Page 14 - mar53

๑๒
แม่ น้ำ �โขงเป็นแม่ น้ำ �
สายหลักของอุษาคเนย์
ที่เกิดจาก เทือกเขาที่ สูง
ที่สุ ดที่เรียกว่าหลังคาโลก
ณ ที่ราบสู งทิเบต ปกคลุ ม
ด้ วยหิมะที่ค่ อยๆ ละลายไหล
เป็ นต้นทางสู่ แม่ น้ำ�สายใหญ่ สุดใน
อุษาคเนย์ แม่น้ำ �โขงตอนบนได้รับน้ำ �จากการ
ละลายของหิมะ ส่วนตอนล่างได้รับน้ำ�จากแม่น้ำ �สาขาน้อย
ใหญ่จากอิทธิพลของลมมรสุม รวมด้ วยกัน ๙ สาย ไหลลง
สู่แม่น้ำ�โขง
ตลอดเส้ นทางที่ แม่ น้ำ �ไหลผ่ าน ชุ มชน ๒ ฝั่ ง
แม่น้ำ �ได้ ใช้ประโยชน์แตกต่ างกันออกไป แถบชายแดน
ทิเบตอันเป็ นต้ นธาร คนท้องถิ่นแถบนั้น นับถือแม่น้ำ �เป็น
ดินแดนอันศักดิ์สิทธิ์ มีความสำ�คัญต่ อจิตวิญญาณ เมื่อไหล
ลงสู่ที่ราบลุ่มตั้งแต่สิบสองปันนาลงไปแม่น้ำ�เป็นแหล่งอาหาร
และการคมนาคม ชุมชนริมน้ำ �ปลูกพืชผั ก ตามหาดทราย
สองฝั่งน้ำ �ในฤดูน้ำ�ลด ถึ งแม้ว่าแต่ละปีปลู กพืชได้ ในระยะ
สั้น ๆ แต่ก็เป็นความมั่นคงทางอาหารที่สายน้ำ�มอบให้แต่ ละปี
ในลุ่มน้ำ�นี้ มีพันธ์ ปลาประมาณ ๑,๓๐๐ ชนิด ลุ่มน้ำ�โขง
ตอนล่างถือว่าเป็ นแหล่งปลาน้ำ�จืดที่ ชุกชุมแห่งหนึ่งของโลก
ตลอดช่วงทศวรรษที่ ผ่ านมามีการระเบิดเกาะแก่ ง
ต่างๆ เพื่อการประโยชน์ต่อการเดินเรื อ และการสร้างเขื่อนที่
ตอนบนของแม่น้ำ�โขง ได้ส่งผลกระทบทางน้ำ� ข้ ามพรมแดน
ลงมาและหลายร้อยกิโลเมตรสู่ประเทศอื่นๆ
ลำ�น้ำ �โขงนั้ นไหลเรื่อยลงมาแบ่ งเขตไทย - ลาว
ระหว่างจังหวั ดเชี ยงราย จังหวั ดเลย จั งหวัดหนองคาย
จังหวั ดนครพนม จังหวั ดมุกดาหาร จังหวัดอำ �นาจเจริญ
จังหวัดอุบลราชธานี ไหลเข้าลาวอีกครั้ง ลงสู่ทะเลจีนใต้ที่
ไซง่อน
ลำ �น้ำ�โขงชายแดนไทย – ลาว สามารถยื นยันได้
ถึงความเปลี่ยนแปลงของระบบนิ เวศน์ และความผันผวน
ของระดับน้ำ�ที่ควบคุ มโดยเขื่อน การลดจำ�นวนของปลาที่
จั บได้ ส่งผลกระทบโดยตรงต่อวิถีชีวิตของชาวบ้านที่พึ่งพา
ทรัพยากรจากแม่ น้ำ�โขง ไทย ลาว กัมพูชา เวี ยดนาม
วั นนี้แม่ น้ำ�โขงจะไม่ใช่ สายน้ำ �นานาชาติ ของผู้คน
แห่ งสุวรรณภูมิ อีกต่อไป กลุ่มธุ รกิจยักษ์ ใหญ่ตี ตั๋วจับจอง
จากรั ฐบาลของประเทศอนุ ภาคลุ่มน้ำ �โขงเพื่อแสวงหา
ผลประโยชน์ ซึ่ งจะต้องแลกด้วยธรรมชาติ ที่อุดมสมบูรณ์
และวิ ถีชี วิตชุ มชนนับหมื่น ที่ พึ่งพาสายน้ำ�อันโด่ งดังที่ เป็น
สายเลือดหล่ อเลี้ยงชีวิตตลอดกาล
ดินแดนบนที่ราบสูงและหุบเขาที่มีความอุดมสมบูรณ์
และทรัพยากรธรรมชาติ ที่หลากหลาย แต่วันนี้แม่น้ำ �โขง
กำ�ลังจะตายไปจากความทรงจำ�ของผู้คนที่นี้ ด้วยสภาพที่น้ำ�
โขงเปลี่ยนแปลงไปจากกระแสการพัฒนา ที่ละเลยธรรมชาติ
รวมทั้ งวิถีวัฒนธรรมของชุมชน
วั นนี้คื อจุ ดเ ริ่มต้ นการนำ �วั ฒนธรรมประ เพณี
ภู มิปัญญาท้องถิ่ นมาฟื้นฟูน้ำ �และสิ่งแวดล้อม วิถีชี วิตของ
คนในท้องถิ่น
สัมฤทธิ์ สุภามา...เรื่อง