Page 22 - may52

วารสารวัฒนธรรมไทย
20
วัฒนธรรมนอกตำรา
ารตีกรั บ” ในสมัยโบราณถือว่ าเป็นการขับเสนียด
จั ญไร ขณะเดี ยวกันก็ นำความเป็นมงคลมาสู่
ในสถานที่นั้ น เช่น เวลาพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จออก
ว่าราชการ พนักงานจะไขพระวิสูตร (ม่าน) แล้วรัวกรั บ หรือเวลา
จะออกไปรบข้าศึกก็ตีกรับ เพราะนอกจากจะเชื่อว่ าเป็นมงคลแล้ว
ยังพ้ องกับความหมายที่ ว่า “ไปตี แล้ วกลับ” ด้วย สมั ยก่อน
ครูบาอาจารย์ จะหวงวิชานี้มาก ส่ งผลให้ปัจจุบั นวิชาตีกรับจึงแทบ
หายสาบสูญ แต่ก็ ยังนับเป็นโชคดี ที่ขณะนี้เรามี ครูศิริ วิ ชเวช
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิ ลปะการแสดง (คีตศิ ลป์ ) และนี่จึงเป็ น
ที่ มาของการมาเยือนบ้ านท่ าน เพื่ อสั มผัสจิตวิ ญญาณของ
ดนตรีไทยที่เก่ าแก่และสื บทอดกันมายาวนานจากบรรพบุรุ ษ
พร้อมเรียนรู้ วิธีการที่ครูศิริถ่ายทอดภูมิ ปัญญานี้สู่ลูกหลานไทย
เพื่อให้ดำรงอยู่เป็นมรดกของชาติสืบไป…
ครูศิริ วิชเวช ปัจจุ บันอายุ ๗๖ ปี เป็นชาวกรุ งเทพฯ
แต่กำเนิ ด ครูเล่าให้ฟังถึ งที่มาของความหลงใหลในการร้องและ
เล่นดนตรีไทยว่ า “ได้ยินมาตั้งแต่เกิด เพราะคุณพ่อ (ฟุ้ง วิชเวช)
ซึ่งแม้เป็นแพทย์แผนโบราณ แต่ ว่านิ ยมการร้องและเล่นเพลงไทยเดิ ม
จนกระทั่งมีสงครามโลก โรงเรี ยนปิดไป ๒ ปี ครอบครัวต้องไปอยู่
สืบสานตำนานแห่ งการตีกรับและขับเสภา
ตามแบบแผนโบราณ ณ บ้านครูศิริ วิ ชเวช
เยาวนิศ เต็งไตรรัตน์...เรื่อง
ชุมศั กดิ์ หรั่งฉายา...ภาพ
“ก
บ้านสวนที่ บางโคล่ ละแวกนั้นมีวงปี่ พาทย์ พอรู้ว่าคุ ณพ่อเป็น
ดนตรีไทยเค้ าก็มาหา ขอเรียน พ่ อก็สอนให้เขา เราก็เลยต่อด้วย
ถึงเป็นตั้งแต่ อายุ ๑๒ ขวบ หั ดจนสงครามเลิกพ่ อก็ให้หยุ ดเล่น
ดนตรี เพราะพ่อเห็นว่าเราชั กเก่งเกิ นไป เอาระนาดทุ้มมาผ่าหมด
เลย...ก็พ่อเคยลำบากมาก่อน ทั้งตอนแอบไปเรียนดนตรี และตอน
ไปทำมาหากิน กลับมาดึกดื่น ๒ ยาม ตี ๒ ไม่อยากให้เราลำบาก
อย่างนั้น…”
พ่อของครู เล่ าให้ ฟังว่ า “สมั ยนั้นที่ พ่อไปหั ดดนตรี
ปู่ไม่ ให้เข้ าบ้ านเลย เพราะปู่จะให้ลูกทุ กคนต้องเรียนทางแพทย์
แผนโบราณกับปู่หมด วันนึ ง พระยารามราฆพ อยู่ กรมมหรสพ
หลวง สมัยรั ชกาลที่ ๖ มารักษากับปู่ พ่อก็ แอบไปบอกอยากเรียน
ปี่ พาทย์ ท่ านถามว่า “ลู กคุ ณหมอบอกคุณพ่ อหรื อยัง?”
พ่อรีบบอก “อย่าบอก อย่ าบอกผมแอบไปเรียน” พอไปเรียนก็เก่ง
ตอนหลังปู่รู้ ไล่ ออกจากบ้านเลย พอดีบ้านเป็ นเรือนไทย ใต้ถุน
สูง ปู่ อยู่ ข้ างบน ตอนดึ ก ๆ พ่อก็ แอบเข้ ามา (หัวเราะ)
ครูมนตรี ตราโมท เป็นเพื่ อนรักของพ่อ ตอนเช้าก็ถีบจักรยาน
ครูมนตรีซ้ อนท้ายไปกรมมหรสพหลวงด้วยกัน ครู มนตรี ตีระนาด
พ่อตี ทุ้ ม ตี ฆ้ อง เก่ งระดั บนั้น… มาตอนหลั งจึ งได้ ทิ้ งดนตรี
ไปเป็นแพทย์ แผนโบราณตามที่ปู่ อยากให้เป็น
…พอสงครามโลกจบ ครูก็หยุดเล่นดนตรีไทยเลย ก็กลับ
มาเรี ยน ม.๒ ที่เทพศิ รินทร์ ต่ อ จนเข้าธรรมศาสตร์ ซึ่งก็ จะมี
การแสดงงิ้วไทย ซึ่งใช้เพลงและวงดนตรี ไทยเดิม ทุกอย่ างพร้อม
ขาดแต่คนร้อง ครูเลยอาสาจะเป็นนั กร้อง อาจารย์ก็ทำหนั งสือ
ไปถึงอธิบดี กรมศิลป์ ขอให้ทางแผนกดนตรีไทยฝึกเด็กคนนี้ และ
จึงได้ถูกส่งตัวไปหา ครูโชติ ดุริ ยประณีต พอเห็นนามสกุลก็ถาม
“เอ๊ะ หนูเป็นอะไรกับพี่ ฟุ้ง” ครูก็ตอบว่า “เป็นลูกครับ” เท่านั้นเอง