Page 42 - may52

วารสารวัฒนธรรมไทย
40
ระราชบัญญัติ ข้ อมูลข่ าวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐
มีขึ้นเพื่อรองรับ “สิทธิ ได้รู้ ” (rights to know) ของประชาชน
ซึ่งเป็ นแกนสำคั ญของสั งคมประชาธิปไตย วารสาร
วัฒนธรรมไทยฉบับนี้จึ งขอนำเสนอเรื่องมาตรา ๙ ซึ่งกล่าวถึง
ข้อมู ลข่าวสารที่สามารถนำมาเผยแพร่ให้ประชาชนได้รับรู้ ภายใต้บังคับมาตรา ๑๔
และมาตรา ๑๕ หน่ วยงานของรัฐต้ องจัดให้มีข้ อมู ลข่าวสารของราชการ
อย่ างน้อยดั งต่อไปนี้ ไว้ให้ ประชาชนเข้าตรวจดูได้ ทั้ งนี้ ตามหลักเกณฑ์
และวิธีการที่คณะกรรมการกำหนด
(๑) ผลการพิ จารณาหรื อคำวินิจฉัยที่ มี ผลโดยตรงต่อเอกชน
รวมทั้ งความเห็นแย้งและคำสั่งที่ เกี่ยวข้องในการพิ จารณาวินิจฉัยดังกล่าว
(๒) นโยบายหรื อการตี ความที่ ไม่ เข้ าข่ ายต้องลงพิมพ์ ใน
ราชกิจจานุ เบกษาตามมาตรา ๗ (๔)
(๓) แผนงาน โครงการ และงบประมาณรายจ่ ายประจำปีของ
ปี ที่กำลังดำเนินการ
(๔) คู่มื อหรือคำสั่งเกี่ยวกั บวิธีปฏิ บัติ งานของเจ้าหน้าที่ของรัฐ
ซึ่งมีผลกระทบถึงสิทธิหน้าที่ของเอกชน
(๕) สิ่งพิมพ์ที่ได้มี การอ้างอิงถึงตามมาตรา ๗ วรรคสอง
(๖) สั ญญาสั มปทาน สัญญาที่ มี ลักษณะเป็ นการผู กขาด
ตั ดตอน หรือสัญญาร่วมทุนกับเอกชนในการจัดทำบริการสาธารณะ
(๗) มติคณะรั ฐมนตรีหรื อมติคณะกรรมการที่ แต่งตั้ งโดยกฎหมาย
หรือโดยมติ คณะรัฐมนตรี ทั้งนี้ ให้ระบุรายชื่อรายงานทางวิชาการ รายงาน
ข้ อเท็จจริง หรือข้อมูลข่าวสารที่นำมาใช้ในการพิจารณาไว้ด้วย
(๘) ข้ อมูลข่าวสารอื่นตามที่คณะกรรมการกำหนด
ข้ อมูลข่ าวสารที่จัดให้ประชาชนเข้ าตรวจดูได้ ตามวรรคหนึ่ง ถ้ ามี
ส่วนที่ต้ องห้ามมิให้เปิดเผยตามมาตรา ๑๔ หรือมาตรา ๑๕ อยู่ ด้วย ให้ลบ
หรือตัดทอนหรือทำโดยประการอื่นใดที่ไม่เป็นการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารนั้น
บุ คคลย่ อมมี สิทธิเข้าตรวจดู หรือขอสำเนาข้ อมูลข่าวสารตาม
วรรคหนึ่ งได้ ในกรณี ที่สมควรหน่วยงานของรัฐโดยความเห็ นชอบของ
คณะกรรมการ จะวางหลั กเกณฑ์เรียกค่าธรรมเนียมในการนั้นก็ ได้ ในการนี้
ให้ คำนึงถึงการช่ วยเหลือผู้ มีรายได้ น้อยประกอบด้วย ทั้ งนี้ เว้นแต่ จะมี
กฎหมายเฉพาะบัญญัติไว้เป็ นอย่างอื่ น คนต่างด้าวจะมีสิทธิ ตามมาตรานี้
เพี ยงใดให้เป็ นไปตามที่กำหนดโดยกฎกระทรวง
สิทธิ ของประชาชนหรือเอกชน พระราชบั ญญัติฉบับนี้ได้กำหนด
สิทธิ ของประชาชนหรือเอกชน ดังนี้
- สิ ทธิในการขอคำปรึ กษาการปฏิ บั ติ ตามพระราชบัญญัติ นี้
กั บสำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี ในฐานะเป็ นหน่วยงานทางวิชาการ
และธุ รการให้แก่ คณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการและคณะกรรมการ
วิ นิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร (มาตรา ๖)
- สิ ทธิเข้าตรวจดู ข้อมู ลข่าวสารของราชการ บุคคลย่อมมีสิทธิ
เข้ าตรวจดู ขอสำเนา หรื อขอสำเนาที่มีคำรับรองถูกต้ องของข้อมู ลข่าวสาร
พ
วิจัยทางวัฒนธรรม
ของราชการตามมาตรา ๙ ได้ คนต่างด้าวจะมีสิทธิ์ ตามมาตรานี้เพียงใด
ให้เป็ นไปตามที่กำหนดโดยกฎกระทรวง (มาตรา ๙)
