Page 9 - arg52

วารสารวัฒนธรรมไทย
✤เทิ ดทูนและเผยแพร่ พระเกียรติ คุณของสมเด็ จพร
ะนางเจ้าสิ ริกิติ์ พระบรมราชิ นีนาถ ในฐานะแม่ของแผ่นดิน ผู้ทรง
มีพระมหากรุณาธิคุณต่อปวงชนชาวไทย
✤ให้ ผู้เป็นลูกได้สำนึกถึงพระคุณของแม่ และตระหนัก
ถึงหน้ าที่ของลูกที่พึงมีความกตัญญูกตเวที ต่อแม่ ดูแลเอาใจใส่ใน
สุขภาพทั้งกายใจของแม่ ให้ครบถ้วนสมบรูณ์
✤ให้ผู้ที่ เป็นแม่ได้ตระหนักถึงหน้าที่ของตนที่ พึงมีต่อ
บุตร ธิดา และครอบครั ว
✤ประกาศเกี ยรติคุณ และเผยแพร่ให้สังคมได้ รับรู้ถึง
คุณงามความดี ของแม่และลู กที่ปฏิ บั ติหน้ าที่ของตนเป็ นแบบ
อย่างที่ดี สมควรแก่ความชื่นชม ยกย่อง
✤รั กษาประเพณีและวัฒนธรรมอันดีงามของชาติใน
เรื่องความกตัญญูของลูกที่ มีต่อแม่ให้คงอยู่ต่อไป
สัญลักษณ์ที่ใช้ในวันแม่ของทุกปี ก็ คือ ดอกมะลิ ด้วย
เหตุผลที่ว่า ดอกมะลิเป็นดอกไม้สีขาวบริสุทธิ์ ส่งกลิ่นหอมไปไกล
และหอมได้นาน อีกทั้ งยังออกดอกได้ ตลอดทั้งปี เปรียบได้กับ
ความรักอั นบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลู กไม่มีวันเสื่อมคลาย...
สัญลั กษณ์ อีกอย่ างของวั นแม่ก็คื อ เพลงค่ าน้ ำนม
เพลงอย่างเป็ นทางการที่ใช้ ในงานวั นเเม่ เเห่ งชาติ ผลงาน
การประพั นธ์ของครู ไพบู ลย์ บุ ตรขัน นั กแต่งเพลงที่ ได้ รับ
การขนานนามให้เป็น “อัจฉริยะนักแต่งเพลงอันดับหนึ่งของไทย”
บทเพลงค่าน้ำนมนั้นยามได้ฟังเมื่อไร เป็นชวนให้ระลึกถึงบุญคุณ
ของเเม่ ท่วงทำนองกั บคำร้องที่ตรงไปตรงมา ชวนให้นึ กภาพตาม
ได้ไม่ ยาก แม้แต่เด็กเล็ก ๆ ก็เข้าใจ ใครฟังเพลงนี้แล้วก็ มักจะต้อง
หลั่งน้ำตาให้ กับความซาบซึ้ งแห่ งรักที่แม่ มีให้ เรา นอกจากนี้
เนื้อเพลงยังกล่าวให้เห็นถึ งขนบธรรมเนียมดั้ งเดิ มตามวิถีไทย
อย่างความเชื่ อที่ ว่าหากลูกชายบ้ านไหน ได้บวชเรี ยน ก็จะส่ ง
อานิสงค์ให้กับพ่อแม่ได้เกาะชายผ้าเหลืองไปสู่ที่ ดี ๆ เมื่อถึงยาม
สิ้นใจ
ในทางพระพุทธศาสนาเองพระสัมมาสัมพุ ทธเจ้าตรั ส
บรรยายคุณธรรมของบุตรที่ พึงปฏิบั ติเพื่ อทดแทนพระคุณต่ อ
บิดามารดาไว้ ด้วยคำว่า “กตัญญู กตเวที” คุ ณค่าและศักดิ์ศรี
ของความเป็นลูกนั้นรวมอยู่ใน ๒ คำนี้
กตัญญู หมายถึ ง เห็นคุณท่าน คือเห็ นด้วยใจ ด้วย
ปัญญา ว่าท่านเป็นผู้มีพระคุ ณต่อเราอย่างแท้จริง คุ ณของพ่อแม่ ดู
ได้จากการอุปการะเลี้ ยงดูเรามา ตามธรรมดาของคนทั่ว ๆ ไป
เมื่ อจะอุ ปการะใครเขาต้องเห็น
ทางได้ เช่ น เห็นหลักทรัพย์ หรือดู
