Page 33 - aug53

๓๑
ของปราสาทหิ นพิมายนั้น ก็ อาจจะเป็ นต้ นแบบในการ
ก่อสร้างให้กับปราสาทนครวัดนั้นก็ได้ ถ้าใครได้เคยไปที่ เมือง
เสียมเรียบ และมีโอกาสได้ไปชมปราสาทหินชื่ อ บัณฑาย
สำ�เหร่ จะรู้ สึกได้เลยว่ า เหมือนปราสาทหินพิ มายอย่างกับ
พิมพ์ออกมาจากเบ้าเดียวกันเลย
จากเมืองพิมาย แม่น้ำ�มูลของเราก็ไหลผ่านเข้ า
สู่ เมืองโคราช แล้วจากนั้นจึ งมุ่งหน้าขึ้ นสู่เขตป่าเขาอัน
เป็นต้ นน้ำ�โดยเฉพาะที่ลำ �พระเพลิ ง อุทยานแห่ งชาติ
เขาใหญ่ ที ่ ตรงนั ้ นมีการเรียกชื่อลำ�น้ำ �นี ้ ว่าน้ำ�มูลมาตั้งแต่ต้น
และการเดินทางย้อนรอยแม่น้ำ�มูลของเราเมื่อมาถึงที่นี้
แล้วก็ เป็นอันว่าเอวั ง เพราะแถวๆนี้ก็ ไม่มีอารยธรรมก่า
แก่ใดใดให้เราได้ตามรอย อีกต่ อไป
ดั งนั้ นบทสรุปของการเดิ นทางย้อนรอยสายน้ำ �
ตามรอยมารดาแห่งภูมิภาคอีสานลุ่มน้ำ�มู ลของเรา จึงควร
ลงเอยที่ข้อความดังต่อไปนี้ พื้นที่ลุ่ มน้ำ�มูล อั นเป็นที่รวม
ของแม่น้ำ�สองสายที่ ยาวที่สุดและยั งคดเคี้ยวที่ สุดของ
ประเทศไทย คือลำ�น้ำ�มูลและชี และถ้าจะนับรวมแม่น้ำ�โขง
ที่สุดปลายสายน้ำ�มูลนี้ ที่นี่ก็คือลุ่มน้ำ � โขง ชี มูล นั้นเอง
พื้ นที่ ของลุ่ มน้ำ �นี้ จากหลักฐานทางโบราณคดี ต่ างๆ
เชื่ อแน่ว่ า มีผู้ คนอยู่ อาศัยเป็นชุ มชนต่างๆ มาแล้ว
เนิ่นนานดึกดำ�บรรพ์ ชาวชุมชนเหล่านี้ไม่ได้อพยพโยกย้าย
มาจากเทื อกเขาอั ลไตแต่ประการใด และก็ ไม่ได้เรี ยก
ตนเองว่าสยาม ไทย ลาว หรื อขอมด้วย ต่อมาชุมชน
เหล่านี้ ก็รวมตัวกันขึ้นเป็นบ้ านเมืองก่อกำ�เนิ ดชื่อต่างๆ
ทางประวัติศาสตร์เช่น ศรีจนาศะ เจนละ จามปา เศรษฐปุระ
พิ มายะ เป็นต้น บ้ านเมื องเหล่านี้ เป็ นศัตรูบ้ างมิ ตร
บ้างกั บอาณาจักรขอมที่มี ศูนย์กลางอยู่ในที่ ราบต่ำ�ใต้แนว
พนมดงรัก ต่อมาพวกขอมก็ขยายแนวป้องกันของตน
ออกมานอกแนวพนมดงรัก ด้ วยการเข้ามามีอิทธิ พลอยู่
ในเมืองต่างๆภายนอก จะด้วยวิธีใดก็ตามอาจเป็นการทำ �
สงคราม หรือการเชื่ อมสัมพันธ์ ด้วยวิธีต่างๆ จนขอมก็ ได้
ขึ้นเป็ นผู้ ปกครองดินแดนเหล่านี้ ในที่สุด ด้ วยเหตุดั งนี้
การสร้างปราสาทหินพิมาย ปราสาทพนมรุ้งและปราสาท
เมืองต่ำ� จึงต้ องสร้างขึ้นอย่างวิจิตรงดงาม ขอมต้องเอาใจ
ทั้งประชาชนและหัวหน้าผู้คนต่ างๆในท้องถิ่ น ถึงตอนนี้
แนวป้องกันของขอมน่าจะเลื่อนขึ้นมาอยู่ที่แม่น้ำ�มูล และ
อำ�นาจของขอมก็เกรียงไกรมากในช่วงนี้
แต่ในที่สุ ด อนิจจัง ก็คือความจริงแท้ของโลก ขอม
ประสพกับความเสื่อม ชาวสยามจากลุ่มน้ำ�เจ้าพระยา พบ
เส้นทางใหม่ที่ไม่ต้องบุกผ่านแนวพนมดงรัก และสามารถ
ยกกองทัพเข้าไปทำ�ลายเมืองพระนครใจกลางอำ�นาจขอม
ลงได้ แล้วอำ�นาจการปกครองของขอมกั บเมืองต่ างๆ
นอกแนวพนมดงรักก็เสื่ อมลง ขอมถอยร่ นออกไปจาก
เมืองต่างๆ เหล่านั้น ทิ้ งเมืองให้ร้างปราศจากผู้ปกครอง
จากนั้นชนเผ่ าลาวจากทางเหนือก็เข้ามา และเริ่มก่อร่าง
สร้างเมื องขึ้นใหม่อีกครั้ง
ปราสาทหินพิ มาย