Page 33 - may53

๓๑
ในวันที่ ๕ เมษายน ๒๕๕๓ ศาสตราจารย์ประกิต
บัวบุศย์ ศิ ลปินแห่ งชาติ และราชบั ณฑิตไทย จะมีอายุ
ครบ ๑๐๐ ปี พอดี ตามการนับแบบธรรมเนียมจีน (ซึ่ง
จะรวมช่วงขณะที่มีชี วิตอยู่ในครรภ์มารดาด้วย) หรื อ อายุ
ครบ ๙๙ ปี ตามแบบสากล ซึ่งยังไม่ปรากฏว่ามีศิลปิน
ท่านใดในโลกที่มี อายุยื นยาวและยังสามารถสร้างสรรค์
ผลงานศิลปะได้ อยู่ ไม่ ว่าจะเป็น ลีโอนาโด ดาวินชี
(Leonardo da Vinci ) , ไมเคิ ล แองเจลโล
(Michelangelo), โมเนท์ (Claude Monet), โรแดง
(Auguste Rodin), หรือแม้นแต่ ปิกัสโซ (Pablo Picas-
so) ศิลปินเหล่านั้นไม่สามารถทำ�งานศิลปะได้ ในขณะที่
มี อายุยืนถึงร้อยปี เพราะแต่ละท่านได้เสียชีวิตไปก่อน
หน้ าแล้วทั้งสิ้น ศิลปินแห่งชาติถวัลย์ ดัชนี ได้กล่ าวว่า
“สามารถบันทึกเป็นสถิติโลกลงในกินเนสบุ๊ ค เกี่ยวกับ
ศิลปินที่มี อายุยืนของโลกผู้ที่ยั งคงสร้างสรรค์งานศิลปะ
ได้อย่างต่อเนื่อง” ถึ งแม้นว่าในอดี ตจะเคยมีศิลปินแห่ง
ชาติ ของไทยท่านหนึ่ง ที่มี อายุยืนยาวถึง ๑๐๓ ปี คือ
ครูโมท ว่องสวัสดิ์ ก็ตาม แต่ในช่วงท้ายๆ ของอายุท่าน
คือตั้งแต่อายุ ๙๐ ปีกว่าขึ้นไป ท่านก็ไม่สามารถทำ�งาน
สร้ างสรรค์ศิลปะได้เหมือนเช่ นศาสตราจารย์ประกิต
(จิตร) บัวบุศย์
อาจารย์ ประกิ ตยังคงเขียนรู ปได้ แม้ ในวั ยที่
ล่วงเลย และสังขารเริ่มเปลี่ ยนไป มือที่สั่ นไหวไปตามวัย
ของท่ าน แต่กลับทำ �ให้การเขี ยนรูปในแนวอิมเพรชชั่น
นิ สซึ่ม (Impressionism) และเอ็กเพรสชั่ นนิสซึ่ ม
(Expressionism) ของท่ านมีพลังได้อย่างไม่สั่นคลอน
ทั้งนี้เป็ นเพราะพลังอันถูกขั บเคลื่อนออกมาจากภายใน
ตัว และประสบการณ์ที่สั่งสมมาอย่างยาวนานของท่าน
ทำ�ให้ได้ผลงานที่เต็มเปี่ยมไปด้วยพลัง และดูมี อารมณ์
ไหวพลิ้ วไปตามมือที่สั่น ซึ่งเรี ยกได้ว่าเป็น “ยุคสั่นสู้ ”
ของท่ าน ที่ไม่ได้เป็นผลเสียหรืออุปสรรคแต่อย่ างใดกับ
การทำ�งานศิลปะในแนวนี้ ผิดกับการทำ�งานศิลปะที่ต้อง
ใช้ การตัดเส้นอย่างละเอียดอ่อน เช่น งานภาพเขียนไทย
หรื องานจิ ตรกรรมฝาผนั ง และสำ�หรั บงานในแนว
เอ็กเพรชชั่ นนิสซึ่ม ซึ่ งเป็นผลงานเขี ยนสีน้ำ�มั นใน
ช่ วงหลังของศาสตราจารย์ ประกิ ตนั้ น ท่านบอกว่ า
“มันคั้นออกมาจากข้างในตัวเราเหนือกว่ าอิมเพรชชั่น
นิสซึ่มเสียอี ก”
ล่าสุด สำ�นักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
ได้ขอซื้ อผลงานของท่ าน เพื่อนำ �ไปจั ดแสดง ณ
หออัครศิลปิน จังหวัดปทุมธานี และท่านก็ได้เมตตาสร้าง
ผลงานชิ้นใหม่ให้ ในชื่อภาพว่า “ดอกไม้แดง” ดั งนั้น ใคร
ที่อยากชมผลงานยุค “สั่ นสู้” นี้ ก็ ไปชมได้ที่หออัครศิลปิน
อาจารย์จิตร บัวบุศย์ เป็นครูใหญ่ของผมเมื่อสมัย
ปี ๒๕๐๓ ท่านได้ ไปเรียนการเขียนรู ปแนวอิมเพรชชั่น
นิสซึ่มจากประเทศญี่ปุ่น กั บครูชาวญี่ปุ่นผู้เป็ นลูกศิษย์
ของโมเนท์ เมื่อครั้งก่อนสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ และ
ติดอยู่ในประเทศญี่ปุ่นกว่า ๔ ปี ครั้ นเมื่อมี โอกาสไป
ประเทศฝรั่งเศส จึงได้ไปเยี่ ยมชมบ้านและห้ องทำ�งาน
ศิลปะของศิลปินดังอย่ าง โมเนท์ และ โรแดง ผู้เป็ น
ศิลปินในดวงใจของท่าน ในขณะเมื่อพนักงานรักษาความ
ปลอดภัยที่เฝ้ าห้องเผลอ ครูของผมจึงแอบไปนั่ งเก้าอี้
ของโรแดง พร้อมกับทำ�ท่าหลับตาและก้นสั่น เป็นการ
ขอพลังทำ�งานจากศิลปิ นใหญ่ และพลังนั้ นก็ ได้ติดตั ว
ท่านมาจนถึงทุกวันนี้
ท่านมีผลงานทางศิ ลปะอันโด่ งดั งที่ คนไทยทุก
คนรู้จักเป็นอย่ างดี แต่น้ อยคนนักที่ จะทราบว่ าเป็น
ผลงานของท่าน นั่ นก็คือ “พานรัฐธรรมนู ญ” ที่อนุสาวรีย์
ประชาธิปไตย บนถนนราชดำ�เนิ น กรุงเทพมหานคร ซึ่ง
เป็นผลงานการออกแบบ และปั้ นหล่อของท่ าน เมื่อครั้ง
ฉลองรัฐธรรมนูญปี พ.ศ. ๒๔๗๕ พานรัฐธรรมนูญนี้มีขนาด
๓ เมตร และน้ำ�หนัก ๓ ตันครึ่ง อาจารย์ประกิ ตใช้เวลา
ในการทำ�งานเกือบ ๓ เดือน เพื่อให้ทันงานเฉลิมฉลอง
สืบสานงานศิ ลป์
กมล ทัศนาญชลี...เรื่อง