Page 15 - july52

วารสารวัฒนธรรมไทย 13
จึงเรียกเทศ กั ณฑ์นี้ ว่า “ปฐมเทศนา” หรืออีกนัยหนึ่ งอาจจะ
กล่าวได้ว่านั บเป็นวั นแรกที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระพุทธศาสนา
ยังมีอีกวั นสำคั ญทางพุทธศาสนาอี กวันหนึ่ งที่ สำคั ญ
ไม่แพ้กั น คือ วันเข้ าพรรษา การเข้าพรรษาเป็นพุทธบั ญญั ติ
ซึ่งพระภิกษุ ทุ กรู ปจะต้ องปฏิ บั ติตาม หมายถึ ง การอธิ ฐาน
อยู่ประจำที่ไม่เที่ยวจาริกไปยังสถานที่ต่าง ๆ เว้นแต่มีกิ จจำเป็นจริง ๆ
ช่วงจำพรรษาจะอยู่ในช่วงฤดูฝน คือ แรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ถึ งขึ้น
๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑ ของทุ กปี ดังนั้ นวั นเข้าพรรษา หมายถึ ง
วันที่ พระภิกษุ ในพระพุทธศาสนาอธิ ฐานอยู่ประจำในวั ดหรื อ
เสนาสนะที่คุ้ มแดดคุ้ มฝนได้ แห่ งหนึ่ งไม่ ไปค้างแรมในที่ อื่น
ตลอด ๓ เดือนในฤดูฝน
วันเข้าพรรษานี้ มีความสำคัญต่ อพระพุทธศาสนิ กชน
และเป็นวันสำคัญของพระพุทธศาสนาดังนี้
๑. พระภิกษุจะหยุ ดจาริ กไปยังสถานที่อื่น ๆ แต่จะ
เข้าพักอยู่ประจำในวัดแห่งเดียวตามพุทธบัญญัติ
๒. การที่พระภิกษุอยู่ ประจำที่นาน ๆ ย่อมมี โอกาสได้
สงเคราะห์กุลบุตรที่ประสงค์จะอุ ปสมบท เพื่อศึ กษาพระธรรมวินัย
และสงเคราะห์พุทธบริษัททั่วไป
๓. เป็นเทศกาลที่ พุทธศาสนิกชนงดเว้ นอบายมุขและ
ความชั่วต่าง ๆ เช่ น การดื่มสุรา สิ่ งเสพติด และการเที่ยวเตร่
เฮฮา เป็นต้ น
๔. นอกจากเป็นเทศกาลที่ พุทธศาสนิ กชนงดเว้น
อบายมุขและความชั่วต่ าง ๆ แล้วในช่วงเวลาพรรษาพุทธศาสนิกชน
ทั่วไปจะบำเพ็ญทาน รั กษาศีล ฟังธรรมและเจริญภาวนามากขึ้น
สำหรับประวัติ ความป็นมาของวันเข้าพรรษา คือเมื่อ
ครั้งที่ พระสัมมาสั มพุทธเจ้าทรงประทั บอยู่ ณ วัดเวฬุวันเมือง
ราชคฤห์ แคว้ นมคธ มีเหตุการณ์เกิ ดขึ้น คือ พวกชาวบ้านกลุ่ม
หนึ่งพากันกล่าวตำหนิ พระสงฆ์ในพระพุทธศาสนาว่า ช่างไม่รู้จัก
กาลเวลาเสียเลยพากันจาริกไปเรื่ อย ๆ ไม่หยุดยั้งแม้ ในระหว่าง
ฤดูฝน บางครั้ งก็ไปเหยียบข้าวกล้าของชาวนาเสี ยหายขณะที่พวก
นิครณถ์นั กบวชในศาสนาอื่นและฝูงนกยั งหยุดพั กผ่อน ไม่ท่ องเที่ยว
ไปในฤดูฝนเช่นนี้ เรื่ องนี้ ทราบถึงพระพุ ทธเจ้า ในการต่ อมา
พระองค์จึงทรงรับสั่ งให้พระสงฆ์ประชุมพร้อมกับตรัสถามจนได้
ความเป็นจริ งแล้วจึงทรงบั ญญัติเรื่องการเข้าพรรษาไว้ว่า “อนุชา
นามิ ภิกขะเว วั สสัง อุ ปะคันตุง” แปลว่า “ภิ กษุทั้งหลาย
เราอนุญาตให้พวกเธออยู่จำพรรษา”
การบำเพ็ญกุ ศล เนื่องในเทศกาลเข้ าพรรษานี้ ยังมี
ประเพณีสำคั ญอยู่ ๒ ประเพณีด้วยกัน คือ
๑. ประเพณีแห่เทียนพรรษา
๒. ประเพณีถวายผ้ าอาบน้ำฝน
ระหว่างเทศกาลเข้ าพรรษานั้น พุทธศาสนิ กชนนิ ยม
ไปวั ด ถวายทาน รั กษาศีล ฟั งธรรม และเจริญจิ ตภาวนา
ซึ่งเป็นการเว้นจากการกระทำความชั่ว บำเพ็ ญความดี และชำระ
จิตใจให้ สะอาดแจ่มใส หลักธรรมสำคัญที่สนั บสนุ นคุณความดี
ดังกล่าวก็คื อ “วิรั ต” คำว่า วิรัต หมายถึ ง การงดเว้นจากบาป
ความชั่ว และอบายมุขต่าง ๆ จัดเป็นมงคลธรรมข้อหนึ่ งเป็นเหตุ
นำบุคคลผู้ปฏิบัติตามไปสู่ความสงบสุ ข ปลอดภัย และความเจริญ
รุ่งเรืองยิ่งขึ้นไป แบ่งออกเป็น ๓ ประการ คื อ ๑. สัมปัตตวิ รัต
๒. สมาทานวิรัต ๓. สมุจเฉทวิรัต ทั้ง ๓ ข้อนี้ล้วนแต่เป็นการละเว้น
จากการทำความชั่วและอบายมุขต่าง ๆ ด้วยเกิดความรู้สึกละอาย
และเกรงกลัวต่อบาป
เนื่องในวันอาสาฬหบูชาและวั นเข้าพรรษา ซึ่งในปี นี้
ตรงกับวั นที่ ๗-๘ กรกฎาคม ๒๕๕๒ สำนักงานคณะกรรมการ
วัฒนธรรมแห่ งชาติ กระทรวงวั ฒนธรรม จึ งขอเชิญชวน
พุทธศาสนิกชนทุ กท่ านร่วมกันทำบุ ญตักบาตร แห่เทียนพรรษา
และถวายผ้าอาบน้ำฝน เพื่อเป็นสิ ริมงคลในการดำรงชี วิตและ
เพื่อเป็นการสืบสานดำรงไว้ซึ่ งพระพุ ทธศาสนาให้ดำรงอยู่คู่คนไทย
ตลอดไป
แหล่งข้อมูล จากหนังสือ วันและประเพณีสำคัญ เรียบเรียงโดย ศิริวรรณ คุ้มโห้