Page 9 - apr53

๗
จากประกาศสงกรานต์ สู่คำ�ทำ�นายโบราณ
เมื่ออ่านประกาศสงกรานต์ ปีนี้ เทียบกั บคำ�ทำ �นาย
ข้างต้น จะเห็นว่า วันมหาสงกรานต์ตรงกับวันพุธ วั นเนา
ตรงกั บวันพฤหั สบดี วันเถลิงศกตรงกับวันศุกร์ เขาบอก
ว่ า ข้ าราชการชั้ นผู้ ใหญ่ จะได้ รับการยกย่ องจากต่าง
ประเทศ ผลไม้ จะแพง ราชตระกูลจะมีความร้ อนใจ
แต่ พ่อค้าคหบดีจะทำ�มาค้าขึ้น มีผลกำ�ไรมาก นอกจาก
นี้ การที่นางสงกรานต์ มีอิริยาบถยื นมาจะทำ�ให้เกิ ดความ
เดื อดร้ อนเจ็บไข้ ส่ วนทางล้ านนาก็มี คำ �พยากรณ์ ว่ า
ถ้ ามหาสงกรานต์ ตรงกับวั นพุธ ปี นั้ นฝนตกบ่ทั่วเมื อง
หัวปี มี มาก กลางปีน้ อย ข้าวในนาจะได้ครึ่ งเสี ยครึ่ ง
ของบริ โภคจะแพง ขุ นนางขุนเมืองจะตกต่ำ� คนเกิ ด
วั นศุกร์มีเคราะห์ คนเกิดจันทร์ และวันเสาร์มีโชค
ส่วนนางสงกรานต์ หลายคนดูแล้ว คงรู้สึกว่าไม่ดุ
เท่าไร โดยเฉพาะคำ�พยากรณ์ ก็ดูเหมือนจะตรงกับสภาพ
บ้านเมื องอยู่แล้ว ไม่ว่าเรื่องของแพง การเจ็บไข้ได้ป่วย ซึ่ง
สองสามปีที่ ผ่านมาจะเห็นว่าเป็ นเรื่องที่เดือดร้อนกันทั่วโลก
สาเหตุ หนึ่งก็มาจากการทำ �ลายธรรมชาติของมนุษย์ ทำ �ให้
โลกขาดสมดุ ล จึงเกิดภัยพิบัติมากมาย
อย่างไรก็ดี แม้นางสงกรานต์จะดูไม่ดุ แต่ เทวีองค์นี้
ก็ ยืนขี่ ลา ถื อเหล็ กแหลมและไม้เท้ าเสด็จมาในปี เสื อ
วั นพุธ หากมองเป็ นนัย ลานั้ นมักถู กมองว่ าเป็นสัตว์ ที่
โง่ และดื้ อรั้ น ส่วนเสื อโดยปกติ ถื อว่าเป็นสัตว์ รักสงบ
ยกเว้ นตอนมันหิว มันก็ จะกลายเป็นสั ตว์นักล่ าที่อันตราย
และดุ ร้าย ขณะเดียวกันพุธคื อ MERCURY เทพแห่ง
การสื่อสาร ดั งนั้น นางสงกรานต์จึงเป็ นเสมื อนสัญญาณ
เตือนให้เราตระหนักว่า ปีนี้ ควรระมัดระวังการสื่อสารให้ ดี
อย่ าหลงผิ ดด้วยความเขลาหรื อดื้ อรั้ นดันทุ รัง (เหมือน
ลา) ขณะเดียวกันก็ต้ องมีเหล็กแหลม (สติ-ปั ญญา) คอย
กำ�กับ และมี ไม้ เท้า (สัมมาทิ ฐิ-ความเห็นชอบ/ความคิ ด
ที่ ถูกที่ ควร) เป็ นสิ่ งช่วยพยุง เพื่ อให้เรารอดปลอดภั ย
ที่สำ�คัญคื ออย่าปล่อยให้ความ “หิว” หรือ “กิเลสตัณหา”
ครอบงำ �เป็นอั นขาด ไม่ว่ าจะหิวเงิ น หิวอำ �นาจ หรือหิ ว
ความรัก ฯลฯ มิ ฉะนั้ นแล้ ว แต่ละคนจะเป็นดั งเสือหิว
ที่ จ้องทำ �ลายล้างกั นและกัน ดี แต่ว่ านางมณฑาเธอยังมี
แก้วไพฑูร์หรือแก้วตาแมวเป็ นอาภรณ์เครื่องประดั บ ซึ่งถือ
กันว่าเป็ นหินที่ ช่วยป้องกันอาถรรพ์และภัยพิบัติต่ างๆ ได้
“สงกรานต์” เป็ นปีใหม่ไทย ที่ใช้ “น้ำ�” สัญลักษณ์
แห่ งความอุดมสมบูรณ์ เป็ นสื่อแสดงถึ งความกตัญญูรู้คุณต่อ
ผู้มีพระคุณต่างๆ ไม่ ว่าจะเป็นการรดน้ำ�ขอพรจากพ่อแม่ ปู่ย่า
ตายาย ผู้ที่ เราเคารพนับถือ การสรงน้ำ�พระหรือสิ่งศักดิ ์ สิทธิ์ ฯลฯ
ดังนั้น เราจึงควรถือโอกาสนี้ มอบ “น้ำ�ใจ” อภัยแก่กันและ
กัน เพื่อแสดงความกตั ญญูต่อแผ่ นดินถิ่นเกิด และเป็นนิมิต
หมายของการเริ่มต้นปี ใหม่ไทยที่ดีต่อไป
..................................................................................
