Page 17 - mar53

๑๕
เจ้าภาษี หรือนายอากร
แ ล้ ว พ ร ะ อ ง ค์ จึ ง นำ �
ร า ย ไ ด้ เ ห ล่ า นี้ ม า
ทำ�นุ บำ�รุ งบ้ านเมืองใน
ทุกด้าน และมีเงินจำ �นวน
หนึ่ งที่ เหลื อ ทรงพระ
กรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัด
เก็บไว้ ใช้ ในยามจำ �เป็น
เ รี ยกว่ า เงิ นถุ งแดง
ถื อได้ ว่าพระองค์ เป็ น
พระมหากษั ตริย์ที่ ทรง
เปี่ยมล้นด้วยคุณธรรม
ด้ านการศึกษา พระองค์ทรงให้ ความสำ�คัญกับการ
ศึ กษาของทุกชนชั้น เห็นได้ จากทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ
ให้ชนต่างชาติเข้ามาเผยแผ่ศาสนา ทำ�ให้คณะบาทหลวงและ
มิชชันนารี (หมอสอนศาสนา) ได้เข้ามาทำ�การสอนด้วย และ
ทรงโปรดเกล้ าฯ ให้มีการจัดสร้างโรงเรียนราษฎร์แห่งแรกของ
ไทย ปั จจุบันคือโรงเรี ยนกรุงเทพคริสเตียนวิ ทยาลัย ส่วนสตรี
ก็ ให้มีการเรี ยนการสอนในวัง นอกจากนี้ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้
สอบสวนตำ�ราในแขนงต่างๆ เช่น อักษรศาสตร์ พุทธศาสตร์
แพทย์ศาสตร์ โดยจารึกตามพระอารามต่ างๆ เช่ น ที่ วัด
พระเชตุพนวิมลมังคลารามหรือวัดโพธิ์ ซึ่งต่อมาได้รับการยกย่อง
ให้ เป็น มหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทย
ด้ านศิลปวัฒนธรรมและวรรณคดี ในรัชสมัยของ
พระองค์ เนื่องจากเศรษฐกิ จของประเทศมีความมั่นคง จึ งทำ�ให้
เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ด้ านศิลปวัฒนธรรมและ
วรรณคดีก็ เช่นกัน พระองค์ทรงทำ�นุ บำ�รุงและฟื้ นฟู ศิลปะใน
แขนงต่างๆ
ด้านสถาปั ตยกรรมและจิตรกรรม ถือเป็นยุคแห่งการ
สร้ างและปฏิสังขรณ์วัดวาอารามครั้ งใหญ่ รวมไปถึงพระบรม
มหาราชวังก็ ได้ รั บการบูรณะและก่ อสร้างอย่ างขนานใหญ่
เช่นเดี ยวกัน ซึ่ งสถาปัตยกรรมโดยส่วนใหญ่ มีอิทธิ พลของจีน
เข้ามามาก เนื่องจากทรงค้าขายกั บชาวจีนประกอบกับทรงมี
พระราชหฤทัยนิยมศิลปะจีนอยู่มาก เช่น ยอดมณฑป ยอดซุ้มประตู
ยอดหอระฆัง นอกจากนี้ พวกสถูปหรือปรางค์ที่สำ�คัญเช่น
พระปรางค์ วัดอรุณฯ ที่ ได้ชื่อว่ าเป็นพระปรางค์ ที่มีรู ปทรง
สง่ างดงามมากที่สุด ส่วนภาพจิตรกรรมฝาผนังที่นับว่างดงาม
คือ ในพระวิหารหลวงและพระอุโบสถวัดสุทัศน์ฯ พระอุโบสถ
วัดพระเชตุพนฯ เป็นต้น
ด้านประติ มากรรม ที่โดดเด่นมาก ได้ แก่ การสร้ าง
รู ปยักษ์ ใหญ่ยืนถือกระบองที่มีความงดงาม เช่น ที่วัดพระแก้ว
และวัดอรุณฯ และการสลักตั วตุ๊กตาหินประดับไว้ ตามสถานที่
ต่างๆ ซึ่งตุ๊กตาหินเหล่ านี้จะปรากฏอยู่ทั่วไปตามพระอารามต่างๆ
ที่ทรงสร้างและปฏิ สังขรณ์ เช่น วัดพระเชตุพนฯ วัดพระแก้ว
และในพระบรมมหาราชวั ง
ส่วนด้านวรรณคดีนั้น พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์
ไว้หลายเรื่ องด้วยกัน เช่ น โคลงปราบดาภิเษก เสภาเรื่ อง
