Page 79 - Culture1-2016
P. 79
เอ้ย ‘พ่ีสาว’ ดัง ‘จมูก’ ญิง ‘ผู้หญิง’ แซบ ‘อร่อย’ แลง
‘ตอนเยน็ ’ ตําา ‘ชน, กระแทก’
นอกจากนมี้คีําาประสมเชน่มอื้อนื่,มอื้หนา้‘วนัพรงุ่น’้ี
มื้อฮือ ‘วนั มะรนื ’ มื้อตะวานนี้ ‘เมอ่ื วานน’้ี มื้อศีล ‘วนั พระ’
กําาลูก ‘คลอดลูก’ มืนตา ‘ลืมตา’ คึดฮู้, คึดฮอด ‘คิดถึง’
มดี แถ ‘มดี โกน’ โตแม ‘ตวั เมยี ’ ผา้ เหนบ็ หาง ‘ผา้ โจงกระเบน’
คําาซ้อน เช่น เสื่อสาด ‘เส่ือ’ และคําาซ้ําา ดนดน ‘นานๆ’
แล้วแล้ว ‘เสร็จเรียบร้อย’ สั่นทดทด ‘อาการส่ันเทาด้วย
คา่ํา คอ้ ยคอ้ ย คาํา ขยาย
ความหนาวหรอื ความกลวั ’ ‘ใกล้ ๆ คาํา่ ’
ปรากฏหลังคําาหลัก เช่น ดนแล้ว ‘นานแล้ว’
โครงสร้างประโยค คือ ประโยคบอกเล่ามีการเรียงคําา
แบบ ประธาน-กริยา-กรรม เช่น อ้ายกินเข้าสาย ‘พ่ีชาย
กนิ ขา้ วมอ้ื กลางวนั ’ เฮาเอ็ดเวียะ ‘เราทาํา งาน’
๓
๑
๑-๓ พิพิธภณั ฑ์ไทยพวน
ประโยคปฏิเสธ คําาปฏิเสธปรากฏหน้าคําากริยา เช่น ที่วัดฝั่งคลอง นครนายก
เพิ่นบ่ยะไป ‘เขาไมอ่ ยากไป’ ข้อยบ่ฮู้ ‘ฉนั ไมร่ ’ู้ เฮาบ่ฮ่อนเอ็ด
‘เราไมค่ วรทาํา ’
ประโยคคาํา ถามมกี ารเรยี งลาํา ดบั คาํา เชน่ เดยี วกบั ประโยค
บอกเล่า และประโยคคําาสั่งขึ้นต้นด้วยคําากริยา นอกจากนี้
ภาษาพวนปรากฏการละประธานหรอื กรรมโดยทวั่ ไปเชน่ เดยี ว
กับภาษาไทยและภาษาตระกูลไทอื่นๆ เช่น เอ็ดหัง ‘(คุณ)
ทําาอะไร’ สําานวนที่น่าสนใจในภาษาพวนที่ยังคงมีใช้กันอยู่
เชน่ แตะแตนแลนฟงั ‘แตกกระจดั กระจาย’เปน็ หมา่ เหญอ่ เญอ้
ตายความญัวะ
‘ปว่ ยหรอื ไมส่ บายเรอ้ื รงั ’ ‘หลงเชอ่ื คาํา พดู ท่ี
ผ้อูน่ืหลอกลวงจนเกิดความเสียหาย’ตาล่างตาใด‘ใต้ถุน’
ลมกันบ่ค่าย
‘พูดคุยกันถูกคอไมรู้เบ่ือ แต่ต้องลาจากกัน’
ลมบ่เห้าแจ่วเห้าเกือ ‘พูดขัดคอกันไปคนละทาง’ ล่วงไป
ล่วงมา ‘เดนิ ผา่ นไปมาบอ่ ยจนนา่ ราํา คาญ’
การอนรุ กั ษ์ สบื สาน ปกปอ้ งคมุ้ ครอง
ภาษาพวนมีผู้ใช้กระจายตัวในหลายจังหวัดทั้งใน
ภาคกลาง ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือของ
ประเทศไทย ชุมชนพวนเป็นชุมชนที่เข้มแข็ง มีการรวมกลุ่ม
๒
และจัดตั้งชมรมไทยพวน ติดต่อไปมาหาสู่กัน จัดทําากิจกรรม
77
มกราคม-มนี าคม ๒๕๕๙
