Page 32 - aug53

๓๐
การเปิดศรี จนาศะออกได้ทำ �ให้อารยธรรมขอมสามารถ
เดินทางไปสู่ลุ่มน้ำ�เจ้าพระยา โดยผ่านเข้าไปทางเมื องศรีเทพ
จนสุดปลายทางที่กาญจนบุ รี
และเส้นทางประวัติศาสตร์สายนี้นั้ นคงมีความสำ�คัญ
มาก การก่อร่างขึ้นของชุมชนขอมพนมรุ้งและเมืองต่ำ �จึง
พลอยมีความสำ�คัญเพราะเป็นเมืองต้นทาง ดังนั้นผู้ ครอง
เมืองวนัมรุงปุระ จึงต้องมีศักดิ์ศรีสูงส่ง เป็นถึงพระญาติวงศ์
ใกล้ชิดกับกษัตริย์แห่งเมืองพระนคร ราชาขอมพระองค์หนึ่ง
ซึ่งปรากฏชื่อชัดในศิลาจารึกว่า หิรัณยวรมัน นั้ นเป็นญาติ
ผู้ ใหญ่ของพระเจ้ าสุริยะวรมันที่ ๒ ผู้ทรงสร้างประสาทนครวัด
นั้นทีเดียว
และการสร้ างปราสาทพนมรุ้ง และปราสาทเมืองต่ำ�
นั้ น จึงไม่ธรรมดา ฝี มือการก่อสร้างอันประณีตและสวยงาม
นั้ นชี้ชัดว่าไม่ใช่ฝีมือช่างท้องถิ่ น แต่เป็นฝีมือช่างหลวงระดับ
เดียวกับการสร้างปราสาทต่ างๆ
ที่ ศูนย์กลางแห่ งอาณาจักร และวันนี้ เมื่อพนมรุ้งและ
เมืองต่ำ�ได้รับการบูรณะแล้วเสร็จเรียบร้อย เราจึงมีโอกาสได้
เห็นฝีมือช่างอันงดงามของช่างหลวงแห่งเมื องพระนครนั้นที่
เมืองต่ำ�และพนมรุ้งที่นี่
เมื องพิมาย
เมื องพิมาย นับเป็ นเมืองใหญ่ ที่มีผั งเมืองสมบูรณ์
เข้มแข็ง หากกรุงศรีอยุธยา กล้าแกร่งเพราะมีแม่น้ำ�เจ้าพระยา
แม่น้ำ �ป่าสั ก และแม่น้ำ �ลพบุรีเป็ นปราการธรรมชาติคอย
ป้ องกันเมือง และเป็นเส้นทางคมนาคมสำ �คัญติดต่ อกับเมือง
ต่ างๆโดยรอบ เมืองพิมายก็มีลำ�จักราช และมีแม่น้ำ�มูลเป็น
ลำ �น้ำ�ธรรมชาติคอยปกบ้านป้องเมืองไว้ และเป็นเส้ นทาง
คมนาคมเชื่ อมต่อกับเมืองอื่นๆใกล้เคียงไม่ต่างกัน
เมื องพิมายยั งมีดี กว่าอยุธยาด้ วย ตรงที่ว่ า เมือง
อยุธยานั้นทำ�ได้ก็แต่นาข้ าว แต่เมืองพิมายนั้น สามารถทำ�ได้
ทั้ งนาข้าวและนาเกลือในพื้นที่ ติดๆกัน นับเป็นเมืองแห่งหนุ่ม
นาข้าวสาวนาเกลือได้อย่างแท้ จริงเลยทีเดียว
จาการสำ �รวจหลากหลายทางโบราณคดี ทั้ งในเมือง
พิ มายและเมืองต่ างๆ ใกล้เคียงข้อสรุปของนักวิชาการทั้ง
หลายทางโบราณคดีก็ออกมาในแนวเดียวกันว่า เมื องพิมาย
นั้ นน่าจะเป็นเมืองร่วมสมั ยกับเมืองหนองหาน ในจั งหวัด
สกลนครโน้ น ซึ่งนั่นก็หมายถึงอายุของเมื องที่ต้องมากกว่า
๒๕๐๐ ปี ขึ้นไป อีกทั้งเป็นเมืองที่ใหญ่ และมีความสำ�คัญทาง
เศรษฐกิ จและการคมนาคมติดต่อกันระหว่างลุ่มแม่น้ำ�มูลนี้
กับลุ่มแม่น้ำ�อื่ นๆ โดยรอบ
และด้วยความที่ เป็นเมืองสำ�คัญอี กเมืองหนึ่งนอก
แนวพนมดงรั ก เมื่อขอมโบราณสามารถเข้ามามี อิทธิพล
เหนื อเมืองนี้ ได้ ไม่ว่าจะด้ วยวิธีการใดใดก็ตาม ขอมจึ งต้อง
ให้ ความสำ�คั ญกั บเมืองนี้เป็นอั นมาก อาจจะด้ วยการส่ง
ญาติวงศ์ ใกล้ชิดออกมาเป็นเจ้าผู้ครองเมือง การสร้างศาสน-
สถานใหญ่ประจำ�เมื องคือปราสาทหิ นพิมาย จึงต้ องประสาน
ประโยชน์ เอาใจทั้งคนที่เป็นเจ้าของเมื องมาก่อน และพวก
ขอมเจ้ าเมืองในยุคนั้น
และเพราะเหตุ ดังกล่ าวมานั้ น ปราสาทหินพิมาย
จึ งได้รับการก่อสร้ างขึ้นอย่างประณี ตด้วยฝีมื อช่างหลวง
นั กโบราณคดีอีกหลายท่านยังตี ความด้วยว่า ด้วยความที่
ปราสาทหินพิมายสร้างขึ้นก่อนปราสาทนครวัด ดังนั้น รูปแบบ
ด้านนอกของ
ปราสาทพนมรุ้ง
บรรณาลัย
ปราสาทเมืองต่ำ