
กใจ)
ตั้
งใจ (มี
ความตั้
งมั่
นในใจ เอาใจจดจ่
อ) เต็
มใจ (มี
ใจสมั
คร
ตั้
งใจ) ถึ
งใจ (จุ
ใจ สะใจ) ถู
กใจ (ชอบ ต้
องใจ) แน่
ใจ (มั่
นใจ
คิ
ดว่
าไม่
พลาด) ปลาบปลื้
มใจ (มี
ความรู้
สึ
กยิ
นดี
แล่
นวาบ
เฉลี
ยว เพชรแก้
ว..........เรื่
อง