Page 42 - Culture2-2016
P. 42
๒
๑ รูปเคารพพระรถเสนบริเวณพระธาตเุมืองพระรถ
ที่อาเภอพนัสนิคมจังหวัดชลบรุี
๒ถ้านางสิบสองอีกหนึง่สถานท่ีซึ่งผูกโยงกับวรรณกรรมพระรถเมรี
ท่ีอาเภอพนสันิคมจังหวดัชลบรุี
๑
ต้องตามมโนราห์อยู่นานกว่าจะได้ครองรักกันบางสานวนยัง ทน่ี่าสนุกไปกว่านนั้คอืมกีารศกึษาเปรียบเทยีบหาเรอื่ง
เพ่ิมเติมว่านางสิบสองแต่เดิมชอบควักตาปลาเล่น ถึงได้มาถูก แบบของพระรถเมรี จึงได้พบว่ามีเรื่องเล่านี้อยู่ในนิทานลังกา
นางยักษ์ควกัตาในชาติน้ี
นทิานไทยใหญ่นทิานของกมัพชูาหรอืแมแ้ตน่ทิานลาวกม็ีซง่ึหา
นอกจากน้ีความผูกพันระหว่างวัฒนธรรมกับศาสนายัง อ่านได้ในรายละเอียดวิทยานิพนธ์ของคุณนันทพร ท่ีน่าท่ึงว่า
ทา ให้พบเรอื่ งเล่านใ้ี นรปู แบบของชาดกดว้ ย ชอ่ื ว่า รถเสนชาดก ชว่ ยเปดิ โลกทศั นเ์ กย่ี วกบั นทิ านพนื้ บา้ นไดก้ วา้ งขวางยงิ่ และทา ให้
และหากคิดตามท่ีคุณธนิต อยู่โพธ์ิ วิพากษ์ถึงแหล่งกาเนิด ค้นพบเสน่ห์อีกอย่างของวรรณกรรมพื้นบ้านที่ไม่ใช่เพียงแง่มุม
วรรณกรรมไทยว่า “นิทานพ้ืนเมือง และชาดกเรื่องต่างๆ ของโศกนาฏกรรมหรอื ความสามารถเชงิ นพิ นธข์ องผแู้ ตง่ แตเ่ ปน็
โดยเฉพาะ คือ จาพวกที่เรียกว่าปัญญาสชาดก ซึ่งเป็นเสมือน ประจกั ษพ์ ยานของการสง่ ตอ่ สบื เนอื่ งของวฒั นธรรมทห่ี ลากหลาย
เสน้โลหติทแี่ลน่ไปทวั่สรรพางคแ์หง่วรรณคดไีทยของเรา”ดงันน้ั แต่เป็นหนึ่งเดยีวกันอย่างกลมกลืน
บางคนจึงกล่าวว่าเรื่องพระรถเมรี อาจมาจาก รถเสนชาดก
อันเป็นชาดก ๑ ใน ๒๑ เรื่องของปัญญาสชาดก
อ้างอิง
ขณะที่ ดร. กิ่งแก้ว อัตถากร นักวิชาการคนแรกๆ ท่ี กิ่งแก้ว อัตถากร. คติชนวิทยา. กรุงเทพฯ. ๒๕๑๙.
ประคอง นิมมานเหมินท์. . กรุงเทพฯ: โครงการ
นิทานพื้นบ้านการศึกษา
ศึกษาเร่ืองนิทานพื้นบ้าน เขียนบทความชื่อ “แง่คิดจากนิทาน แพรห่ ลายผลงานวชิ าการคณะอกั ษรศาสตร์จฬุ าลงกรณมหาวทิ ยาลยั .
เปรยี บเทยี บแบบเรอื่ งนางสบิ สอง”ไว้เกอื บ๓๐ปีกอ่ นกลบั ให้ ๒๕๔๕.
ข้อสังเกตว่านิทานนางสิบสองน่าจะมีกาเนิดย้อนไปไกลถึงใน นา้ มนต์อยอู่ นิ ทร.์ พฒั นาการของนทิ านจกั รๆวงศๆ์ สภู่ าพยนตรไ์ ทยแนว
แฟนตาซีในสังคมไทย. นครปฐม : หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน).
อนิเดียโดยเฉพาะในอนิเดียตอนเหนือแถบแคชเมียร์เบงกอล ๒๕๕๖.
เพราะพบเรื่องเล่าแบบเรื่องเดียวกันถึง ๑๒ สานวน ซึ่งไม่น่า
นนั ทพรพวงแกว้ .การศกึ ษาเชงิ เปรยี บเทยี บเรอื่ งพระรถเมรีฉบบั ตา่ งๆ.
(วทิ ยานพิ นธป์ รญิ ญามหาบณั ฑติ ภาควชิ าภาษาไทย บณั ฑติ วทิ ยาลยั
แปลกใจ เพราะวัฒนธรรมไทยหลายอย่างรวมถึงศาสนาพุทธ
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
๑
ต่างกร็บัอทิธพิลจากอนิเดยี
๒๕๑๗.
40
