Page 16 - arg52

วารสารวัฒนธรรมไทย 14
เฉพาะที่มีคุ ณค่าในการพั ฒนาเด็กในด้ านต่าง ๆ การเล่ น
บางอย่างยังยืนยงมาถึงปัจจุบัน บางอย่ างก็หมดไปด้วยเหตุที่
วัฒนธรรมตะวันตกเข้ามาแทนที่ เพราะเด็กขาดความอิสระเสรี
ในการเล่น พ่อแม่ ครู เข้ามามีบทบาทในการกำหนดการเล่ น
ของเด็กมากขึ้น การเล่ นแบบเดิมนี้จึงควรอนุ รั กษ์ไว้เป็ น
สมบัติ วัฒนธรรมของไทยให้เด็กรุ่นหลังได้ รู้จักและเพื่อศึ กษา
ลักษณะสังคมไทยในสมัยนั้น
ปัญหาการเล่นของเด็ก
การเล่นของเด็กจะต้องมีปัญหาเริ่มเล่น เช่ น ปัญหา
การแบ่งพวก ปัญหาตัวคนที่จะต้องแยกจากหลาย ๆ คน เช่น
การเล่นชักเย่อ มีปัญหาในเรื่องการแบ่ งพวก อ้ายเข้ อ้ายโขง
มักมีปั ญหาในเรื่องตัวคนเป็ นอ้ ายเข้ คื อจะต้ องหาทางยุ ติ
ไม่ให้เกี่ยงกัน หรือแย่งกัน ทางยุติ ปัญหาในการเล่นของเด็ก
มีหลายวิธี ไม่ทราบว่าผู้ใดคิดขึ้น และก็มีกันมานานแล้ว
ทางยุติปัญหา
ทางยุติ ปัญหาที่ ใช้กั นอยู่มากในปัจจุบัน มีดังนี้
การจับไม้สั้ นไม้ยาว ผู้เล่นผู้หนึ่งจัดหาไม้หรืออะไร
ที่คล้ายกัน มี จำนวนเท่าผู้ เล่น ให้ไม้มีความสั้นยาวไม่เท่ากั น
กำให้แน่นแล้ วให้ผู้ เล่นจับโดยวิธีดึ งออกไป อั นสุดท้ายเป็ น
ของผู้ทำ ถ้าใครจับได้ไม้ สั้นที่ สุดหรือยาวที่ สุดก็ต้ องเป็นไป
ตามที่ได้ตกลงกันไว้ก่ อนแล้วการจับไม้ สั้นไม้ ยาว ผู้ทำอาจ
ทำให้ผู้จัดเกิดความลังเล ก็จะเป็นการสนุ กอีกอย่างหนึ่ง
จี้จุ๊ บ ผู้ เล่ นผู้หนึ่ งจะกางมือคว่ ำลง แล้ วยื่นมื อ
ไปข้างหน้าให้ผู้ เล่นอื่น ๆ เอานิ้วชี้ไปจดฝ่ามือ ผู้ที่ยื่ นมือไป
จะร้องจี้จุ๊บ พอร้องจบถึงคำสุดท้ายก็จะคว้านิ้วชี้ของผู้เล่นอื่น ๆ
ถ้าจั บได้ใครคนนั้ นต้องเล่นเป็ นตามที่ตกลงกั นไว้ ถ้ าคว้า
ไม่ได้ต้องทำใหม่ ๓ ครั้ง ถ้าคว้าไม่ได้อีกผู้ ที่เป็นคนคว้าต้อง
เป็นเอง
บทร้ องประกอบการเล่นมี ว่ า จุ้ มจาลี จี้จาหลบ
กินขี้กบ หลบไม่ทัน (มีหลายบท)
การยุติ ปัญหานี้ เป็นการเล่ นชนิดหนึ่งสำหรับเด็ ก
เล็ก ๆ ที่ผู้ ใหญ่ล่อให้เด็ กเกิดความเพลิดเพลินเวลาร้องไห้
งอแงได้ด้วย
เป้ายิงฉุบ ผู้เล่น ๒ คน เอามื อซ่อนไว้หลังหู แล้ ว
ทำมือเป็นรู ปต่ าง ๆ คือ กระดาษ ค้อน กรรไกร ถ้ าแบมือ
กางนิ้วหมายถึงกระดาษ ถ้าทำมือเป็นรูปกำปั้นหมายถึงค้อน
ถ้าชูนิ้วสองนิ้วหมายถึงกรรไกร วิธีเล่นต้ องหันหน้าเข้าหากัน
ยืนห่างกันพอสมควร พอร้องเป่ายิงฉุบ แล้วต่างก็ยื่นมือออก
ไปข้างหน้ าเป็นรู ปตามที่ต้ องการ ถ้าฝ่ายไหนมี อำนาจกว่า
ฝ่ายนั้นก็ชนะ คือ ค้อนทุบกรรไกร กระดาษห่อค้อน การเล่น
เป่ายิงฉุ บนอกจากใช้เป็นการตั ดสินใจคู่ สุดท้ายที่ยังตกลงกัน
ไม่ได้ ยังเป็นการเล่นที่สนุกสนานอีกด้วย
โออาเหล่าตาแป๊ะ ผู้เล่น ๓ คนขึ้นไป ยืนล้อมวงกัน
ทุกคนยื่นมือไปข้างหน้าพร้อมกับแกว่งมื อขณะร้องโออาเหล่ า
ตาแป๊ะ พอจบคำตาแป๊ะ จะหงายหรือคว่ำมือ ถ้ าใครผิดแปลก
ออกไปทางจำนวนน้อย คนนั้นต้ องออกไป ทำเช่นนี้ จนถึง
คนสุดท้าย การคัดออกวิธีนี้เป็ นการเล่นไปด้วย วิ ธีนี้คล้าย
การเล่นทางภาคใต้ที่เรียกว่า ลาลาตี้ทำบ็อง
การละเล่ นของเด็กไทยมีอยู่ หลากหลายประเภท
ซึ่งมีความสอดคล้ องกับวิถีชีวิตประจำวัน ลักษณะของท้องถิ่น
สิ่งแวดล้ อมรอบตัว สภาพสั งคมที่แวดล้ อมตั วเด็กได้ เป็น
ปัจจั ยสำคั ญที่กำหนดลั กษณะรู ปแบบการละเล่น โดย
แบ่งออกได้เป็นหลายแบบ คือ
การเล่นกลางแจ้ ง เช่น เสื อกินวั ว (ภาคใต้ )
หมาไล่ห่าน (ภาคกลาง) แมวกินน้ำมัน (ภาคเหนือ) ตี่จับ