๑๙
แต่
ในภาวะปั
จจุ
บั
น
ศิ
ลปะงานช่
างพื้
นถิ่
นไทยลาว
ได้
ถู
กอิ
ทธิ
พลจากศิ
ลปวั
ฒนธรรมศู
นย์
กลางแผ่
ขยายเข้
ามา
ครอบงำ
� ผ่
าน
โครงสร้
างสั
งคมใหม่
โดยใช้
เวลาสื
บทอด
ต่
อเนื่
องกั
นมานั
บศตวรรษ ทำ
�ให้
เกิ
ดการเปลี่
ยนแปลง ทั้
งแบบ
ผสมผสานอย่
างค่
อยเป็
นค่
อยไปหรื
อแม้
กระทั่
งการตั
ดตอน
ซึ่
งทั้
งหมดได้
ส่
งผลกระทบทั้
งวิ
ถี
ชี
วิ
ตและค่
านิ
ยม ติ
ดตาม
มา โดยการเปลี่
ยนแปลงดั
งกล่
าว เกิ
ดจากตั
วแปรสำ
�คั
ญคื
อ
อิ
ทธิ
พลทางการเมื
องการปกครองจากส่
วนกลาง
ในสมั
ยพระบาทสมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว
ประเทศไทยได้
ถู
กคุ
กคามจากจั
กรวรรดิ
นิ
ยม ทำ
�ให้
ต้
องปรั
บ
ตั
วในทุ
กด้
าน พระองค์
จึ
งทรงให้
มี
การปฏิ
รู
ปการปกครอง
สั
งคม เศรษฐกิ
จ และการศึ
กษา มี
การจั
ดตั้
ง
ระบบเทศาภิ
บาล
สิ
มเก่
าแบบทึ
บมี
มุ
ขโถงในมณฑลอุ
ดร
ภาพจากหอจดหมายเหตุ
แห่
งชาติ
ทวยไม้
ค้ำ
�ยั
นศิ
ลปะพื้
นบ้
านอี
สานแบบทรงนาคขด
และแบบทวยแผง
กุ
ฏิ
ลายทรงเฮื
อนหั
วลอย ศิ
ลปะพื้
นเมื
องอี
สาน
วั
ดบ้
านกระเดี
ยนอุ
บล
โดยยกเลิ
กระบบการปกครองเดิ
มโดยรวมอำ
�นาจเข้
าสู่
ศู
นย์
กลางกรุ
งเทพฯ
ยกเลิ
กหั
วเมื
องประเทศราชและจั
ด
แบ่
งเป็
นมณฑล
วางระเบี
ยบปกครองคณะสงฆ์
จั
ดเป็
น
หมวดหมู่
และทำ
�บั
ญชี
พระสงฆ์
ส่
งกระทรวงและ
ห้
ามลั
ทธิ
ประเพณี
ที่
ขั
ดต่
อระเบี
ยบพระธรรมวิ
นั
ย เช่
น ห้
ามไม่
ให้
พระสงฆ์
สามเณรเกี่
ยวข้
องในการทำ
�บุ
ญบั้
งไฟ เส็
งกลอง
แข่
งเรื
อ และเลี้
ยงม้
า
เป็
นต้
น ต่
อมาในปี
พ.ศ. ๒๔๓๘
มี
การกำ
�หนดให้
ประชาชนท้
องถิ่
นใช้
คำ
�ว่
าสั
ญชาติ
ไทย
มิ
ให้
เรี
ยกชาติ
ลาว เขมร ส่
วย หรื
ออื่
นๆ ดั
งที่
เคยปรากฏ
มา
๑
ซึ่
งชี้
ให้
เห็
นถึ
งข้
อตระหนั
กของราชสำ
�นั
กกรุ
งเทพฯ ที่
ต้
องการจะรวมดิ
นแดนต่
างๆ ที่
อยู่
ในเขตอิ
ทธิ
พลทางการ
เมื
องปกครองให้
เป็
นรั
ฐประชาชาติ
เดี
ยวกั
น โดยไม่
แบ่
งเป็
น
สยาม ลาว เขมร ดั
งที่
เป็
นมาก่
อน