ขุนช้ างขุนแผน บทละครนอกเรื่องสังข์ศิลป์ชัย ส่วนวรรณกรรม
ทางพระพุทธศาสนา ก็มีกวีหลายท่านช่ วยกันแต่งขึ้นทั้งภาษา
ไทยและภาษามคธ (บาลี) เช่ น ปฐมสมโพธิกถา ร่ายยาวมหา
เวสสันดรชาดก ๑๑ กัณฑ์ สมุทรโฆษคำ�ฉั นท์ ลิลิตกระบวน
พยุหยาตราพระกฐิน เป็ นต้น
ด้ านการบำ�รุ งพระพุ ทธศาสนา พระบาทสมเด็ จ
พระนั่ งเกล้าเจ้าอยู่ หั ว ทรงเป็นเอกอั ครศาสนู ปถัมภกตาม
พระราชประเพณี ทรงมี พระราชศรัทธาแก่ กล้ าในบวร
พระพุทธศาสนา ทรงบำ �เพ็ญพระราชกุศลอยู่ เป็นนิจ อี กทั้ง
พระองค์ ยังส่ งเสริ มการเผยแผ่ พระพุ ทธศาสนาและได้ มี
พระบรมราชานุ ญาตให้คณะบาทหลวงและมิชชันนารี เข้ามา
เผยแผ่คริ สต์ศาสนาในประเทศไทย ส่วนทางพระพุทธศาสนา
ได้ทรงพระกรุ ณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการปฏิรู ปพระพุทธศาสนาขึ้น
โดยให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฎ ขณะทรงผนวชอยู่
ได้จัดตั้งคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิ กาย จนทำ�ให้พระสงฆ์เคร่งครัดใน
พระธรรมวินัยกันมากขึ้น
พระบาทสมเด็ จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่ หัว ทรงครองราช
สมบัติอยู่ ๒๗ ปี เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ ๒ เมษายน พ.ศ. ๒๓๙๔
พระชนมายุได้ ๖๓ พรรษา
จากพระมหากรุ ณาธิ คุณอันใหญ่ หลวงของพระบาท
สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวที่มีต่อปวงชนชาวไทยคณะรัฐมนตรี
ได้มีมติเมื่ อวันที่ ๑๗ กุมภาพั นธ์ ๒๕๔๑ เห็นชอบให้ถวาย
พระราชสมัญญามหาราชในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่
หัวว่า พระมหาเจษฎาราชเจ้า แปลว่า พระเจ้าแผ่นดินผู้ เป็น
ใหญ่ แต่ก่อนหน้านี้รั ฐบาลได้กำ �หนดให้วันที่ ๓๑ มีนาคม ของ
ทุกปี เป็นวันสำ �คัญของชาติ คือ วันที่ระลึกมหาเจษฎาบดิ นทร์
พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และประกาศให้ข้าราชการและประชาชน
ประกอบพิธีถวายราชสักการะ โดยมิ ต้องถือเป็นวันหยุดราชการ
เนื่องในโอกาสวันคล้ ายวันพระราชสมภพของพระบาท
สมเด็จพระนั่ งเกล้าเจ้าอยู่หัว วั นที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๓ ที่จะถึงนี้
สำ�นักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
จึงขอเชิญชวนหน่วยงานภาครัฐ เอกชนและประชาชนชาวไทย
ทุกคนร่วมน้อมรำ �ลึกถึงพระมหากรุ ณาธิคุณของพระองค์ท่าน
โดยการวางพานพุ่มถวายบั งคมพระบรมรูปของพระองค์ ณ ลาน
พลับพลามหาเจษฎาบดินทร์ (ศาลาเฉลิ มไทยเดิม) ที่ทรงทำ�นุ
บำ�รุงพัฒนาชาติบ้านเมืองของเราให้มีความเจริญรุ่งเรืองในทุก
ด้าน ตลอดจนรักษาความเป็นชาติไทยของเราไว้ได้ สืบไป
*********************************
ข้ อมูลจากหนังสือ
๕๓ พระมหากษัตริย์ไทย ธ ทรงครองใจไทยทั้งชาติ
รองศาสตราจารย์ ดนัย ไชยโยธา บรรณาธิการ