Page 57 - CultureMag2015-3
P. 57
< หนุ่ จ�ำลองรูปเปรต
ตามตำ� นานว่าเป็นวญิ ญาณของผู้ลว่ งลับ
ทไี่ ด้รับอนญุ าตให้กลับมาขอส่วนบญุ
จากลกู หลาน
> วันท�ำบุญสารทเดอื น ๑๐
ทุกบา้ นต้องมสี ำ� รับของครอบครวั
ไดแ้ ก่ หมากพล ู ดอกไม้ อาหารคาว
และขนมเดือน ๑๐ ไปท�ำบุญเล้ยี งพระ
และวิญญาณบรรพบุรุษที่วัด
“ผมพเิ คราะห์เอาเองว่าน่าจะเน่ืองดว้ ยความจ�ำเปน็ ส่วนท่ีว่าทำ� ไมถึงเรียก “จาด”
บางประการ ในสมยั ทเ่ี พงิ่ อพยพเขา้ มาตงั้ เมอื งกระบ ่ี คนทมี่ า มกี ารสนั นษิ ฐานเปน็ สองทางคอื มาจากคำ� วา่ จาตตะ
บกุ เบกิ คงเปน็ กลมุ่ ผชู้ าย นอ้ ยทคี่ รอบครวั จะตามมาดว้ ย และ ภาชนะสานด้วยไม้ไผ่ส�ำหรับใส่อาหารเครื่องบวงสรวงของ
ในสมยั นนั้ การเดนิ ทางระหวา่ งเมอื งนครฯ กบั กระบค่ี งใชเ้ วลา ชาวศรลี งั กา ถน่ิ ใตร้ บั พทุ ธศาสนาเถรวาทมาจากลงั กากอ็ าจ
เปน็ เดอื น การจะกลบั ไปทำ� บญุ กล็ ำ� บาก กอ็ าจทำ� กนั ในชมุ ชน รับเอาธรรมเนียมการจัดของบูชาในถาดไม้ไผ่มาด้วย
ท่ีมาต้ังถิ่นฐานใหม่ แต่การท�ำหมรับแบบเมืองนครฯ ต้อง กบั อกี ทางหนงึ่ สนั นษิ ฐานวา่ มาจาก กระจาด ภาชนะ
อาศัยฝีมือผู้หญิงในการประดับประดาซ่ึงผู้ชายอาจไม่ถนัด สานทรงเตี้ย ปากกว้างก้นสอบ ที่ถูกพัฒนาและตกแต่งให้มี
หรือไม่มีเวลาจะไปน่ังท�ำ ก็ต้องใช้ฝีมือที่ตัวเองท�ำได้ ซ่ึงใน ลวดลายและสีสันแพรวพราว และถูกกร่อนเสียงด้วยสำ� เนียง
บรรดาผชู้ ายทอ่ี พยพมาเหลา่ นนั้ ยอ่ มตอ้ งมชี า่ งมาดว้ ยอยแู่ ลว้ คนใตก้ ลายเปน็ จาด แตส่ ว่ นสำ� คญั ทเี่ รยี กวา่ เรอื นพองเรอื นลา
ช่างสายนครฯ ที่มีฝีมือเรื่องการท�ำลวดลายประดับโลง หรือ นั้นยงั คงลกั ษณะของกระจาด ปากกว้างก้นสอบ
ทำ� บษุ บกทใ่ี ชเ้ วลารดนำ้� ผใู้ หญ ่ ซง่ึ คนแถวโคกยางทกุ วนั นต้ี น้ “กระจาดกเ็ หมอื นพาน เพยี งแตใ่ หญก่ วา่ และตอ่ มา
ตระกูลก็มาจากทางนครฯ ทั้งนั้น การท�ำโลงศพหรือประดับ พัฒนามาเป็นจาด” ตามการสันนิษฐานของอาจารย์พญอม
ตกแตง่ บษุ บกอาจเปน็ แรงบนั ดาลใจวา่ เอาตามทท่ี �ำไดน้ แี่ หละ จันน่มิ ข้าราชการเกษยี ณท่หี ันมาทำ� งานวฒั นธรรมทอ้ งถิ่น
กม็ าปรบั เป็นจาดใส่ของหามไปวดั ”
กรกฎาคม-กนั ยายน ๒๕๕๘ 55
