Page 15 - arg52

วารสารวัฒนธรรมไทย 13
ความหมายของคำว่า “การละเล่นของไทย”
การละเล่นของไทย หมายถึง การเล่นดั้งเดิ มของเด็ก
และผู้ใหญ่ เพื่อความบั นเทิงใจทั้ งที่ เป็นการเล่ นที่มีกติ กา
หรือไม่ มีกติกา ไม่มีบทร้ องประกอบหรือมีบทร้ องประกอบ
ให้จังหวะบางทีก็ มีท่าเต้ น ท่ารำประกอบ เพื่อให้งดงามและ
สนุกสนานมากยิ่งขึ้ น ทั้ งผู้ เล่ นและผู้ ชมมีส่ วนร่ วมสนุก
(ไม่ครอบคลุ มไปถึงการละเล่นที่เป็ นการแสดงให้ชม โดย
แยกผู้เล่ นและผู้ ดู ออกจากกัน ด้ วยการจำกั ดเขตผู้ดู หรื อ
การสร้างเวที สำหรับผู้เล่น เป็นต้ น)
ความสำคัญของการละเล่น
การละเล่นเป็นส่ วนหนึ่ งของชีวิ ตมนุษย์ ทุกชาติ
ทุกภาษาไม่ว่ าจะอยู่ ในวัยใด การละเล่ นทำให้ มนุ ษย์ได้
ผ่ อนคลายความตรึ ง เครียดจากงานในชี วิ ตประจำวั น
นอกจากนั้นยังเป็ นการเสริมสร้างกำลั งกายให้แข็ งแรง
ลับสมองให้มีสติปัญญาแหลมคม มี จิตใจเบิ กบานสนุกสนาน
ร่าเริง ทั้งยังทำให้เกิดความสัมพันธ์อันดี ขึ้นในหมู่มวลมนุษย์
การละเล่ นมี มาแต่ สมั ยใดไม่ มี ใครกำหนดแน่ นอนได้
เพียงแต่สันนิษฐานกันตามประวัติ ศาสตร์เท่านั้ น
การละเล่นของไทย
การละเล่นของไทยเท่ าที่ปรากฏเป็นหลักฐานก็ว่า
มีมาแต่กรุงสุ โขทัย แต่ ที่ปรากฏในบทละครเรื่องมโนราห์
ครั้งกรุงศรีอยุธยา คือ การเล่ นว่ าว ลิงชิงเสา ปลาลงอวน
บทละครเรื่องนี้สมเด็ จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรง
สันนิ ษฐานว่ าแต่ งก่ อนสมัยสมเด็จพระเจ้ าอยู่ หัวบรมโกศ
การละเล่นของไทยแต่เดิ มมาและบางอย่างยังคงปรากฏอยู่
จนทุกวั นนี้ หากมีการสืบทอดวิธีเล่นบางอย่ างที่ดีงามนำมา
ปรับให้ เข้ ากั บยุคสมั ยก็ จะเป็นประโยชน์ แก่ สั งคมไทย
ไม่เฉพาะแต่การพัฒนาบุคคลเท่ านั้น ยั งช่วยพัฒนาสั งคม
อีกด้วย
การละเล่นต่าง ๆ ย่ อมจะแตกต่ างกันไปตามวั ย
ของบุคคลและตามสภาพท้ องถิ่ น การละเล่ นของไทยก็
เช่นเดียวกั น แต่การละเล่ นบางอย่างไม่ สามารถจะชี้ ขาด
ลงไปได้ ว่ าเป็ นการละเล่นของเด็ กหรื อของผู้ ใหญ่ เช่ น
การเล่นว่าว การเล่นช่วงชัย เป็ นต้น อย่างไรก็ ตาม จากวิธี
การเล่นต่ าง ๆ จะเห็นได้ว่ าการละเล่ นของไทยมีคุ ณค่า
ในทางเสริมสร้างพลานามัย ประเทืองปัญญา ช่วยให้อารมณ์
แจ่มใส ฝึกจิตใจให้งดงาม มี ความสามัคคี และช่วยสร้างคนดี
ให้สังคม
การละเล่นในชีวิตประจำวัน
การละเล่นของเด็ก
การเล่นเป็ นชีวิตจิตใจของเด็ก ไม่มีเด็กคนไหนที่ไม่
ชอบเล่น ไม่ว่าจะเล่นคนเดียวหรือเล่นกับเพื่อน ๆ การเล่น
และเด็กจึงมีความสั มพันธ์ กันอย่างแน่นแฟ้น เด็ กที่ ไม่รู้ จัก
เล่นหรือไม่ชอบเล่ นอาจกล่าวได้ ว่าผิดธรรมชาติ เป็นเด็ก
ซึ่งไม่สมบู รณ์ทางกายหรื อสมอง การเล่ นไม่ใช่ การใช้เวลา
ที่สู ญเปล่าแต่ เป็นการใช้ เวลาว่างให้ เป็นประโยชน์ในการ
ส่ งเสริมความสามารถทางกาย จิ ตใจ และช่วยให้ มี
มนุ ษยสั มพันธ์ อันดี ซึ่ งจะนำไปสู่ความสำเร็ จในชีวิ ต
ข้อสำคั ญอยู่ที่ว่า “เมื่อไรควรเล่ น” การเล่นจะให้ ประโยชน์
อย่ างไร แม้ในบางครั้ งก็ ยั งใช้ “การเล่ น” เป็นสื่อให้ เกิด
การเรียนรู้ได้ดีกว่าวิ ธีอื่น
การเล่นของเด็ กไทยก็ มีหลายอย่ างที่ เหมื อนกั บ
เด็กชาติอื่ น และที่แตกต่างเป็นของไทยโดยเฉพาะก็มี ทั้งนี้
ขึ้ นอยู่ กั บสิ่ งแวดล้ อมและธรรมชาติของแต่ ละชาติ เช่ น
การเล่นซ่อนหาในยุโรปก็ มีเล่นกั นมาก วิธีเล่นอาจแตกต่าง
กั นไปบ้ างเล็กน้ อย การเล่นของเด็ กในเอเชียที่ คล้ ายกัน
ได้แก่ หมากเก็บ ในอินเดียและฟิลิปปินส์ก็มี แต่วัสดุที่นำมา
เล่นต่ างกันดังนี้ เป็นต้น
การละเล่นของเด็ กไทยที่ จะนำมากล่าวถึ งจะเป็ น
เพี ยงตัวอย่างที่ เลื อกมาจากที่ เล่ นกันอยู่ ในสมั ยโบราณ