Page 30 - aug53

๒๘
สงครามกับสยาม หรื อกลุ่มชนพื้นเมืองที่อยู่ใต้การปกครอง
ของขอมจะลุกฮือขึ้นก่อการกบฏหลังจากที่อำ�นาจขอมลดลง
แล้ว ก็ไม่มีประวัติศาสตร์ที่ไหนจะจารึกเรื่องราวของกลุ่มชน
เหล่านั้นไว้ แล้ วประวัติศาสตร์ก็คลี่คลายไป พวกขอมก็โยก
ย้ายอพยพถอยร่นลงไปรวมกันที่นครหลวงใหม่ทางใต้ที่เมือง
ละแวกและพนมเปญต่อมาตามลำ�ดับ
อุบลราชธานี ชุมทางสายน้ำ �มูล
ติดตามแม่น้ำ�มูล ย้อนทวนสายน้ำ�ขึ้นไปรื่อยๆ เราก็ มา
ถึงเมื องใหญ่โตทันสมัยชื่อ เมืองอุบลราชธานี ที่นี่นอกจากจะ
เป็นจุ ดนัดพบของลำ�เซบาย และลำ�เซบก กับแม่น้ำ�มูลแล้ว
แม่น้ำ�ชี ก็ตั้งใจไหลลงมาตกแม่น้ำ�มูลที่นี่ การที่มีแม่น้ำ�สำ�คัญ
ไหลผ่านเมืองตั้ งสามสี่สายส่งผลให้อุ บลราชธานี มีความ
เจริญรุ่งเรื องมากมายมาแต่ในอดีต
การเกิดขึ้ นของเมืองอุบลราชธานี ก็ คล้ายคลึ งกับ
การเกิดเมืองในอีสานหลายๆเมือง เป็นการอพยพเข้ ามาตั้ง
รกรากของชาวลาวฝั่งซ้ายแม่น้ำ�โขงที่อพยพข้ามฝั่งมาด้วย
สาเหตุ ต่างๆหลายหลาก แต่ส่วนใหญ่ จะเป็นความขัดแย้ง
ทะเลาะเบาะแว้ งกันเองทางการเมือง พอมีความขัดแย้ง
ก็มี การอพยพย้ายหนีไปตั้งเมืองใหม่ หรือมาตั้ งตรงที่เคย
เป็นบ้ านเมืองมาก่ อน เมืองอุบลราชธานียุคใหม่ เกิ ดขึ้นเมื่อ
พระวอพระตา เสนาบดีสำ�คัญของเมืองเวียงจันทน์ ได้อพยพ
โยกย้ ายลงมาและมาขอพึ่งพระบรมโพธิสมภารจากพระมหา
กษั ตริย์ไทย เมื่อไทยรับ ทางเวียงจันทร์ก็ ไม่อาจจะทำ�อะไร
ได้ ต้ องปล่อยให้เมืองเจริญเติบโตต่ อไป และอุบลราชธานีก็
กลายเป็นส่วนหนึ่งของดิ นแดนสยามไปในที่สุด เมื องหลายๆ
เมืองในภาคอี สานก็เจริญเติ บโตมาด้วยประการฉะนี้ เช่น
เดียวกัน
ดู เหมือนว่า ชาวเชื้อชาติลาวจะอพยพเข้ามาอยู่ในลุ่ม
แม่ น้ำ�มูลเป็นพวกหลังสุด แต่ก็กลายเป็นกลุ่มคนที่ใหญ่ที่สุด
ของอี สานมาจนทุกวันนี้ การเข้ามามีทั้งที่สร้างบ้านเมืองใหม่
และประสมประสานปนเปเข้าไปกับชาวเมื องเดิม บ่อยๆที่
มี การขุดค้นพบโบราณวัตถุขอม และเก่าแก่กว่าขอมในเขต
เมืองใหม่ๆ และชุมชนใหม่ต่ างๆ เหล่านี้ แสดงให้เห็นว่าก่อน
ที่ จะมีขอม ก็มี ชนกลุ่มอื่นๆอยู่ ในพื้นที่เมืองเหล่านี้อยู่แล้ว
บนเส้นทางย้อนทวนแม่ น้ำ�มูลขึ้นไป เรายังได้พบกับ
ปราสาทขอมอีกหลายหลัง อย่างปราสาทห้วยทับทั น ปราสาท
สระกำ�แพงน้อย ปราสาทปรางค์ กู่ ปราสาทสระกำ �แพงใหญ่
ปราสาทศรีขรภู มิ ปราสาทเหล่านี้ไม่ได้ตั้งอยู่ริมแม่น้ำ� เพราะ
เทคโนโลยี ของขอมได้ก้าวไกลไปโดยไม่ต้องพึ่งพาสายน้ำ�
ใหญ่ ๆ อีกแล้ว พวกขอมเพียงขุดสระสร้างบาราย เท่านั้น
ก็มีน้ำ �ใช้เหลือเฟื อแล้ว อันที่จริงเดินทางเลียบแม่น้ำ�มูลขึ้น
ไปไกลๆ แล้ วเราก็พบว่า ลุ่ มน้ำ�มูลนี้ ความจริงไม่ได้ขาดน้ำ�
แม่น้ำ�ลำ�ธาร ลำ�ห้วย ลำ �เซ ต่างๆมี อยู่แล้วอย่างมากมาย
แทบจะเต็มพื้นที่
สิ่งที่ อาจจะทำ�ให้เกิ ดความแห้งแล้งขึ้นนั้น น่าจะเป็น
เพราะดิ น ที่หลายๆแห่งเป็นดินปนทราย ไม่สามารถจะโอบอุ้ม
เอาน้ำ �และความชื้นไว้ ได้ เพราะฉะนั้นการแก้ ไข น่าจะมุ่ง
เน้นไปที่ ปัญหาดินเป็นหลั กมากกว่า แต่ที่ผ่ านๆ มา รัฐบาล
หลายยุ คหลายสมัยกลับมุ่ งไปที่ปัญหาน้ำ� มีการสร้ างเขื่อน
สร้างฝาย จัดหาเครื่องสูบน้ำ �ระบายน้ำ�ลงพื้นที่มากมาย
แต่ ตลอดการเดินทางของเรา เราก็ ได้พบทั้งเขื่ อนที่
ไม่ได้ ใช้งาน ฝายที่สร้างเสร็จแล้ วไม่ได้ ใช้ เครื่องสูบน้ำ�เสียๆ
พั งๆ เกยแห้งอยู่ริมน้ำ �มากมาย ดูเหมื อนลุ่มแม่น้ำ �มูลเรา
นอกจากจะมี แม่น้ำ�สายที่ยาวที่สุดในประเทศไทยถึงสองสาย
แล้ ว ยังมีเครื่ องจักรกลสิ่งก่อสร้างทางชลประทานทิ้งๆ ร้างๆ
ผุ ๆ พังๆ มากที่สุดอีกด้วยกระมัง
หอไตรฯ วัดทุ่งศรีเมือง แหล่งท่ องเที่ยวสำ�คัญของเมืองอุบลฯ
พระเจ้าใหญ่อินทร์แปลง
พระพุทธรูปคู่เมืองอุบลฯ