Page 29 - aug53

๒๗
แนวทิวเขาเตี้ ยๆ แต่ยาวเหยี ยดนี้เป็ นจุ ดเติมน้ำ �ให้กั บ
แม่ น้ำ�มูลโดยตลอดและในขณะเดียวกับที่ เป็นแหล่งเติมน้ำ�
พนมดงรักก็ได้ทำ�หน้าที่ทางประวั ติศาสตร์ที่สำ�คัญคือ เป็น
แนวปราการเหล็กให้กับอาณาจักรขอมโบราณ จนอาจกล่าวได้
ว่าพนมดงรักนั้น ก็ ไม่ต่างอะไรจาก กำ�แพงเมืองจีนอันยิ่งใหญ่
ของอาณาจักรขอมโบราณนั่นเอง
อาณาจักรขอมโบราณ ศู นย์กลางของอาณาจักร
ในอดีตย่ อมอยู่ที่ ดินแดนเขมรต่ำ� แถบเมืองพระนคร หรือ
อังกอร์ หรือเมืองเสียมเรียบอย่างไม่ต้องสงสัย รายรอบเมือง
พระนครออกไป ปราสาทขอมมากมายก็ ก่อกำ�เนิดขึ้น ต่างยุ ค
ต่างสมัย ต่างฝีมือช่าง จนนักวิชาการทางศิลปะขอม เรียกเป็น
สกุลศิลปะเขมรแบบต่ างๆ แต่นอกแนวเทือกเขาพนมดงรัก
ออกมา อาณาจั กรอีกมากมายก็ก่อกำ �เนิ ดขึ้น ไม่ ต่าง
จากอนารยชนนอกกำ �แพงใหญ่ของอาณาจักรจีน เมืองจี น
หน้าผามออีแดง เขาพระวิหาร
ภาพจำ�หลักนูนต่ำ�ใต้ผามออีแดง
มีแมนจู มีมองโกล มีซิตัน อยู่นอกกำ�แพงใหญ่ อาณาจักร
ขอมก็มี พวกเจนละ จัมปา ฟูนัน แม้กระทั่งพวกเสี ยม และ
พวกลาว อยู่นอกแนวพนมดงรัก กลุ่มอาณาจักรนอกแนว
พนมดงรักเหล่านี้แหละที่เป็นศั ตรูสำ�คัญของอาณาจักรขอม
ไม่ต่างอะไรกับกลุ่มชนนอกกำ�แพงใหญ่ของจีน ภาพจำ�หลัก
รอบปราสาทนครวัด ยังแสดงให้เห็นการยกทั พขอมออกไป
ปราบปรามจัมปา ที่ปรากฏกองทัพเสี ยมกุกเป็นพันธมิตรอยู่
ในกองทัพของพระเจ้าสุริยะวรมันที่ ๒ ด้วย
วันดีคื นดีกลุ่มชนนอกกำ�แพงใหญ่ จีนก็พากันยกพวก
ผ่านกำ�แพงเข้าไปทำ�ลายศูนย์กลางการปกครองของจีนเสี ยที
หนึ่ง และอาณาจักรขอมก็เช่นกัน วันดีคืนดี ก็ต้องรบกับเจนละ
รบกับจัมปา แม้กระทั่งรบกับพวกเสียม จนมีชื่อเมืองเสี ยม
เรียบปรากฏอยู่ทุกวันนี้ และในท้ายที่สุดเมื่อขอมอ่อนกำ�ลัง
ลงมากๆ เผ่าเสียม หรื อสยามจากลุ่มน้ำ�เจ้าพระยาก็ ยก
กองทัพเข้ าไปถล่มอาณาจักรขอมจนราบคาบ แทบไม่ต่ าง
อะไรกับการล่มสลายลงของจีนในกำ �แพงใหญ่ หรือแม้ แต่
อาณาจักโรมันอั นเกรียงไกรนั้นเลย
แต่ก่อนที่อาณาจักรขอมจะถูกทำ�ลายลงนั้น ขอมก็ ได้
สร้างแนวป้องกันตนเองขึ้ นมาเพิ่มเติม เมืองใหญ่น้อยหลาย
เมืองนอกแนวพนมดงรัก ถู กรุกรานและยึ ดครองโดยอำ�นาจ
ขอมจะด้วยวิ ธี การใดก็แล้วแต่ ไม่มีประวั ติ ศาสตร์ใดใด
บันทึ กไว้ มารู้ตัวอีกทีขอมก็ได้เข้าไปปกครองเมื องเหล่านั้น
แล้ว เมื องอย่าง วิมายะปุระ หรือเมืองพิมาย วนัมรุงปุ ระ
หรือพนมรุ้ง ศรีศิกขเรศวร หรือปราสาทเขาพระวิหาร คือ
ตัวอย่างของเมืองนอกแนวพนมดงรักที่มีผู้ปกครองเป็นขอม
แต่ประชาชนเป็นชาวพื้นเมือง เมืองเหล่านี้น่ าจะทำ�หน้ าที่
เป็นป้อมปราการสำ�คั ญช่วยเป็นด่านนอกให้ กับศูนย์กลาง
ในแนวพนมดงรัก เมืองในลักษณะนี้ยังมี อีกหลายๆ แห่ง
มีเส้นทางโบราณหลายสายเชื่อมต่อถึงกัน และปราสาทหิน
อันเป็นทั้งศาสนสถานและเปรียบเป็นสัญลักษณ์แห่งอำ�นาจขอม
จึงถู กสร้างขึ้นมากมายในพื้นที่แถบนี้ ต่ างกรรมต่างวาระ
และต่างฝีมื อช่างมากมาย
และดูเหมือนว่ า ในยุคหนึ่งขอมก็สามารถเขยิ บแนว
ป้องกันของตนออกมาได้ อีกชั้น แนวป้องกันแนวใหม่ ของ
ขอมก็คือแม่ น้ำ�มูลนั้นเอง สั งเกตได้ว่าในส่วนที่เรียกว่ ามูล
บน คือแม่น้ำ�มูลฝั่งซ้าย หรือตอนเหนือนั้น แทบไม่มีปราสาท
ขอมปรากฏ ปราสาทมีหนาแน่นอยู่เฉพาะแม่น้ำ�มูลตอนใต้
เท่านั้น และหลังจากศูนย์ กลางที่เมืองพระนครถูกทำ �ลาย
ลงไป บรรดาเมื องใหญ่น้อยนอกแนวป้ องกั นพนมดงรัก
ก็เหมือนว่าจะค่อยๆ ฝ่อลงไปตามลำ�ดับ จะฝ่อไปเพราะศึก