หมายเหตุ:
๑. คำ�ว่า “ห่า” เป็นการวัดปริมาณน้ำ�ฝนแบบโบราณ
กำ�หนดว่า ฝนตกเต็มบาตรขนาดกลางที่รองน้ำ�ฝนอยู่ กลางแจ้ง
เรียกว่า น้ำ�ฝนห่าหนึ่ง
๒. “อธิกมาส” หมายถึง ปี ทางจันทรคติ ที่ มีเดือน ๘
สองหน เช่น ปี ๒๕๕๓ นี้ ถ้าดูตามปฏิทิน เราจะเห็นว่ามีเดือน
๘-๘ ซึ่งเท่ากับว่า ปีนี้ทางจั นทรคติจะมีถึง ๑๓ เดือน การที่บาง
ปี ต้องมีเดือน ๘ สองหนนั้น เนื่องจากเป็นการทดเดือนทาง
จันทรคติ ให้มีระดับสมดุลกับทางสุริยคติ (ที่ปีหนึ่งมี ๓๖๕ วัน)
เพราะการนับทางจันทรคติ ที่นับวันตามข้างขึ้ น ข้างแรม นั้น
ปีหนึ่ งๆ จะมีเพียง ๓๕๔ วันเท่านั้น ห่างจากทางสุ ริยคติ ถึง
๑๑ วัน หากไม่มีการทดเดือนให้ทั นกันแล้ว นานไปจะทำ�ให้
วัน เดือนทางจันทรคติและสุริยคติ เกิดการคลาดเคลื่อนกัน
ไปมาก จนทำ�ให้การนับฤดูกาลต่างๆผิดเพี้ยนไปได้ เช่น วัน
แรม ๑ ค่ำ� เดือน ๘ ซึ่งอยู่ในฤดูฝน อาจร่นไปอยู่ในเดือน
เมษายน อันเป็นฤดูแล้ ง เป็นต้น ดังนั้น ทุก ๒-๓ ปี จึงจะ
มีการทดเดื อนทางจันทรคติ ให้ทั นกับเดือนทางสุ ริยคติ ใน
ทำ�นองเดี ยวกับวั นทางสุริยคติ ที่ทุกๆ ๔ ปีจะต้ องเติมวันใน
เดือนกุมภาพันธ์ เข้าไปอีก ๑ วัน เป็ น ๒๙ วัน ที่เรียกว่า
ปีอธิกสุรทิน ทั้งนี้ เพราะจริงๆแล้ว ปี หนึ่งๆ ทางสุริยคติจะ
มีถึง ๓๖๕.๒๕ วัน มิใช่ ๓๖๕ วันถ้วน ดังนั้น เพื่ อรวมเศษ
วันที่ตกค้ างในแต่ละปี ทุก ๔ ปี จึงให้ เพิ่มอีก ๑ วันในเดือน
กุมภาพันธ์
ส่วนการที่ ต้องเพิ่มเดือน ๘ เป็ นสองหน แทนที่
จะเป็นเดื อนอ้ าย เดือนยี่ หรื อเดือนอื่ นๆ นั้ น เขาว่ า
เป็นเพราะ ช่ วงเดือน ๘ จะเป็ นเดือนที่ เริ่มฤดูฝน และ
เข้าสู่ ฤดูการทำ �นา อันเป็นอาชี พหลักของเกษตรกรไทย
ดังนั้น เดือนแปดจึ งเป็นหลั กสำ�คั ญในการกำ�หนดฝนฟ้า
และการทำ�นา หากมี การคลาดเคลื่ อนไป จะทำ�ให้ มี
ผลกระทบต่อความเป็นอยู่ ของชาวนา ฉะนั้น เมื่ อจะเติม
เดือนเพื่อกันการคลาดเคลื่อนจึงมาเติมในเดือน ๘ นี้ อีกทั้ง
ในพุทธบัญญั ติที่ กำ�หนดให้พระสงฆ์จำ �พรรษา ในวันแรม
๑ ค่ำ� เดือน ๘ (วันเข้าพรรษา) ซึ่งเป็นต้นฤดูฝน การเพิ่ม
เดือนในเดื อน ๘ ดังกล่ าว จะทำ�ให้ช่วงการเข้าพรรษา จะตรง
กับเดื อน ๘ หลัง และตรงตามพุทธบัญญัติ ที่ต้ องการให้
พระสงฆ์หยุดจาริกในฤดูฝน