Page 27 - arg52

วารสารวัฒนธรรมไทย 25
พระนางเจ้าสิริ กิติ์ พระบรมราชินี นาถ “มูลนิธิ ส่งเสริมศิ ลปาชีพพิเศษ
ในพระบรมราชินู ปถั มภ์ ” จึงได้ ถือกำเนิ ดขึ้นในปี พุทธศักราช
๒๕๑๙ ซึ่งต่ อมาเปลี่ยนชื่ อเป็น “มู ลนิ ธิส่ งเสริ มศิ ลปาชีพ
ในสมเด็จพระนางเจ้าสิ ริกิติ์ พระบรมราชินี นาถ”
ในปีพุทธศักราช ๒๕๒๒ มี การก่ อตั้งโรงฝึ กศิลปาชีพ
ในบริเวณสวนจิ ตรลดา เพื่ อเป็นศู นย์ กลางของศิ ลปาชีพ
ทั่วประเทศ โดยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชิ นี นาถ และ
พระเจ้าลูกเธอ พร้อมทั้งเจ้าหน้ าที่ในพระองค์จะเป็นผู้ คัดเลื อก
สมาชิกในครอบครัวของราษฎรที่ยากจนหรือไร้ที่ ทำกิ น มาฝึก
ความรู้เกี่ยวกับงานศิลปาชีพในโรงฝึกศิลปาชีพจิตรลดาในแผนก
ต่าง ๆ ถึง ๒๐ แผนก อาทิ แผนกทอผ้าไหม แผนกทอจก และ
แผนกถมเงินถมทอง เป็นต้ น โดยได้รับเบี้ยเลี้ยงรายวัน พร้อมทั้ง
อาหารและที่พัก ตลอดจนสวัสดิการอื่น ๆ รวมทั้งทรงโปรดเกล้ า
โปรดกระหม่อมให้ นำพระราชอาคันตุ กะ เจ้านายพระราชวงศ์
ภริยาประมุขของประเทศต่าง ๆ เยี่ ยมชมศู นย์ศิลปาชี พในสวน
จิตรลดาซึ่งถื อเป็นการนำของดีมีคุ ณค่าของไทยไปอวดสู่สายตา
ชาวต่างประเทศ และช่วยเผยแพร่เกียรติ ภูมิของชาติให้ปรากฏได้
อีกทางหนึ่ง นอกจากนั้น พระองค์ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้ า
โปรดกระหม่อมให้ สร้างโรงฝึกในเขตพระราชฐานทุกแห่งที่เสด็ จ
แปรพระราชฐานไปประทับแรมเพื่อเยี่ยมเยี ยนราษฎรและเป็น
ศูนย์ กลางการเรียนการสอน ตลอดจนการผลิตงานศิ ลปาชีพ
ในท้องถิ่นนั้น ๆ นับเป็นพระราชกรณียกิจที่เกิ ดจากพระเมตตา
ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี นาถ ซึ่งเป็นที่ประจักษ์กัน
โดยทั่วไป
ในด้านการเผยแพร่ผ้าไทยให้เป็นที่รู้จักอย่างกว้ างขวาง
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี นาถ ทรงพระวิริยะอุตสาหะ
ทุกวิ ถีทางที่จะเผยแพร่ประชาสัมพั นธ์ ให้ประชาชนทั้งชาวไทย
และชาวต่างประเทศได้เห็ นความงดงามที่มี คุณค่ าของผ้ าไทย
โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ นำผลิตภั ณฑ์
ผ้าไทยและศิ ลปหัตถกรรมไทยจากโครงการศิลปาชีพไปจั ดแสดง
ทั้งในประเทศ เช่น ในงานศิลป์แผ่ นดิน งานสืบสานสมบั ติศิลป์
งานรังสรรค์ปั้ นแต่ง และในต่ างประเทศ เช่น สหรั ฐอเมริกา
