Page 43 - apr53

๔๑
ล่วงหน้า” กัณฑ์หลอน คื อกัณฑ์เทศน์พิเศษนอกเหนือจาก
กัณฑ์เทศน์ ใน “บุนผะเหวด” ซึ่งมี เพียง ๑๓ กั ณฑ์ และ
แต่ ละกัณฑ์ จะมีเจ้ าภาพเป็นเจ้าของกั ณฑ์นั้ นๆ อยู่แล้ ว
กัณฑ์หลอน จึงเป็นกัณฑ์เทศน์ที่ไม่ได้จองไว้ก่อน แต่จะเป็น
กัณฑ์ เทศน์ที่ชาวบ้ านแต่ละคุ้มร่ วมกันจัดขึ้นในวั นที่มีการ
เทศน์ผะเหวดนั่นเอง โดยผู้มีศรัทธาจะตั้ งกัณฑ์หลอนไว้ที่
บ้านของตนแล้ วบอกกล่าวพี่น้องที่มีบ้านเรื อนอยู่ในคุ้มนั้นๆ
จัดหาปัจจัยไทยทานต่างๆ เท่าทีมีจิตศรัทธาหาได้ ซึ่งส่วนมาก
จะใช้กระบุงหรือกระจาดไม้ ไผ่ หรืออาจจะเป็นถังน้ำ�พลาสติก
ใส่ข้าวสารลงไปประมาณครึ่งถัง แล้วหาต้นกล้ วยขนาดสูง
ประมาณ ๑ เมตร ตั้งไว้กลางกระบุ ง กระจาด หรือถังน้ำ �นั้น
แล้วนำ �เงินชนิดต่ างๆ เช่นใบละ ๒๐ , ๕๐ , ๑๐๐ , ๕๐๐ หรือ
๑,๐๐๐ บาท คีบด้ วยไม้ ไผ่ แล้วนำ�ไปเสียบไว้ที่ ลำ�ต้นของ
ต้นกล้วย ส่วนที่โคนต้นกล้วยนั้นนอกจากข้าวสารแล้วอาจจะ
นำ�ปัจจัยอื่นๆ เช่น ธูปเทียน ผงซักฟอก มะพร้าวอ่อน กล้วยสุก
ยาสามั ญประจำ�บ้าน ฯลฯ ใส่ ไว้เป็นเครื่องไทยทาน
เมื่อได้เวลานัดหมาย คณะผู้มีศรัทธาจะพากันแห่กัณฑ์
หลอนจากที่ตั้งโดยมีกลองยาว แคน ฉิ่ ง ฉาบ ฯลฯ นำ�ขบวน
ผู้มีศรัทธาบางคนก็จะพากันฟ้อนรำ�ไปตามจังหวะเสียงกลอง
อย่างสนุกสนานพอถึงวัดจะแห่รอบศาลาโรงธรรมโดยเวี ยน
ขวา ๓ รอบ แล้วนำ�กั ณฑ์หลอนขึ้นบนศาลาถวายแด่ภิกษุรูป
ที่กำ�ลังเทศน์อยู่ขณะนั้น กั ณฑ์หลอน สามารถนำ�ไปทอดได้
ตลอดทั้งวันขณะที่มี การเทศน์มหาชาติ ซึ่งอาจจะถึงมื ดค่ำ�
ก็ได้ และอาจจะมีกัณฑ์หลอนจากหมู่บ้านอื่นแห่มาสมทบอีก
ก็ได้ โดยไม่จำ�กั ดจำ�นวน ถือเป็นการสร้างความสามัคคีของ
คนระหว่างหมู่บ้าน ที่อยู่ในละแวกเดียวกัน
กัณฑ์จอบ เจ้ าศรัทธาทำ�กัณฑ์จอบจะไปดูที่วัดก่ อน
หากพระองค์ ใดที่เป็นที่คุ้ ยเคยและเป็นที่เคารพของเจ้ าภาพ
กัณฑ์ จอบนั้น ก็จะแห่ กัณฑ์ นั้ นเข้าวั ดให้ตรงกั บเวลาที่
พระภิกษุ สงฆ์องค์ที่ ตนชอบพอและเคารพนั้นกำ�ลังเทศน์
กิริยาเช่นนี้เรี ยกว่า กัณฑ์จอบ
ภาพจาก ประตูสู่อี สาน.com
จังหวัดร้อยเอ็ด กำ�หนดให้งานประเพณีบุญผะเหวด เป็น
ประเพณีประจำ�จังหวัดร้อยเอ็ด โดยเริ่มดำ �เนินการมาตั้งแต่
ปี ๒๕๓๔ จนถึ งปัจจุบั น รวมเป็นปีที่ ๒๐ งานประเพณี
บุญผะเหวด จึงเป็นงานประเพณี ที่ยิ่งใหญ่ ที่บ่งบอกถึงความ
เชื่อและความศรัทธาที่ชาวร้อยเอ็ดมีต่อพระพุทธศาสนา โดย
ถือเอาวันศุกร์ เสาร์ อาทิตย์แรกของเดื อนมีนาคม เป็นวัน
จัดงาน ในปี นี้ตรงกับวันที่ ๕ – ๖ มีนาคม ๒๕๕๓ โดยได้
เรียนเชิญปลัดกระทรวงวั ฒนธรรม นายวีระ โรจน์พจนรัตน์
เป็นประธานในการเปิดงาน และมีประชาชนร่วมทำ �บุญจาก
กัณฑ์จอบ กัณฑ์หลอน จำ�นวน ๒ ล้ านบาทเศษ
บุญผะเหวด หรื องานบุญมหาชาติ คืองานมหากุศล
ให้รำ�ลึกถึงการบำ�เพ็ญบุญ คือ ความดีที่ ยิ่งใหญ่ อันมีการ
สละความเห็นแก่ตัวเพื่อผลคือ ประโยชน์ สุขอันไพศาลของ
มวลชนมนุษย์ ชาติเป็นสำ�คัญ ดังนั้ น บรรพชนชาวไทยอีสาน
แต่ โบราณ จึงถือเป็นเทศกาลที่ประชาชนทั้ งหลายพึงสนใจ
ร่วมกระทำ�บำ �เพ็ญ และได้อนุ รักษ์สืบทอดเป็ นวัฒนธรรม
สืบมา จนถึงอนุชนรุ่นหลังที่ควรเห็นคุ ณค่าและอนุรักษ์ เป็น
วัฒนธรรมสืบไป นอกจากนี้ยังเป็ นการสังสรรค์ ระหว่ าง
ญาติพี่ น้องจากแดนไกลสมกับคำ�กล่ าวที่ว่า "กินข้ าวปุ้น
เอาบุญผะเหวด ฟังเทศน์มหาชาติ"