Page 18 - may52

วารสารวัฒนธรรมไทย
16
วัฒนธรรมภาษา
ารสั งเกตปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและภาวะ
ความเป็นไปของมนุ ษย์ ทำให้มนุษย์ รับรู้ว่ามีการ
เคลื่ อนที่ของเวลา มนุ ษย์จึงประดิษฐ์คิดค้นเครื่ องมือ
ที่จะช่ วยบ่งบอกเวลาได้ เช่น นาฬิกา ปฏิทิน ตลอดจน
คิดคำในภาษาเพื่อบ่งบอกกำหนดเวลาให้เข้าใจตรงกัน ในภาษาไทย
มีคำที่ เกี่ยวกั บเวลาอยู่ หลายคำ และใช้ ในโอกาสต่าง ๆ กั น
ดังจะกล่าวถึ งคำเกี่ยวกับเวลา ๒ กลุ่ม ต่อไปนี้
๑. คำกำหนดเวลาของโลก มีคำที่ กำหนดระยะเวลา
ตั้งแต่ หน่ วยย่ อยที่ สุดไปจนถึ งเวลานาน
แสนนานจนนับเป็นตัวเลขไม่ได้
ในคติโบราณ เชื่อว่าโลกแบ่งเป็ น
๓ โลก คือ โลกสวรรค์ โลกมนุ ษย์ และโลก
บาดาล หรื อนรก เวลาในโลกทั้งสามนี้
ไม่เท่ากั น อย่างในไตรภู มิพระร่วงจะกล่าวว่า
๑๐๐ ปี เมื องมนุ ษย์ เท่ากับ ๑ วัน ๑ คืน
ของเมืองสวรรค์ ๑๐๐ ปี เมืองสวรรค์ เท่ากั บ
๑ วัน ๑ คื นของเมื องนรก เพื่ อเตื อนให้
ตระหนักว่า การเกิ ดเป็นมนุษย์ มีความทุกข์
กว่าจะพ้นทุ กข์ได้ ใช้เวลายาวนาน ในขณะ
ที่บนสวรรค์ มีความสุข เวลาจึงผ่านไปอย่ าง
รวดเร็ว ส่วนคนที่ตกนรก ความทุกข์ลำบาก
ยิ่งแสนสาหัส กว่าจะผ่านแต่ละวั นไปได้เท่า
กับคนที่เสวยสุขบนสวรรค์ ใช้เวลาผ่ านไป
แล้วนับร้อยปี คนที่ตกนรกก็ ไม่ ได้ใช้กรรม
แค่วันเดียว แต่ต้ องทุกข์ทรมานหลายกัลป์
คำนี้ กัลป์ อาจใช้เข้าคู่กับคำว่า กัป เป็นกั ปกัลป์ เช่ น ชั่วกัปชั่ว
กัลป์ นานนั บกัปกัลป์พุทธันดร
ระยะเวลา ๑ กัลป์ คื อ อายุของโลกนั บตั้ งแต่เมื่ อ
พระพรหมสร้างเสร็จจนถึงเวลาที่ ไฟประลัยกั ลป์ล้างโลก ซึ่งได้แก่
ช่ วงเวลากลางวัน วั นหนึ่ งของพระพรหม ๑ กัลป์ เท่ากั บ
๑๐๐๐ มหายุค (เท่ ากับ ๔,๓๒๐,๐๐๐,๐๐๐ ปี มนุษย์ ) เมื่อ
สิ้นกัลป์ พระอิ ศวรจะล้ างโลกด้วยไฟประลั ยกั ลป์ โลกจะไร้
คำที่เกี่ยวกับเวลา
ก สิ่ งมี ชี วิ ตและอยู่ ในคว ามมื ดมนจนถึ ง รุ่ ง เ ช้ าของ วันใหม่
แล้วพระพรหมก็ จะสร้างโลกเป็ นการขึ้ นต้ นกัลป์ใหม่ โลกจะ
ถูกทำลายเช่นนี้จนตลอดอายุของพระพรหม
นรกที่ลึกที่สุดคือ อเวจีนรก คนที่ตกนรกอเวจี คือคน
ที่ทำร้ายบุพการี พระสงฆ์ ครูบาอาจารย์ ซึ่งคงจะรวมคนที่ ทำร้าย
พระมหากษัตริ ย์และประเทศชาติ แผ่นดินถิ่นเกิ ดด้ วย ฝู งสั ตว์
อันไปเกิดในนรกอเวจี ต้องทนทุกข์ทรมานนานนักหนา คือจนสิ้น
มหากัลป์จึงจะพ้น
ระยะเวลามหากัลป์ นั้นนานแสนนาน
จนไม่อาจนั บเป็นปีเป็นเดือน ในไตรภูมิพระร่ วง
จึ งกล่ าวเปรียบเทียบไว้ ว่า อุปมาเหมื อนว่ามี
ภู เขาลู กหนึ่ งวัดได้ โยชน์หนึ่ ง วั ดโดยรอบได้
๓ โยชน์ (โยชน์ เป็ นมาตราวั ดโบราณที่เด็ ก
สมัยนี้ไม่ รู้จั กแล้ว มีสูตรว่า ๒ คืบ เป็ น ๑ ศอก
๔ ศอก เป็น ๑ วา ๒๐ วา เป็น ๑ เส้น ๔๐๐ เส้น
เป็ น ๑ โยชน์ เทียบ ๑ ศอกกับมาตราเมตริก
ได้ ประมาณฟุตกว่า ๆ ก็ ลองคำนวณความกว้าง
ความสู งของภูเขาลู กนี้ ตามมาตราวั ดสากล
เอาเอง) จากนั้ น “ถึ งร้ อยปี เอาผ้ าทิ พย์
อั นอ่อนบางดังควันมากวาดภูเขาแต่ ละคาบ
เมื่ อใดภูเขานั้ นราบเพียงแผ่นดิ น จึงเรียกว่า
มหากั ลป์หนึ่งแล” ในมหากัลป์หนึ่งยังแบ่งเป็น
๕ อสงไขย อสงไขย แปลว่ า มากจนนั บไม่ ได้
เมื่ อนับไม่ได้เอามานั บรวมกั นเป็นจำนวน ๕ เท่า
จึ งเท่ ากับมหากัลป์ ก็หมายความว่านานเหลือ
จะนับ คนที่ตกนรกอเวจีจึ งต้องทุกข์ทรมานนานมาก ไม่ได้ ผุด
ไม่ได้เกิด
คำนับเวลาของโลกแบบโบราณดังกล่าวข้างต้น ปัจจุ บัน
ไม่ได้ ใช้แล้ว เพราะเราใช้ คำนับเวลาตามสากล คือ กำหนดว่า
๖๐ วินาที เป็น ๑ นาที ๖๐ นาที เป็น ๑ ชั่วโมง ๒๔ ชั่ วโมง
เป็ น ๑ วัน ๗ วัน เป็ น ๑ สัปดาห์ ๕๒ สั ปดาห์ เป็ น ๑ ปี
๓๖๕-๓๖๖ วั นเป็ น ๑ ปี ๑๐ ปี เป็น ๑ ทศวรรษ ๑๐๐ ปี
เป็น ๑ ศตวรรษ ๑๐๐๐ ปี เป็น ๑ สหัสวรรษ
รศ.ดร.รื่นฤทัย สัจจพั นธุ์...เรื่อง