Page 26 - arg52

วารสารวัฒนธรรมไทย 24
พระองค์เอง” พระองค์ทรงพระมหากรุ ณาพั ฒนาอาชีพและ
ความเป็นอยู่ขั้นพื้ นฐานของราษฎรโดยเฉพาะเรื่องของงานฝีมื อ
พื้นบ้ านหรื อหัตถกรรมในครัวเรื อน เพื่ อช่วยเสริ มรายได้ ให้
ครอบครั วอี กทางหนึ่ง ด้ วยทรงตระหนั กว่ า คนไทยมี ฝีมื อ
ด้านการช่างเป็นเอกลักษณ์ ประจำตน และแต่ละท้องถิ่นก็มี ศิลปะ
เป็นเอกลั กษณ์ประจำภาคอยู่ แล้ว กอปรกั บพระองค์ ทรงสน
พระราชหฤทัยศึกษางานศิลปะอย่างจริงจังและสม่ำเสมอมาเป็น
เวลาช้านาน ดังนั้น จึงทรงส่งเสริ มและฟื้นฟู งานศิลปหัตถกรรม
พื้นบ้านที่ นับวั นแต่จะสูญหายไปตามกาลเวลา ให้ กลับมามีชี วิต
และวิญญาณอี กครั้งหนึ่งโดยเฉพาะในเรื่องการทอผ้าทรงส่งเสริม
และพระราชทานวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิต รวมทั้งทรงฟื้นฟู
ความสามารถของชาวบ้านที่ ทอดทิ้งความรู้มานานให้กลับมา
ประดิษฐ์งานของแต่ ละท้องถิ่ นให้มากขึ้ น อาทิ ทรงพระกรุณา
โปรดเกล้าโปรดกระหม่ อมให้ ราษฎรอำเภอเขาเต่ า จังหวั ด
ประจวบคีรี ขันธ์ ทอผ้ าฝ้าย โดยทรงจั ดหาครู ทอผ้ าจาก
จังหวั ดราชบุรี ซึ่งมี ชื่ อในการทอผ้ าบ้านไร่ มาสอนเมื่อเสด็ จ
แปรพระราชฐานไปประทับณ พระตำหนักทั กษิณราชนิเวศน์
จังหวัดนราธิวาสได้ พระราชทานกี่ทอผ้า เส้นฝ้ าย และอุปกรณ์
ทอผ้าให้ชาวบ้ านอำเภอบาเจาะ จังหวัดนราธิวาส ทอผ้าฝ้ายเป็น
อาชีพเสริม และโปรดให้ครูจากเกาะยอไปสอนการทอผ้าลายริ้ ว
และด้วยพระราชดำริว่า ดอกไม้ประจำจังหวั ดนราธิ วาส คือ
ดอกตันหยงหรือดอกพิกุล ดังนั้ น ผ้าที่ทอจากจังหวั ดนี้น่ าจะมี
ลวดลายเป็นดอกพิ กุลจึงทรงพระกรุ ณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม
ให้ครูจากคุ้มเจ้ าพงศ์แก้ว ณ ลำพูน มาเป็นครู สอนการทอผ้าลาย
ดอกพิกุลแบบลำพูนเพิ่มเติ มด้วย
เมื่อเสด็จแปรพระราชฐานไปประทั บ ณ พระตำหนัก
ภูพิงค์ราชนิ เวศน์ จังหวัดเชี ยงใหม่ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้ าฯ
ให้ส่งเสริมอาชีพการทอผ้าและปักผ้ าแบบปั กซอยขึ้ นที่จังหวั ด
เชี ยงใหม่ นอกจากนี้เมื่ อเสด็จพระราชดำเนิ นไปยั งจั งหวัด
กาฬสินธุ์ ได้ ทอดพระเนตรเห็ นราษฎรชาวภู ไทแต่ งกาย
ชุดพื้นเมื องห่มสไบแพรวาไหมยกดอกสีแดง อันเป็ นเอกลักษณ์
ของท้องถิ่น จึ งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อนุ รักษ์ฟื้นฟูและ
ส่งเสริมการทอผ้าแพรวาขึ้ นที่บ้ านโพน อำเภอคำม่วง จังหวั ด
กาฬสินธุ์ และพัฒนาให้เหมาะสมกับยุคสมัย ซึ่งแต่เดิ มผ้าแพรวา
มีเพี ยงสี แดงเป็นพื้นก็ทรงให้ใช้สี อื่น ๆ ยืนพื้นด้ วยแล้วสลับสี
ลายดอกให้มี ความหลากหลาย
ในช่วงแรกของการส่ งเสริมการทอผ้ าไหมมัดหมี่ ใน
ภาคตะวันออกเฉี ยงเหนื อ พระองค์ทรงขอให้ชาวบ้านทอผ้าไหม
มากขึ้ นจากที่ทำไว้ ใช้ในบางโอกาส เช่ น งานทำบุ ญ และ
งานแต่งงาน โดยจะทรงรั บซื้ อไว้ สำหรับตัดเย็ บเป็นชุ ดฉลอง
พระองค์ โดยทรงตรวจคุณภาพผ้าไหมมัดหมี่ที่ ได้รับมาและทรงมี
พระราชดำรั สให้ เจ้าของผู้ ทอผ้าผื นที่สวยเป็ นพิ เศษทอเป็น
ปริมาณเพิ่มขึ้นพร้อมพระราชทานคำแนะนำเกี่ยวกับพั นธุ์ ไหม
สีย้อม ลวดลาย และคุณภาพของผ้าไหมมัดหมี่แก่เจ้ าของผ้าด้วย
นอกจากนี้ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี นาถยังทรง
แสดงความห่วงใยไปยังผู้ทอผ้ าโดยโปรดเกล้าฯ ให้คณะทำงาน
จัดหาอุปกรณ์ ทอผ้าเพื่ อพระราชทานให้พวกเขาเหล่ านั้น และ
ยังโปรดเกล้าฯ ให้จัดหาแว่ นตาไว้สำหรับมอบให้ผู้ที่ สายตาเริ่มจะ
ผิดปกติ
อนึ่งการรั บซื้ อและพระราชทานอุ ปกรณ์ทอผ้ านั้ น
ทรงใช้พระราชทรัพย์ ส่วนพระองค์ซึ่งเป็ นจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ
จนกระทั่งเริ่ มมีผู้ประสงค์ จะร่วมบริจาคเงิ นในโครงการส่งเสริม
การทอผ้าไหมมัดหมี่และโครงการอาชีพเสริ มอื่น ๆ ในสมเด็ จ