Page 17 - aug53

๑๕
แม่ อยู่หั ว - คำ�เรียกพระมเหสี
แม่ คุณ - คำ�พูดเอาใจหญิงหรือแสดงความเอ็นดู
รักใคร่
แม่ คู่ - นักสวดผู้ ขึ้นหน้าบท
แม่ งาน - หัวหน้าผู้รับผิดชอบในงานบางอย่าง
แม่ เจ้า - คำ �เรียกเมี ยพ่อเมืองหรือเจ้ าผู้ครอง
นคร
แม่ เจ้าประคุณ - คำ�เรียกแสดงความรักใคร่หรือประชด
ประชันแล้ วแต่น้ำ�เสียง
๒. คำ �ที่มีคำ �ว่า “แม่ ” ประกอบอยู่หน้าคำ�ที่ เป็นสิ่งของ
เครื่ องใช้ ได้แก่
แม่ แคร่ - กรอบไม้หรื อไม้ ไผ่ประกับแคร่ ทั้ง ๔
ด้าน
แม่ กระได - ไม้ยาว ๒ อัน ที่ขนาบสำ�หรับสอดใส่
หรือตีลูกบันได
แม่ บท - หั วข้อใหญ่ เช่น ยกบาสี ขั้นบนเป็น
แม่ บท
แม่ เตาไฟ - ไม้ สี่เหลี่ยมที่เป็นกรอบกรุดิ นสำ�หรั บ
วางก้อนขี้ลา เกียง หรือเตาวง
แม่ ปะ - ชื่อเรือขุดชนิดหนึ่งคล้ายเรื อชะล่า แต่
มีขนาดใหญ่และยาวกว่ า ท้ายต่อไม้
นกงอนสู งขึ้นคล้ายหางแมงป่องมัก
ใช้ถ่อ
แม่ พิมพ์ - สิ่ งที่เป็นต้นแบบ เช่ น แม่พิมพ์ตั ว
หนั งสือ
แม่ แรง - เครื่ องสำ�หรับดี ดงัดหรือยกของหนัก
แม่ วี - คอกจับช้างขนาดเล็ก
แม่สี - กลุ่มสีที่สามารถผสมออกมาเป็ นสีอื่นๆ
ได้ทุกสี มี ๕ สี คือ แดง เขียว เหลือง
ดำ� ขาว เรี ยกว่า “เบญจรงค์ ”
แม่เหล็ก - แร่หรือโลหะที่มีคุ ณสมบัติดูดเหล็กได้
แม่หิ นบด - แท่งหินสี่ เหลี่ยมหรือกลม มีร่องด้านข้าง
โดยรอบสำ�หรับบดยาคู่ กับลูกหินบด
๓. คำ�ที่ มีคำ�ว่ า “แม่” ประกอบอยู่หน้าคำ� เพื่อยกย่ อง
เทวดาหรือผีที่ดูแลรักษาหรือเข้าทรง ได้แก่
แม่ซื้ อ - เทวดาหรือผี ที่ เชื่ อกันว่ าเป็นผู้ดู แล
รักษาทารก
แม่มด - ผู้หญิงที่ใช้อำ�นาจเวทมนต์บั งคับภูตผี
ให้ช่ วยทำ�อะไรบางอย่ างที่ ผิ ดปกติ
ธรรมดาได้ ผู้หญิงที่ทรงเจ้าเข้าผี
แม่ย่านาง - ผีผู้หญิงประจำ�เรือ
แม่ศรี - ชื่อการละเล่ นสมัยโบราณอย่างหนึ่ ง
โดยเชิญผีแม่ศรีมาเข้าทรงหญิงสาว
หญิ งสาวที่ ถู กผี เข้ าทรงจะรำ � ได้
อย่างสวยงาม นิ ยมเล่ นในเทศกาล
สงกรานต์
๔. คำ�ที่ มีคำ�ว่ า “แม่” ประกอบอยู่หน้าคำ� เพื่อยกย่ อง
เทวดา
แม่พระคงคา - เทพธิดาประจำ�น้ำ�, เจ้าแม่แห่งน้ำ �
แม่พระธรณี - เทพธิดาประจำ�แผ่นดิ น, เจ้าแม่ แห่ง
แผ่นดิน
แม่โพสพ - เทพธิดาประจำ�ข้ าว, เจ้าแม่แห่งข้าว
แม่ชี
แม่มด