Page 20 - july53

๑๘
ผ้ากาสาวพัสตร์ ใช้เรี ยกรวมหมายถึงผ้านุ่งห่ มของ
พระภิกษุสงฆ์ ในพระพุทธศาสนาอันได้แก่ผ้า ๓ ผืนหลักคือ
สบง จีวร และสังฆาฏิ หรือเรี ยกในความหมายรวมกันว่ า
ผ้าจีวร ถ้าจะแปรตามตัวกาสาวพั สตร์ แปลว่าผ้าย้อมฝาด
ในสมัยพุทธกาลไม่ได้กำ�หนดชัดเจนว่ าผ้าจีวรเป็นสี อย่างไร
แต่กล่าวว่าเป็นผ้าย้อมฝาด น้ำ �ฝาดมาจากวัสดุธรรมชาติที่
กำ�หนดไว้ ๖ อย่ างคือ เหง้ ารากไม้ ต้นหรื อแก่นไม้ เปลื อกไม้
ใบไม้ ดอกไม้และผลไม้ ผ้าที่ย้อมฝาดคงจะมีสีเหลืองหม่น
หรือสีน้ำ �ตาลอมแดงที่เรี ยกว่า สีกรัก สีดั งกล่าวเป็นสี ที่ดู
สุภาพเหมาะสำ�หรับเป็นผ้านุ่งห่มของพระสมณะ
ในระยะแรกนั้น พระพุทธเจ้าทรงยังไม่ อนุญาตให้
พระภิกษุ สงฆ์รับจีวรซึ่ งฆราวาสตัดเย็บถวายพระภิกษุ ต้อง
แสวงหาผ้ามาทำ�จีวรเอง ซึ่งได้แก่ผ้าที่คนทั่วไปทิ้งแล้วหรือ
ผ้าไม่มีเจ้าของ ทิ้งอยู่ตามถนนหนทางหรือได้จากผ้าห่อศพ
ผ้าเหล่ านี้ เรียกว่าผ้ าบังสุ กุล เมื่ อได้ ผ้ามาแล้ วก็นำ �มาซัก
ล้างให้สะอาดย้อมด้วยฝาดและเย็บต่อกันเป็นผืน พระภิกษุ
ครั้งพุทธกาลจึ งต้องตัดเย็บจี วรเองเป็น ทั้งถือเป็นกรณียกิจ
สำ �คัญที่พระภิกษุ จะต้องช่วยเหลือกันและกันในการตัดเย็บ
จี วร ขณะนั้นแม้พระพุทธองค์ก็เคยประทับเป็ นประธานใน
การจั ดทำ�จีวร และทรงใช้ผ้าจีวรจากผ้าบังสุกุลเช่นพระภิกษุ
อื่ น กาลต่อมาจำ�นวนพระภิ กษุสงฆ์เพิ่มขึ้ น การแสวงหา
ผ้ าทำ�จี วรค่อนข้างลำ�บาก พระพุ ทธเจ้าจึงทรงอนุ ญาตให้
พระภิกษุ สงฆ์รับจีวรซึ่ งมี ผู้จัดทำ�ถวายได้ เรียกว่ า คหบดี
จี วร มีเรื่องเล่าว่า หมอชีวกโกมารภัจ หมอหลวงประจำ�
ราชสำ �นั กของพระเจ้าพิมพิ สาร แห่งแคว้นมคธ ซึ่งเป็ น
หมอประจำ �พระพุทธเจ้ าและพระสาวกด้วย เป็นผู้ทู ลขอ
อนุ ญาต โดยทูลขอขณะเมื่อเข้าเฝ้าพระพุ ทธเจ้า ณ ชีวกัมว
ราราม พระพุทธเจ้าได้ทรงตริ ตรองแล้วไม่ เห็นโทษก็โปรด
ประธานอนุ ญาต นับแต่นั้ นมาคนทั้งหลายก็ สามารถนำ�
ผ้ าจีวรมาถวายพระได้ โดยตรง ถือว่ าเป็นคหบดีจี วร ผ้าที่
พระวิ นั ยอนุ ญาตให้ นำ �มาตั ดเย็ บเป็ นผ้านุ่ งห่ มของ
พระภิกษุ สงฆ์ มีอยู่ ๖ ประเภท ได้แก่
ฉวีงาม มาเจริญ...เรื่อง