Page 27 - aug53

๒๕
เพราะน้ำ�คือชีวิต แม่น้ำ�จึงเปรียบดังมารดาแห่งสรรพ
ชีวิตทั้ งปวง และเพราะแม่น้ำ�คือแกนหลั กแห่งการก่อร่าง
สร้างอารยธรรมทั้งมวลของมนุษย์ ในยุคเก่าก่ อน การเรียนรู้
เรื่องของแม่น้ำ � จึงเป็นการเรียนรู้เรื่ องราวของวิวั ฒนาการ
ทางสังคมของมนุษย์ เรานั้นเอง ในภาคอี สานของไทย
ภูมิภาคที่ขึ้นชื่อว่าแห้ งแล้งกันดารที่สุดในประเทศไทย ใคร
จะคิดว่า ที่นี่ เป็นแหล่งก่อกำ �เนิดแม่น้ำ �สายที่ยาวที่สุดใน
ประเทศไทยถึงสองสาย คือแม่น้ำ�มูล และแม่น้ำ�ชี ไม่เพี ยง
เท่านั้น แม่น้ำ�ทั้งสองสายนี้ยังไหลเข้ามาหลอมรวมกั นในเขต
จังหวัดอุบลราชธานี แล้วไหลไปตกยังลำ�น้ำ�โขง ก่อกำ�เนิ ด
เป็นพื้นที่ลุ่มแม่ น้ำ�ขนาดใหญ่ที่มีแม่ น้ำ�สาขาอื่นๆ ไหลจากขุน
เขาสำ�คัญๆ รอบด้านเข้ามาหลอมรวม และที่ราบลุ่มแม่น้ำ�
อันกว้างใหญ่นี้ก็คือ ลุ่มน้ำ�มูล หรือลุ่มน้ำ�โขง ชี มูล ของ
ภาคอีสานบ้านเฮานั่นเอง และอารยธรรมมากมายหลากหลาย
รูปลักษณ์ก็ได้ก่อกำ�เนิดขึ้นแล้วแต่กาลก่อน ณ ลุ่มน้ำ�อันเป็น
มารดาแห่งอารยธรรมอีสานแห่งนี้
โขงเจียม เมืองปากแม่น้ำ�มูล
และเราก็จะมาเล่ าเรื่องมารดาของแผ่นดินสายนี้
กันตรงจุ ดที่เป็นสุดปลายแม่ น้ำ�มูล ที่ซึ่งแม่น้ำ�มูลไหลมาตก
แม่น้ำ�โขง ที่ตรงนี้ ปัจจุบั นมีชื่ อเรียกทางการท่องเที่ ยวว่า
แม่น้ำ�สองสี แห่งเมืองโขงเจียม
โขงเจียม เป็นเมืองประมงเล็กๆ ตรงจุดนั ดพบของ
แม่น้ำ �โขงและแม่น้ำ�มูล บรรยากาศตอนเช้ามืด พระอาทิตย์
ยังไม่ ขึ้น ท้องฟ้าทางฟากฝั่ งลาวเป็ นสีส้มแดงสวยงามน่ า
ถ่ายภาพ และยังไม่ทันเช้า ชาวเรื อหาปลาก็ออกมาวางตาข่าย
กันหนาตาและจะมากขึ้นเรื่อยๆ จนบางชั่วโมงมีเรื อหาปลา
อยู่ตรงนี้หลายสิบลำ� ที่ตรงนี้เป็นที่ พบกันของสองสายน้ำ �ฝูง
ปลาจึงชุกชุม เป็ นแหล่งอาหารอันอุดมสมบูรณ์แก่ประชาชน
มาแล้วนับร้อยนับพั นปี
ใช่แล้ว พื้นที่ แถบนี้ได้ปรากฏรอยอารยธรรมขึ้นแล้ว
ในประวั ติศาสตร์ ยุคโบราณ จากหลั กฐานศิลาจารึกของ
เจ้าชายนาม จิตรเสน ผู้ ซึ่งต่อมาจะได้เป็นกษั ตริย์เจนละนาม
มเหนทรวรมัน ศิลาจารึ กนี้อยู่ที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
จังหวั ดอุบลราชธานี วั นนี้
และพื้นที่ที่นักโบราณคดีสันนิษฐานกันว่าน่าจะเป็น
ศูนย์กลางของชาวเจนละนี้ก็คือ ที่โบราณสถานวัดภู ซึ่งอยู่ต่ำ�
ลงมาจากเมืองโขงเจียมประมาณห้าสิบกิโลเมตรในเขตเมือง
จัมปาสัก ประเทศ สปป.ลาว ที่ตรงนั้ นนอกจากตัวโบราณ
สถานซึ่งเป็นศาสนสถานในศาสนาฮินดูแล้ว ก็ยังมีซากเมือง
โบราณนาม เศรษฐปุระ อยู่ ใกล้ๆ มีการขุดพบจารึกบอกนาม
เมืองชัดเจนเช่นกัน
อภินันท์ บัวหภักดี...เรื่องและภาพ
แม่น้ำ�มูลกลางเมื องอุบลราชธานี ภาพเขียนสีผาแต้ม