- สิทธิขอข้อมูลข่าวสารอื่ นใดของราชการนอกจากข้อมูลข่าวสาร
ของราชการที่ลงพิมพ์ ในราชกิจจานุ เบกษาแล้ ว หรือที่จั ดไว้ให้ประชาชน
เข้าตรวจดูได้แล้ว หรื อที่มีการจัดให้ประชาชนได้ ค้นคว้าตามมาตรา ๒๖ แล้ ว
โดยคำขอนั้นได้ ระบุข้อมู ลข่าวสารที่ต้องการในลักษณะที่อาจเข้าใจได้ ตาม
สมควร (มาตรา ๑๑)
- สิ ทธิที่ จะได้รู้ ถึ งข้อมู ลข่ าวสารส่วนบุ คคลที่ เกี่ ยวกั บงาน
ซึ่งหน่วยงานของรัฐจะต้องให้กับบุคคลนั้นหรือผู้กระทำแทนได้ตรวจดูหรือ
ได้รั บสำเนาข้อมูลข่ าวสารส่วนบุคคลที่ เกี่ยวกับบุ คคลนั้น (มาตรา ๒๕
วรรค ๑)
- สิ ทธิในการดำเนิ นการแทนผู้เยาว์ คนไร้ ความสามารถ
คนเสมือนไร้ความสามารถ หรือเจ้าของข้อมูลที่ถึงแก่กรรมตามมาตรา ๒๓
การขอข้อมู ลข่าวสารส่ วนบุคคลหรื อการแจ้งข้อมูลข่ าวสารส่วนบุ คคลไปยัง
ที่ใดของบุคคลดังกล่าว มาตรา ๒๔ การให้ความยินยอมให้หน่วยงานของรัฐ
ที่ควบคุ มดูแลข้ อมูลข่าวสารส่วนบุ คคลของคนเปิดเผยข้อมู ลต่อหน่ วยงาน
ของรัฐ และมาตรา ๒๕ การได้รู้ ข้ อมู ลข่าวสารส่วนบุคคลที่ เกี่ยวกั บคน
การขอให้แก้ไขหรือลงข้อมู ลข่าวสารส่วนบุคคลที่ ไม่ถูกต้องตามที่ เป็นจริง
รวมทั้งมีสิ ทธิ์อุทธรณ์ในกรณี ที่เจ้าหน้ าที่ของรั ฐมี คำสั่งไม่ ยินยอมแก้ไข
เปลี่ยนแปลง หรือลบข้อมู ลข่าวสารนี้ (มาตรา ๒๕ วรรค ๕)
- สิทธิในการร้องเรียนผู้ใดเห็ นว่าหน่วยงานของรัฐไม่จั ดพิมพ์
ข้อมูลข่ าวสารตามมาตรา ๗ หรือไม่จั ดข้อมู ลข่าวสารไว้ให้ประชาชนตรวจดู
ได้ตามมาตรา ๙ หรือไม่จัดหาข้ อมูลข่าวสารให้ แก่ตนตามมาตรา ๑๑ หรือ
ฝ่าฝืน หรือไม่ ปฏิบั ติตามพระราชบั ญญัตินี้ หรือปฏิ บั ติหน้ าที่ล่าช้า หรื อ
เห็นว่าตนไม่ได้ รับความสะดวกโดยไม่มีเหตุ อันสมควร ผู้นั้นมีสิทธิ ร้องเรียน
ต่อคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการฯ
- สิทธิ ในการอุ ทธรณ์ในกรณีที่เจ้าหน้ าที่ของรั ฐมี คำสั่งมิให้
เปิดเผยข้อมูลข่าวสารใดตามมาตรา ๑๔ หรื อมาตรา ๑๕ หรือมีคำสั่งไม่รั บฟัง
คำคัดค้านของผู้ มีประโยชน์ได้ เสียตามมาตรา ๑๗ ผู้นั้นอาจอุ ทธรณ์ต่ อ
คณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่ าวสารภายใน ๑๕ วัน นับแต่ วันที่
ได้รับแจ้งนั้น โดยยื่นคำอุ ทธรณ์ต่อคณะกรรมการ (มาตรา ๑๘) แต่ถ้าอุทธรณ์
คำสั่งไม่แก้ไข เปลี่ยนแปลง หรือลบข้ อมู ลข่าวสารให้ ตรวจตามที่มี คำขอ
ผู้นั้นมี สิทธิ์อุทธรณ์ต่ อคณะกรรมการวิ นิจฉัยการเปิ ดเผยข้อมูลข่าวสาร
ภายใน ๓๐ วัน นับแต่วันที่ ได้รับแจ้งโดยยื่ นคำอุทธรณ์ต่ อคณะกรรมการ
ไม่ว่ ากรณีใด ๆ ให้เจ้ าของข้อมูลมี สิทธิร้องขอให้หน่วยงานของรัฐหมายเหตุ
คำขอของคนแนบไว้กับข้อมูลข่ าวสารส่วนที่เกี่ยวข้อง
ผู้สนใจสามารถสื บค้ นรายงานข้ อมูลข่าวสารของสำนั กงาน
คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้ที่ศูนย์ บริการข้อมูลข่ าวสาร
ห้องสมุดวั ฒนธรรม สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
โทรศัพท์ ๐-๒๒๔๗-๐๐๒๘ ต่อ ๔๓๑๑-๒ และ ๐-๒๒๔๗-๐๐๑๓
ต่อ ๑๑๐๑-๒ หรือทาง www.culture.go.th
การเปิดเผยข้อมูลข่ าวสารของทางราชการ
ตามมาตรา ๙