Page 17 - may52

วารสารวัฒนธรรมไทย 15
เปียกแห้ง แล้ วจึงนำขนไก่มาติดทับหุ่น โดยใช้กาวยางทาที่ขนไก่
แล้วไปติดที่ หุ่น โดยติ ดขนไก่ในส่วนที่เป็นตัวไก่ ก่อนแล้วจึงจะติ ด
ขนหาง ติดขนปี กแล้ วติดส่วนที่เป็นสร้อยที่ คอไก่ ซึ่ งอุปกรณ์ขั้น
ตอนการทำตุ๊กตาไก่ มี ดังนี้
อุปกรณ์
๑. ขนไก่
๒. ลวดเหล็ก ใช้ทำส่วนขาไก่และนิ้วไก่
๓. โฟมหนาขนาด ๒ นิ้ว ใช้ทำหุ่นไก่
๔. กระดาษหนังสือพิ มพ์ ใช้ พันทับหุ่นโฟม
๕. กาว หรือแป้งเปียก ใช้ทำกระดาษหนังสือพิมพ์พัน
ทับหุ่นโฟม
๖. กรรไกร ใช้ตัดขนไก่
๗. ปากไก่
๘. สีน้ ำมันสีเหลือง ใช้ทำแข้งไก่
๙. กระดาษขาว-ดำ ใช้ ทำตาไก่
๑๐. ฟองน้ำสีแดง ใช้ทำหงอนไก่
๑๑. กาวยาง ใช้ทำขนไก่ติดที่ หุ่น
ขั้นตอนการทำตุ๊กตาไก่
๑. นำโฟม ๓ นิ้ว มาตั ดเป็นหุ่นไก่ แล้วใช้ลวดมาปักที่
โฟมแยกปลายลวดเป็น ๓ แฉก ทำเป็นนิ้วไก่ และขาไก่
๒. นำกระดาษหนังสือพิ มพ์มาตัดเป็นริ้วกว้ าง ๑ นิ้ว-
๒ นิ้ว มาทากาวหรือแป้ งเปี ยกแล้วพั นทั บหุ่ นโฟมขณะพัน
พยายามขึ้นรู ปให้เหมือนไก่
๓. ติดขนไก่ที่หุ่นโดยใช้กาวยาง
๔. นำปากไก่มาติด
๕. ตั ดโคนขนไก่ประมาณ ๑ นิ้ว ไปเสียบที่ ลวดทำเป็นนิ้วไก่
๖. ทาสีเหลื องที่แข้ งไก่
๗. นำฟองน้ ำสีแดงมาตัดเป็นหงอนไก่ นำไปติดที่หัวไก่
๘. ใช้ตัวตุ๊ดตู่ตอกกระดาษขาวและกระดาษดำทำเป็นตาไก่
ระยะเวลาประมาณ ๓๐ ปีที่ผ่านมา การทำตุ๊ กตาไก่ได้
สร้างรายได้ให้ กับคนในชุมชนหน้าสถานี รถไฟ หลายครอบครัว
ปัจจุบันตุ๊กตาไก่ ได้ส่ งไปขายในแหล่งท่ องเที่ยวต่าง ๆ ทั่วประเทศ
และยังมีการนำไปขายในตลาดต่างประเทศ อี กด้วย ความต้ องการ
ตุ๊กตาไก่ในตลาดของที่ระลึ ก ทำให้เกิดอาชีพที่ เกี่ยวกับการทำ
ตุ๊กตาไก่ คือ การหาขนไก่ เพื่อนำมาขายให้ กับกลุ่มทำตุ๊กตาไก่
โดยจะไปขอซื้อขนไก่ตามตลาดนัด โดยขอตั ดขนไก่ของชาวบ้าน
ในราคาตัวละ ๕-๑๐ บาท ซึ่งขนไก่ที่นำมาใช้ทำตุ๊กตาไก่ นิยมใช้
ขนไก่ตัวผู้ การตัดขนไก่จะแยกตัดออกเป็นส่ วน ๆ คือ ขนสร้อย
คอ ขนปีก ขนหาง และขนบริเวณลำตัว โดยกลุ่มผู้ ซื้อขนไก่ตาม
