Page 42 - sep53

๔๐
สาระน่ ารู้
สมบั ติ ภู่กาญจน์...เรื่อง
สิ่งต่าง ๆ ที่ประกอบกันเข้าเป็น “ภาษา” ของหนัง
ยังประกอบไปด้วย “ธาตุ” สำ�คั ญ ๆ อีกสามธาตุ คือ ธาตุ
ที่ ๖ เสียงธรรมชาติ , ธาตุที่ ๗ ดนตรี, และธาตุ ที่ ๘ คือ
ภาษาพูดของมนุษย์
ต่อไปนี้จะเริ่มด้วยธาตุที่ ๖ คือ เสียงธรรมชาติ
อาจารย์ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เขียนบอกเล่าไว้ว่า
“เสียงที่คนดูได้ ยินจากภาพยนตร์นั้นมีอยู่เพียงสาม
ชนิด คือ เสี ยงคนพู ดด้วยภาษามนุษย์, เสียงดนตรี และ
เสียงธรรมชาติ แต่ บางทีเสี ยงทั้งสามนี้ก็แยกกันไม่ออก เช่น
เสียงนกร้องนั้น คนดูส่วนใหญ่อาจเห็นว่ าเป็นเสียงธรรมชาติ
ขณะที่บางคนก็อาจจะเห็นว่าเป็นเสียงดนตรี หรือเสียงที่พูด
กันในคนหมู่ มาก ซึ่งเป็นเสียงที่ฟังไม่ได้ศัพท์ ก็ต้องถือว่าเป็น
เสียงธรรมชาติมากกว่าเป็นเสียงที่คนพูดกันตามธรรมดา
เสียงธรรมชาติ เหล่านี้ ก่ อให้ เกิดอารมณ์ และ
ความรู้สึกขึ้นในภาพยนตร์ เช่นเดียวกับสี
ตัวอย่างเช่น ภาพในหนังที่มีคน ๆ หนึ่งกำ�ลังหนีจาก
คนอีกกลุ่มซึ่งกำ�ลังไล่ล่า เสียงหายใจแรง ๆ ของคนที่กำ�ลังหนี
บุกป่ าฝ่ ารกไปด้ วยความกลั วนั้น สามารถจะทำ�ให้ คนดู
เกิดอารมณ์ตื่นเต้ น หวาดเสียวหรือพลอยเกิดความรู้สึก
หวาดหวั่นตระหนกตกใจตามผู้ที่กำ�ลังหนีนั้น ไปด้ วยได้
เสียงธรรมชาติ เหล่านี้จะถู กนำ�มาใช้บ่อย ๆ โดยที่
คนดูไม่รู้ตัว เพื่อก่อให้เกิดอารมณ์บางอย่าง อาทิ เป็นเครื่อง
ช่วยทำ�ให้คนดูเข้ าถึงความรู้สึกของตั วละครในหนังได้ หรือ
มิฉะนั้นก็ทำ�ให้เกิดความกลัว เช่นในหนังที่เกี่ยวกับภูตผีปีศาจ
เสียงประตู (ที่คนดูมองไม่เห็น) ซึ่งถูกเปิดออกอย่างช้า ๆ
หรือเสียงวัตถุเคลื่อนไหวดั งออดแอด ย่อมทำ�ให้คนดูที่ขวัญ
อ่อนพลอยขนหัวลุกไปได้อย่างง่ายดาย”
ถึงตรงนี้ ผมอยากแทรกตัวอย่าง “ความสามารถใน
งานเขียนของอาจารย์คึกฤทธิ์” ให้ผู้อ่านที่สนใจในเรื่องการ
ขีดเขียน ได้ สังเกตแบบอย่างการเขี ยนของอาจารย์คึกฤทธิ์ไว้
บางประการ เพื่อการศึกษาและให้ ความสนใจใน “ลู กเล่น
และลีลา” ในฝีมือการเขี ยนหนังสือของอาจารย์คึ กฤทธิ์
ว่า ในบางกรณีที่จะแสดงทัศนะไม่ค่อยจะเห็นด้วยต่อสิ่งใด
สิ่งหนึ่ง อาจารย์คึ กฤทธิ์จะใช้ ความสามารถ “แสดงความ
ไม่ เห็นด้วย” โดย
ใช้ ลี ลาการเขี ยน
อย่างไร?
ตั ว อ ย่ า ง
เ ช่ นก า ร อ ธิ บ า ย
เ รื่ อ ง ก า ร ใ ช้
เสี ยงธรรมชาติ
เพื่ อสร้ างภาษา
ภาพยนตร์ นั้น ใน
บางครั้ งผู้สร้ าง ก็
อาจทำ�ให้คนดูบาง
คน สั บสนหรือไม่
เข้ าใจชั ดเจนนัก
ก็ เป็ นได้ เรื่ องนี้
อา จ า รย์ คึ กฤทธิ์
เขี ยนไว้ดังต่อไปนี้
“ ก า ร ใ ช้
เ สี ยง ธ ร รมชาติ
ประกอบเรื่ องนั้ น
ผู้ สร้ างภาพยนตร์
บางคนก็ อาจ ใช้
อย่ างสลับซับซ้ อน
หรื อมี ความหมาย
ลึ กซึ้ งมากเกิ นไป
จ น ค น ดู อ ย่ า ง
ธ ร ร ม ด า เ ช่ น
ผู้ เขียนเรื่องนี้ ตาม
ไม่ทั นก็มี อยู่บ่อย ๆ
เ ช่ น ผู้ เ ขี ย น
เ คยดู หนั ง เ รื่ อง
หนึ่ ง ถึ งตอนที่
ผู้ ร้ายถู กยิงตาย มี
เสียงปืนรั วดังขึ้น ในขณะนั้ นกล้องก็ตั ดภาพจากผู้ร้ายซึ่ง
กำ �ลังถู กยิงไปเป็ นภาพโบสถ์ฝรั่ ง มีผู้หญิ งแก่ ๆ หลาย