นิ สั ยใจคอ ต่ อเมื่ อแน่ ใจแล้ วว่ า
อุปการคุ ณของเขาจะไม่สูญเปล่ า
แต่ที่ บิดามารดาทำโดยบริ สุทธิ์ใจ
ไม่ได้มองถึงหลักประกั นใด ๆ เลย
เ ร า เ อ ง ก็ เ กิ ดมาตั ว เ ปล่ า ไ ม่ มี
ข้อมูลอ้างอิงจากบทความพิเศษ แม่...พระในบ้ าน
ของพระธรรมโกศาจาร์ย (ปัญญานันทภิกขุ)
หลักทรัพย์ ยิ่งนิสัยใจคอแล้วยิ่งรู้ไม่ ได้
เอาทีเดียว โตขึ้ นมาจะเป็นอย่ างไรจะ
เป็นคนอกตั ญญูหรือไม่ ก็ ไม่รู้ หนังสือ
สัญญาระหว่างเรากั บท่านก็ ไม่มี แต่
ท่ านก็ ทุ่ มเทเข้าช่ วยเหลือเราจนสุ ด
ชี วิต ผู้เป็ นลูกจึ งควรมองให้ เห็นคุ ณ
ของท่านในข้อนี้
อีกข้อก็คือ กตเวที หมายถึง
การทดแทนพระคุ ณของท่าน ซึ่งมี
๒ ประการ คือ
ข้ อแรกการประกาศคุ ณ
ท่าน หมายถึ ง การทำให้ ผู้อื่นรู้ ว่ า
ท่านมีคุณแก่เราอย่างไรบ้ าง มากน้อย
เพี ยงใดการประกาศคุณพ่ อแม่ ที่ ดี ที่ สุดก็ คือการประพฤติ ตน
ของเรา เพราะเราก็คือตัวแทนของพ่ อแม่ทั้ งเลือดเนื้อก็แบ่ งมา
จากท่านตลอดจนนิสัยใจคอก็ได้ รับการอบรมถ่ ายทอดมาจาก
ท่าน ความประพฤติของเรานี่ แหละจะเป็นเครื่องประกาศคุ ณพ่อ
แม่อย่ างดี ที่สุ ด ประกาศคุณความดี ของท่ านด้ วยความดีของ
ตัวเราเองตั้งแต่ท่ านยังมีชี วิตอยู่ จะทำให้ท่านมีความสุขใจอย่างยิ่ง
ข้อสอง การตอบแทนคุณท่าน แบ่งเป็น ๒ ช่วง คือ
๑. เมื่อท่านยังมีชีวิตอยู่ ก็ ช่วยเหลือกิจการงานของท่าน
เลี้ยงดู ท่านตอนเมื่ อยามท่านชรา ดู แลปรนนิบัติ การกินอยู่ของ
ท่านให้สะดวก สบาย และเอาใจใส่ช่วยเหลือเมื่อท่านเจ็บป่วย
๒. เมื่อท่ านล่ วงลับไปแล้ ว ก็จั ดพิ ธีศพให้ ท่ าน และ
ทำบุญอุทิ ศส่วนกุศลให้ท่ านอย่างสม่ำเสมอ
นี่แหละถึงเรี ยกว่า “กตัญญู กตเวที ” คุณธรรมเบื้องต้น
ของผู้เป็นลูกทุกคนที่ต้องพึงปฏิ บัติต่อพ่อแม่
ในทุกวั นนี้ ผู้คนต้องใช้ เวลาในชีวิตอย่ างเร่งรีบ เวลา
ส่วนมากในแต่ละวันหมดไปกับการทำงาน หารายได้ เวลาที่จะใช้
ชีวิตกับครอบครัวและดูแลตอบแทนคุณพ่อแม่นั้ นมีน้อยเหลื อเกิน
ดังนั้นในโอกาสพิเศษอย่างวันแม่ แห่งชาติประจำปี พ.ศ. ๒๕๕๒
นี้ น่ าจะเป็นโอกาสที่ ดีอย่างยิ่งหากจะใช้เวลาอยู่กับครอบครั ว
กลับไปบ้าน นำพวงมาลัยมะลิไปกราบแม่ รับศีลรับพรอันเป็ น
มงคลแก่ชี วิต และก็อย่าลืมที่จะพยายามเพิ่ มวั นแม่ของเราเอง
ที่ไม่จำเป็นต้ องเป็นแต่วันแม่แห่งชาติ เข้าไปในปฏิ ทินส่วนตัวปีละ
อีกหลาย ๆ วัน กลับไปกราบแม่อีกหลาย ๆ หน หรือถ้ าจะให้ดี
ที่สุดก็จงทำให้ทุ กวันเป็นวันแม่สำหรับตัวเราเอง...และแม่ของเรา