ตลาดนัด จะนำมาขายให้กับผู้ทำตุ๊ กตาไก่อี กทอดหนึ่ง นอกจากนั้น
อาชี พหาขนไก่มาขายแล้ว ทุกวันนี้ ในชุมชน ยั งมีการแบ่ งกลุ่ม
ทำงานตามความถนัด กล่าวคือ มีผู้ทำหน้าที่ปั้นหุ่นไก่ขาย ซึ่งทำ
หน้าที่ทำหุ่นขายเพี ยงอย่างเดียว ส่ วนผู้ ที่ไม่ ถนั ดในการปั้นหุ่น
ก็จะไปซื้อหุ่ นไก่ มาติดขนไก่ และส่วนประกอบอื่น ๆ จนเสร็จ
สมบูรณ์ บางครั้งตลาดต้องการตุ๊กตาไก่มาก แต่ผู้ปั้ นหุ่นไก่ไม่ มี
หรือทำออกมาได้น้อย ก็ส่งผลกระทบต่อกระบวนการทำตุ๊กตาไก่
บางครั้งเกิดการกักตุ นหุ่นไก่ และการแย่งชิงหุ่ นไก่กันในชุ มชน
แต่ก็เป็นเพี ยงปัญหาเพียงเล็กน้ อยที่สามารถแก้ ไขได้ในชุมชน
๓๐ ปี ของงานหัตถกรรมตุ๊กตาไก่ แม้ จะเกิ ดขึ้นมา
ในสังคมไม่นาน จากพัฒนาการของการทำตุ๊ กตาไก่ ที่ พัฒนา
มาจากการทำดินลิ่มขาย กลายเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่ ทรงคุณค่ า
นั บเป็นภู มิปั ญญาอี กอย่างหนึ่งของคนเมืองนครศรี ธรรมราช
ที่นำดิน โฟม กระดาษ และขนไก่ที่ เป็นขยะไร้ค่ ามาสร้างสรรค์
ให้ มีมู ลค่าเพิ่ มและกลายเป็นงานอาชีพที่ สร้างรายได้ ให้ กับคน
ในชุมชน เป็นสิ่ งที่คนในสังคมควรให้ความสำคั ญและเห็นควร
ให้การสนับสนุน นำไปถ่ายทอดให้กับเยาวชน เพื่อจะได้ช่ วยกัน
สืบสานและช่ วยกันพั ฒนาการทำตุ๊ กตาไก่ให้มีรูปแบบที่หลากหลาย
มากยิ่งขึ้ น
งานศิลปหัตถกรรมของไทย เป็นสิ่ งที่สะท้อนให้เห็นถึง
ภูมิ ปั ญญาความคิดสร้ างสรรค์ของไทย ที่ รู้จักนำเอาวั ตถุ มาใช้
ให้เกิ ดประโยชน์ ตุ๊กตาไก่เป็นงานหัตถกรรมอีกประเภทหนึ่ งที่
สะท้อนถึงภูมิ ปัญญาของคนเมืองนครศรี ธรรมราช ที่มีความคิ ด
สร้างสรรค์งานศิลปะที่ก่อให้เกิดสุนทรียภาพให้กับคนในสังคมใน
รูปแบบตุ๊กตาไก่
อ้างอิง
สัมภาษณ์ นางสาววิลาวัลย์ สมหวัง ณ บ้านเลขที่ ๑๔๒๙/๒๓ ถนนยมราช ตำบลคลัง อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
สัมภาษณ์ นายสมบูรณ์ จั นทร์สุคณฑ์ ณ บ้านเลขที่ ๑๔๒๙/๒๓ ถนนยมราช ตำบลคลัง อำเภอเมื อง จังหวัดนครศรี ธรรมราช