Basic HTML Version
วารสารวั
ฒนธรรมไทย
37
ในวั
นที่
สามของงานในตอนเช้
าประชาชนชาวด่
านซ้
าย
มาร่
วมกั
นทำบุ
ญที่
วั
ดโพนชั
ย ร่
วมกั
นฟั
งเทศน์
ฟั
งธรรมเป็
นอั
น
เสร็
จสิ้
นงานประเพณี
บุ
ญหลวงและการละเล่
นผี
ตาโขนของชาว
ด่
านซ้
าย
เมื่
อกล่
าวถึ
งการละเล่
นผี
ตาโขน
“ผี
ตาโขน”
เป็
นคำที่
เรี
ยกชื่
อ การละเล่
นชนิ
ดหนึ่
ง ที่
ผู้
เล่
นต้
องสวมหน้
ากากที่
วาดหรื
อแต้
ม
ให้
หน้
ากลั
ว โดยชุ
ดแต่
งผี
ตาโขนใช้
ผ้
าเก่
า ผ้
ามุ้
ง หรื
อใช้
เศษผ้
า
นำมาห่
อหุ้
มร่
างกายให้
มิ
ดชิ
ด ซึ่
งจะร่
วมเข้
าขบวนแห่
และแสดง
ท่
าทางต่
าง ๆ ระหว่
างที่
มี
ประเพณี
บุ
ญหลวง เป็
นการละเล่
นที่
มี
เฉพาะในท้
องที่
อำเภอด่
านซ้
ายเท่
านั้
น
คำว่
า
“ผี
ตาโขน”
ความหมายเดิ
มไม่
แน่
ชั
ดเท่
าที่
สื
บ
ทราบแต่
เพี
ยงว่
า เป็
นผี
ที่
มี
ลั
กษณะรู
ปร่
างหน้
าตาน่
าเกลี
ยดน่
ากลั
ว
จากการที่
สอบถามร่
างทรง
“เจ้
ากวน”
ผี
ตาโขนมาจากคำว่
า
“ผี
ตามคน”
คนเข้
ามาขออาหาร ขอส่
วนบุ
ญในเมื
องมนุ
ษย์
ทำการเล่
นหยอกล้
อผู้
คนขอข้
าวปลาอาหารแล้
วก็
จะพากั
นกลั
บ
ยั
งถิ่
นที่
อาศั
ยของตน ในการเล่
น
“ผี
ตาโขน”
ของชาวอำเภอด่
านซ้
าย
มี
ความเชื่
อว่
า ประการแรก เล่
นเพื่
อถวายดวงวิ
ญญาณศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
ที่
มี
อำนาจในการปกครองสู
งสุ
ดในเมื
องด่
านซ้
าย ประการที่
สอง
เล่
นเพื่
อร่
วมขบวนแห่
พระเวสสั
นดรเข้
าเมื
อง อั
นเป็
นความเชื่
อทาง
พุ
ทธศาสนา ประการที่
สาม เล่
นเพื่
อร่
วมขบวนในการแห่
บุ
ญ
เดื
อนหก (บุ
ญบั้
งไฟ) และการแห่
ขอฝน ประการที่
สี่
เล่
นเพื่
อ
ความสนุ
กสนาน ประการสุ
ดท้
าย เล่
นเพื่
อให้
สิ่
งที่
ไม่
ดี
ที่
เคย
กระทำด้
วยกาย วาจา ใจ รวมถึ
งโรคภั
ยไข้
เจ็
บต่
าง ๆ ให้
ติ
ด
ไปกั
บผี
ตาโขน โดยการนำไปล่
องลำน้
ำหมั
น เป็
นการเสร็
จสิ้
น
พิ
ธี
บุ
ญหลวงและการละเล่
นผี
ตาโขน
ประเพณี
บุ
ญหลวงและการละเล่
นผี
ตาโขน
การจั
ดงานนมั
สการพระธาตุ
ศรี
สองรั
กและประเพณี
บุ
ญหลวง
การละเล่
นผี
ตาโขนในปี
๒๕๕๒ กำหนดการจั
ดงาน ดั
งนี้
งานนมั
สการพระธาตุ
ศรี
สองรั
ก เริ่
ม ๕-๘ พฤษภาคม
๒๕๕๒
งานประเพณี
บุ
ญหลวงฯ เริ่
ม ๒๖-๒๘ มิ
ถุ
นายน
๒๕๕๒