Page 34 - june52

Basic HTML Version

วารสารวั
ฒนธรรมไทย
32
ว‘
®ั
ยทาßวั
ฒนธรรม
จึ
งมี
วั
ตถุ
ประสงค์
เพื่
อต้
องการศึ
กษาถึ
งผลกระทบการเปลี่
ยนแปลง
ของสั
งคมไทยที่
มี
ต่
อประเพณี
ท้
องถิ่
น แนวโน้
มการดำรงอยู่
ของ
ประเพณี
ท้
องถิ่
นในเขตอี
สานใต้
และเพื่
อเปรี
ยบเที
ยบผลกระทบ
การเปลี่
ยนแปลงสั
งคมไทยในปั
จจุ
บั
นที่
มี
ต่
อประเพณี
ท้
องถิ่
ที่
ยั
งดำรงอยู่
ในเขตอี
สานใต้
โดยได้
เลื
อกศึ
กษา
ประเพณี
บุ
ญบั้
งไฟ
ในกลุ่
มชนไทยลาว กิ่
งอำเภอแคนดง จั
งหวั
ดบุ
รี
รั
มย์
และประเพณี
แซนโดนตา ในกลุ่
มชนไทยเขมร อำเภอขุ
ขั
นธ์
จั
งหวั
ดศรี
สะเกษ
เนื่
องจากทั้
งสองประเพณี
ท้
องถิ่
นนี้
สามารถสะท้
อนให้
เห็
นถึ
งประเพณี
ของสั
งคมภาคอี
สานตั้
งแต่
สั
งคมประเพณี
เดิ
มจนมาถึ
งช่
วงเปลี่
ยน
ผ่
านเข้
าสู่
การเปลี่
ยนแปลงของสั
งคมสมั
ยใหม่
และมี
การพั
ฒนาภายใต้
บริ
บทของสั
งคมไทยที่
มี
การเปลี่
ยนแปลงในปั
จจุ
บั
นอย่
างไร และ
ประเพณี
ดั
งกล่
าวจะมี
ผลกระทบต่
อการเปลี่
ยนแปลงและมี
แนวโน้
ในการดำรงอยู่
ในปั
จจุ
บั
นอย่
างไร เพื่
อเป็
นข้
อมู
ลพื้
นฐานในการฟóô
นฟู
และสื
บทอดประเพณี
ดั
งกล่
าวให้
อยู่
กั
บสั
งคมอี
สานใต้
ต่
อไป
สำหรั
บการศึ
กษาวิ
จั
ยในครั้
งนี้
เป็
นการวิ
จั
ยเชิ
งคุ
ณภาพ
โดยการสำรวจและเก็
บรวบรวมข้
อมู
ลจากเอกสารและงานวิ
จั
ที่
เกี่
ยวข้
องกั
บประเพณี
ท้
องถิ่
น การสั
มภาษณ์
และสั
งเกตการณ์
จาก
การจั
ดประเพณี
ท้
องถิ่
นทั้
งแบบมี
ส่
วนร่
วมและไม่
มี
ส่
วนร่
วม
จากการศึ
กษาวิ
จั
ยพบว่
ประเพณี
บุ
ญบั้
งไฟ
ถื
อเป็
นงานบุ
ที่
สำคั
ญงานหนึ่
งของชาวอี
สาน จะนิ
ยมจั
ดขึ้
นประมาณเดื
อน ๖
หรื
อเดื
อน ๗ เป็
นพิ
ธี
กรรมที่
เกี่
ยวพั
นกั
บวิ
ถี
ชี
วิ
ตของผู้
คนในชุ
มชน
เกษตรกรรม โดยเฉพาะอย่
างยิ่
งในกลุ่
มที่
ต้
องอาศั
ยน้
ำฝนเป็
นหลั
เพื่
อเป็
นการสร้
างขวั
ญและกำลั
งใจให้
แก่
ชาวบ้
าน จึ
งได้
มี
การจั
ดงาน
บุ
ญบั้
งไฟขึ้
น ประเพณี
นี้
แฝงไปด้
วยความเชื่
อถื
อ ความศรั
ทธาที่
มี
มา
อย่
างยาวนาน เป็
นการถ่
ายทอดภู
มิ
ปั
ญญาของชุ
มชนโดยการเลื
อก
ไม้
ไผ่
มาทำบั้
งไฟ การบรรจุ
ดิ
นปó
นลงในกระบอกไม้
ไผ่
ก็
เป็
นภู
มิ
ปั
ญญา
ที่
สั่
งสมและสื
บทอดต่
อกั
นมาจากบรรพบุ