ฝรั่งเศส และญี่ปุ่น เป็ นต้น ทรงพระกรุณาโปรดเกล้ าฯ ให้จั ด
การประกวดผ้าไทยและแสดงแฟชั่ นโชว์ ผ้าไทยฝี มื อการ
ออกแบบของดีไซเนอร์ชาวไทยและชาวต่ างประเทศทั้ งในและ
นอกประเทศ นอกจากนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ จำหน่าย
ผลิตภัณฑ์ผ้าไทย ณ ศาลาดุสิดาลั ย สวนจิ ตรลดา สวนอัมพร
ในโอกาสต่าง ๆ รวมทั้งเปิดร้านจิตรลดาอีกหลายสาขา อาทิใน
พระบรมมหาราชวัง พระที่นั่งวิมานเมฆ ท่าอากาศยานเชียงใหม่
และท่ าอากาศยานกรุ งเทพฯ ซึ่งเป็นการส่ งเสริ มให้ผลิตภั ณฑ์
ผ้าไทยจากฝีมือราษฎรในโครงการศิ ลปาชีพแพร่หลายมากยิ่งขึ้น
ส่งผลให้ข้ าราชบริพาร ข้าราชการชั้ นผู้ใหญ่ ตลอดจนวงการ
สังคมไทยทุ กระดับหันมาใช้ผ้าไทยตัดเย็บเพื่อใช้ในโอกาสต่ าง ๆ
มากมาย เช่น ห้องเสื้อระพี นำผ้าไทยมาออกแบบตั ดเย็ บเป็น
ชุดประจำชาติให้ แก่สตรี ไทย ซึ่งเป็ นตัวแทนของประเทศในการ
ประกวดนางงามจักรวาลและนางงามโลก เป็ นต้น
จากพระราชกรณียกิ จและพระปรีชาสามารถของสมเด็จ
พระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี นาถ ในด้านการอนุรักษ์ผ้าไทยและ
ศิลปหั ตถกรรมเป็นที่ ประจักษ์โดยทั่ วกัน จนได้ รับการยกย่อง
เชิดชูเกียรติจากหน่วยงานทั่วโลก อาทิ เมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๓๕
องค์การยูเนสโกได้ ทูลเกล้ าฯ ถวายเหรี ยญทองโบโรพุ ทโธและ
ประกาศพระเกียรติ คุณของพระองค์ในการอนุรักษ์และสื บทอด
มรดกศิลปหัตถกรรม และยกระดั บความเป็ นอยู่ของประชาชน
ผู้ยากไร้ในชนบทมากว่า ๔๐ ปี และทรงมี พระราชดำรัสหลังจาก
ที่ได้ ทรงรับเหรียญโบโรพุทโธแล้ ว มีข้อความที่เต็ มไปด้วยความ
อ่อนน้อมถ่อมพระองค์ ประทับใจผู้ที่ ได้รับฟังทั่วไปเป็นอย่างยิ่งว่า
เหรียญทองโบโรพุทโธที่ ทรงรับมอบมานั้ น “เป็นเครื่องแสดงว่า
ข้าพเจ้ าได้ เข้าไปมีส่ วนร่วมแล้ วในงานอนุรั กษ์ และพัฒนา
ศิลปวัฒนธรรมแบบท้ องถิ่นของเอเชี ย อันมีคุณค่าเป็นสากล”
นับได้ ว่าสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี นาถทรง
เป็นผู้ฟื้นฟู อนุ รักษ์ ส่งเสริมและเผยแพร่ผ้าไทยศิลปะอันล้ ำค่า
ของชาติ ให้ดำรงคงอยู่ ปรากฏเป็นความภาคภูมิ ใจของคนไทย
และเป็นความชื่ นชมของชาวโลกได้อย่ างน่าอัศจรรย์ยิ่ง จึ งเป็น
สิ่งที่พสกนิกรชาวไทยซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณเป็นที่ล้นพ้น
หาที่สุดมิได้