Page 33 - sep52

วารสารวัฒนธรรมไทย 31
มีจิตอาสาที่คิดดีทำดี มีจิตช่วยเหลือสิ่งที่เป็นสาธารณะ และมีจิต
พร้อมเสียสละเพื่อสังคมประเทศ
จากข้อมู ลประวัติศาสตร์โบราณคดี และวัฒนธรรมชุมชน
ในหลายพื้นที่ นั้นพบว่า หลายแห่ งมีความสำคัญต่ อการต่อยอด
เรียนรู้ หากไม่ ผ่านขนบประเพณี ก็ผ่านผู้รู้ท้ องถิ่นที่ยังสืบความรู้
เดิมไว้ แต่ก็มีหลายแห่งที่ปล่อยให้รกร้างจนหาประโยชน์ไม่ได้
ดังนั้นการตามหาความรู้เพื่ อต่อยอดให้เห็นทั้ งคุณค่ า
ในอดีตและนำคุ ณค่ าที่พบเห็นไปสู่การใช้ ประโยชน์ ในอนาคต
จึงนับว่ าเป็นเรื่องสำคั ญมากในยามที่ชุ มชนหลายแห่งกำลั ง
ทำลายวัฒนธรรมของตนไปรับค่านิยมใหม่ หรือไม่ ก็ถูกละเลย
ไม่ใส่ ใจคุณค่ าที่ครั้ งหนึ่งได้ รับใช้ ผู้คน ครั้งนี้ ผมสนใจเส้นทาง
โบราณที่เคยใช้ เป็นเส้ นทางเดิ นเรือและนำผู้ คนต่างแผ่นดิ น
ต่างเชื้อชาติ ต่างความเชื่อ ให้เข้ ามาสู่แผ่ นดินสุ วรรณภูมิแห่งนี้
ร้อยเอกบุณยฤทธิ์ ฉายสุ วรรณ หัวหน้ากลุ่ มโบราณคดี สำนั ก
ศิลปากรที่ ๑๕ ภูเก็ต รับอาสาเป็นผู้นำทางและวิทยากรให้ความรู้
อย่างมากมาย อันเป็ นผลมาจากการสำรวจและขุ ดค้นแหล่ง
โบราณคดีหลายแห่งทางใต้ตั้งแต่จังหวัดกระบี่ ตรัง พั งงา ระนอง
สุราษฎร์ธานี ถึงนครศรีธรรมราช จนพบว่ า แหล่งโบราณคดี
ทางความเชื่อนี้ คือ ร่ องรอยของการเดินทางของพ่ อค้าโบราณ
ที่พากันเดินทางข้ามทะเลข้ามมหาสมุทรเข้ามาทางตอนใต้ จนมี
การตั้งชุ มชนขนาดใหญ่ขึ้นในพื้นที่ ต่าง ๆ แล้วยั งเคลื่อนย้ าย
ถิ่นฐานไปพำนั กในแหล่ งอื่น ๆ รวมตั วกั นสร้ างชุ มชนและ
เทวสถานประดิษฐานรู ปเคารพของฮิ นดู คือ พระวิ ษณุ หรื อ
พระนารายณ์ มี การบู ชาเทพศักดิ์ สิทธิ์ จนกลายเป็ นส่วนหนึ่ง
ของการสร้ างเมื องสำคัญ ๆ และสืบเชื้ อสายเป็ นบรรพบุ รุ ษ
ของคนในภูมิภาคนี้
คนกลุ่มแรกที่เดินทางเข้ ามาในดินแดนทางใต้นี้ เป็นใคร
แม้จะไม่ระบุได้ชั ดว่าเชื้ อชาติใด ก็พอประมาณว่ าเป็นชาวตะวั นตก
ที่รู้จั กเดินทางโดยเรือขนาดใหญ่ หากเป็นเรื อเล็กก็คงวนเวียน
อยู่ตามเกาะตามฝั่ งเท่ านั้ นแหละ จะหลุดรอดข้ ามทะเล
ข้ามมหาสมุทรได้ ก็ตายเปล่า ส่ วนจะรวมไปถึ งชนชาติอื่นที่ ขอ
อาศัยมาด้วย ก็อยู่ ในฐานะที่จะต้ องตัดสินใจไปตายเอาข้างหน้า
เรี ยกว่า ไปไม่ ต้องกลั บบ้าน คนกลุ่ มนี้ มั กอยู่ง่ ายกิ นง่ ายไม่มี
ภาระผูกพั น
ส่วนมากเป็นกลุ่มนั กบวชที่เดินทางไปพร้อมกับความเชื่ อ
ความเลื่อมใส พ่อค้าที่เดินทางก็ ต้องมีความรู้ทางเรือรู้กระแสลม
กระแสน้ำ โดยเฉพาะสติปั ญญาที่จะต้องเอาชีวิตรอดปลอดภัยได้
ไหนต้องต่อสู้ กับทะเล กับมหาสมุทร สู้กระแสลม สู้ คลื่น และสู้ รบ
กับคนพื้นเมือง ดังนั้นการเดินทางจึงเกิดภู มิปัญญารักษาตัวรอด
สร้างอำนาจศักดิ์สิทธิ์ขึ้นเป็นวัฒนธรรมท้องถิ่น
โดยเฉพาะความเชื่อในศาสนาจึงเป็ นเรื่องหนึ่ งที่ถูกนำ
ถ่ายทอดลงในพื้นที่ที่ มนุษย์ กลุ่มนี้เดินทางผ่าน นั่นคือ การให้
ความรู้ใหม่ที่ทำให้ รู้สึกได้ว่า ชุมชนใหม่ หรือพื้ นที่นั้ นได้รับสิ่ งที่
ดีกว่าหรือมีหลักการมากกว่าเดิม
ดังนั้นจึงไม่แปลกใจที่พบว่ามี ภูเขาหลายแห่ งถูกใช้ เป็น
ที่ตั้ งของเทวสถานสำหรับประดิษฐานรู ปเคารพที่ศักดิ์สิ ทธิ์ ด้วย
พบว่ าบนเขาพระเหนอ เขาพระนารายณ์ เขาศรีวิ ชั ยนั้น
มีโบราณสถานที่มีรูปพระวิษณุตั้งอยู่ หากเดินทางจากมหาสมุทร
อินเดี ยมาตามชายฝั่งทะเลตะวั นตกแล้ ว ร้อยเอกบุ ญยฤทธิ์
ได้เล่าสรุปเส้นทางไว้ว่า
“การเดินเรือนั้นได้ พัฒนามาจากการเดิ นเรือเลียบ
ชายทะเลมาเป็นการเดินเรือระยะทางไกลตัดข้ามมหาสมุ ทรอินเดีย
วิธีการเดิ นเรื อในสมัยนั้ นเมื่อเรือออกจากอิ นเดียตอนใต้หรือ
จากลังกา ซึ่ งอยู่ที่ละติดจูดประมาณ ๕ องศา และตั้งหัวเรือทาง
ทิ ศตะวันออก เมื่ อเรื อแล่ นด้ วยแรงลมของมรสุมตะวั นตก
เฉียงใต้แล้ว เรือจะเบี่ยงขึ้นทางเหนือ แต่นั กเดินเรือจะแก้ทิศทาง
โดยยึ ดเอาทิ ศตะวั นออก โดยคาดว่าเรือนั้ นจะมาทางแหลม
มะละกา (มลายู) ประมาณแนวละติจูดที่ ๗ องศา หรือกว่ านั้น
เล็กน้อย แต่ไม่ ถึงแนวละติจูดที่ ๘ องศา
เครื่องถ้ วยจีน ลูกปัด