Page 32 - sep52

วารสารวัฒนธรรมไทย
30
วัฒนธรรมวิพากษ์
ารเรียนรู้เพื่อให้ เกิดพัฒนานั้ นมีความจำเป็นต้อง
นำไปสู่ ความเข้ าใจถึงวั ฒนธรรมของตนให้ ได้
เพราะความเข้ มแข็งของชุมชนต่อบริบทของความเชื่อ
อั นเกิ ดจากพื้ นฐานของการอยู่ รอดปลอดภั ย
และร่วมใจกันสร้ างให้ มั่ นคงนั้ น เป็นหลักของการทำให้เกิด
วัฒนธรรมที่ ดีงาม จนมีการนำไปสู่ สังคมใหม่อย่างเหมาะสม
เมื่อสั งคมยอมรับและถื อไว้เป็ นสมบัติของมนุษยชาติ ให้ต่างฝ่าย
ต่างรักษาไว้ เพื่ อถ่ ายทอดและนำไปใช้ต่อ ๆ กั นนั้น ถื อเป็ น
การสร้างภูมิบ้ านหรือวั ฒนธรรมของชุมชนให้ แข็งแรงขึ้น
การแพร่กระจายวัฒนธรรมของตนจนให้มี บทบาทต่อ
สังคมประเทศนั้ น หากสามารถขยายผลได้ มากเท่าไรก็ยิ่งสร้ าง
ความเป็นปึกแผ่ นตามลักษณะของชาติพั นธ์ุเดียวกัน หรื อความเชื่อ
เดียวกัน ปรับความเป็นอยู่ ปรับความคิดอ่าน และสร้างความรัก
กลุ่มพวกให้ชัดเจน อันถือเป็นภูมิเมื องที่สร้างอาณาจักรให้แผ่กว้าง
ไพศาล
ใ นอ ดี ตนั้ นก า ร ส ร้ า ง
ความเข้าใจและปรับความเชื่อถือนั้น
ใ ช้ ศ า ส น า ม า เ ป็ นห ลั ก น ำ ไ ป
พร้ อมกับความรู้ใหม่ ที่ดีกว่ า แม้ว่า
บางครั้ งจะมี การรุกรานช่ วงชิ ง
อำนาจต่ อพื้นที่ ก็เป็นลั กษณะของ
การแทรกซึ มด้วยความเชื่ อที่ นำ
พระผู้ เป็นเจ้า หรืออำนาจศั กดิ์สิ ทธิ์
มาใช้ ควบคุมชุ มชน จึ งไม่แปลก
ที่ พบว่ า ใ นแต่ ล ะ ชุ มชนนั้ น ไ ด้
ยอมรั บนับถื อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และมี
ความเชื่ อตามผู้นำของศาสนาไปพร้อมกั บ
การรุ กคื บทางการเกษตรกรรม
และการช่ วยให้ชี วิตดำรงอยู่ ได้
ตามอั ตภาพ ดั งเห็นได้ จากการ
เปลี่ยนถ่ายจากการนับถือผีสางนางไม้
มานับถื อพระวิษณุ พระศิ วะ และ
นั บถือหลักธรรมของพระพุทธศาสนา มี การสร้ างสังคมและ
ชีวิตใหม่ตามพื้นที่และสิ่งแวดล้อมที่แตกต่ างกัน รู้จั กล่าสัตว์ รู้ จัก
เพาะปลูก รู้ จักหาพืชมารักษาตน รู้จักวิธี เดินทางไปยังแผ่นดิ นใหม่
รู้จักค้ นหาทรั พยากรมาใช้ประโยชน์ ตลอดจนรู้จั กเอาตัวรอด
ในยามมีภัยจากสัตว์ร้ายและภัยธรรมชาติที่ไม่ รู้จัก
ด้วยเหตุนี้ ความเชื่ออย่ างงมงายจึงมีมากกว่าความเชื่อ
ที่มี เหตุ ปัจจัยอธิบาย ครั้นเมื่อมี วัฒนธรรมใหม่เข้ามาชั กจู งใจ
จนหลงใหลได้ปลื้ม วัฒนธรรมเก่ าของตนที่รู้ไม่เท่าทันก็ อาจถูกทิ้ง
และสูญสิ้นไปได้ ง่ าย และมี จำนวนมากขึ้นจนเกิดค่ านิยมใหม่
ที่ตรงข้ามกับวัฒนธรรมเดิมของตน ดังนั้นการสร้างความเข้ มแข็ง
ทางวั ฒนธรรมของตนจึ งต้ องมี กระบวนการเรียนรู้ ทุ กมิ ติ
ด้วยความเข้าใจถึงเหตุผลที่ แท้จริง และรู้จั กปรับใช้ อย่างเหมาะสม
เพื่อรั กษาคุณค่าทางวัฒนธรรมให้ แข็งแรงต่อไป วิ ธีการนี้ได้มีการ
พูดด้วยถ้ อยคำสั้นว่ า มนุ ษย์ต้ องมองรู้ ดู ออกในสิ่งที่ เกิดขึ้น
และเป็นอยู่จนสามารถนำคุ ณค่ าไปใช้ได้อย่างต่อเนื่ อง เพื่อให้
วัฒนธรรมของมนุษย์ต่อการอยู่ ร่วมกันมั่นคงต่อไป รู้จั กป้องกัน
ตนเองและหาทางออกได้ทุ กครั้งคงไม่เกิ ดการแยกสี แยกพวก
อย่างทุกวันนี้ เพราะสังคมทุกวันนี้ไม่สามารถเฝ้าระวังได้ครบทุ กด้าน
แต่สามารถเรียนรู้ ได้อย่ างมีเชาว์ปั ญญาให้คิดออกคิดร่ วมกันได้
เป็นวั ฒนธรรมของความเข้าใจดีต่อส่วนรวม โดยมี ปัจจั ยจากการ
ตามหาภูมิบ้านภู มิเมือง
ก
พลาดิศัย สิทธิธัญกิจ…เรื่องและภาพ
บนเส้นทางคาบสมุทรโบราณ
พระวิษณุเขาศรีวิชัย ท่าเรือทุ่งตึก