รุ
ษจนถึ
งปั
จจุ
บั
น แต่
เนื่
องจาก
ในปั
จจุ
บั
นเป็
นยุ
คที่
กระแสสั
งคมมี
การเปลี่
ยนแปลงทั้
งด้
านวั
ตถุ
ความเชื่
อ ค่
านิ
ยม ทำให้
ประเพณี
บุ
ญบั้
งไฟมี
ผลกระทบทางพิ
ธี
กรรม
º≈°√–∑∫°“√‡ª≈’Ë
¬π·ª≈ߢÕß —
ߧ¡‰∑¬
∑’Ë
¡’
µà
Õ
ª√–‡æ≥’
∑â
Õß∂‘Ë
π„π‡¢µÕ’
 “π„µâ
สิ
งหา...เรื่
อง
ªí
จจุ
บั
นโลกของเรานั้
น ถื
อได้
ว่
าเป็
นโลกยุ
คโลกาภิ
วั
ตน์
หรื
อยุ
คของข้
อมู
ลข่
าวสารที่
มี
เทคโนโลยี
การสื่
อสาร
ที่
ทั
นสมั
ย ทำให้
เราได้
รั
บรู้
ข้
อมู
ลข่
าวสารต่
าง ๆ
ได้
อย่
างรวดเร็
ว ซึ่
งภายใน ๒-๓ ทศวรรษที่
ผ่
านมา
ภายใต้
การเปลี่
ยนแปลงทางเศรษฐกิ
จและสั
งคมโลก โดยเฉพาะตั้
งแต่
ปี
พ.ศ. ๒๕๔๐ เป็
นต้
นมา การพั
ฒนาประเทศของเราได้
มี
การ
เปลี่
ยนแปลงไปอย่
างรวดเร็
ว โดยให้
ความสำคั
ญทางด้
านเศรษฐกิ
วิ
ทยาศาสตร์
และเทคโนโลยี
ได้
เข้
ามามี
บทบาทในการพั
ฒนาเศรษฐกิ
มากขึ้
น มี
การพั
ฒนาจากภาคเกษตรกรรมสู่
ภาคอุ
ตสาหกรรม ทำให้
เศรษฐกิ
จของประเทศมี
ความเจริ
ญก้
าวหน้
าไปมาก แต่
ทั้
งนี้
ในความ
เจริ
ญก้
าวหน้
านั้
น กลั
บส่
งผลกระทบต่
อสั
งคมไทยในด้
านประเพณี
วั
ฒนธรรมชุ
มชนดั้
งเดิ
ม ทำให้
ศั
กยภาพของประเพณี
วั
ฒนธรรมชุ
มชน
เกิ
ดความอ่
อนแอลงไปด้
วย
ประเพณี
วั
ฒนธรรมท้
องถิ่
นชุ
มชนภาคอี
สานเช่
นเดี
ยวกั
ที่
ได้
รั
บผลกระทบจากการเปลี่
ยนแปลงดั
งกล่
าว ซึ่
งจากเดิ
มคนอี
สาน
จะมี
วั
ฒนธรรมประจำท้
องถิ่
นมาแต่
โบราณกาล และยึ
ดถื
อปฏิ
บั
ติ
กั
นมา
อย่
างเคร่
งครั
ด แต่
เนื่
องจากกระแสการเปลี่
ยนแปลงของโลกในยุ
โลกาภิ
วั
ตน์
ทำให้
ส่
งผลกระทบต่
อวิ
ถี
ชี
วิ
ตของคนในภาคอี
สานด้
วย
จากเดิ
มวั
ฒนธรรมในชุ
มชนภาคอี
สานจะเต็
มไปด้
วยความเอื้
อเฟóô
เผื่
อแผ่
การเสี
ยสละแรงกายแรงใจเพื่
อร่
วมกั
นทำงานบุ
ญงานกุ
ศล
ความสามั
คคี
ตลอดจนความกตั
ญêู
แต่
เมื่
อมี
ระบบอำนาจนิ
ยม
วั
ตถุ
นิ
ยมเข้
ามาในเขตพื้
นที่
ภาคอี
สาน ทำให้
เกิ
ดความสั
บสนและ
ความขั
ดแย้
งในเรื่
องของค่
านิ
ยมมากขึ้
น ทำให้
ระบบโครงสร้
าง
แบบแผนประเพณี
ดั้
งเดิ
มที่
ดี
งามได้
เปลี่
ยนแปลงไป
จากการเปลี่
ยนแปลงดั
งกล่
าว การศึ
กษาวิ
จั
ยเรื่
องผลกระทบ
การเปลี่
ยนแปลงของสั
งคมไทยที่
มี
ต่
อประเพณี
ท้
องถิ่
นในเขตอี
สานใต้