๔๐
สาระน่
ารู้
สมบั
ติ
ภู่
กาญจน์
...เรื่
อง
สิ่
งต่
าง ๆ ที่
ประกอบกั
นเข้
าเป็
น “ภาษา” ของหนั
ง
ยั
งประกอบไปด้
วย “ธาตุ
” สำ
�คั
ญ ๆ อี
กสามธาตุ
คื
อ ธาตุ
ที่
๖ เสี
ยงธรรมชาติ
, ธาตุ
ที่
๗ ดนตรี
, และธาตุ
ที่
๘ คื
อ
ภาษาพู
ดของมนุ
ษย์
ต่
อไปนี้
จะเริ่
มด้
วยธาตุ
ที่
๖ คื
อ เสี
ยงธรรมชาติ
อาจารย์
ม.ร.ว.คึ
กฤทธิ์
ปราโมช เขี
ยนบอกเล่
าไว้
ว่
า
“เสี
ยงที่
คนดู
ได้
ยิ
นจากภาพยนตร์
นั้
นมี
อยู่
เพี
ยงสาม
ชนิ
ด คื
อ เสี
ยงคนพู
ดด้
วยภาษามนุ
ษย์
, เสี
ยงดนตรี
และ
เสี
ยงธรรมชาติ
แต่
บางที
เสี
ยงทั้
งสามนี้
ก็
แยกกั
นไม่
ออก เช่
น
เสี
ยงนกร้
องนั้
น คนดู
ส่
วนใหญ่
อาจเห็
นว่
าเป็
นเสี
ยงธรรมชาติ
ขณะที่
บางคนก็
อาจจะเห็
นว่
าเป็
นเสี
ยงดนตรี
หรื
อเสี
ยงที่
พู
ด
กั
นในคนหมู่
มาก ซึ่
งเป็
นเสี
ยงที่
ฟั
งไม่
ได้
ศั
พท์
ก็
ต้
องถื
อว่
าเป็
น
เสี
ยงธรรมชาติ
มากกว่
าเป็
นเสี
ยงที่
คนพู
ดกั
นตามธรรมดา
เสี
ยงธรรมชาติ
เหล่
านี้
ก่
อให้
เกิ
ดอารมณ์
และ
ความรู้
สึ
กขึ้
นในภาพยนตร์
เช่
นเดี
ยวกั
บสี
ตั
วอย่
างเช่
น ภาพในหนั
งที่
มี
คน ๆ หนึ่
งกำ
�ลั
งหนี
จาก
คนอี
กกลุ่
มซึ่
งกำ
�ลั
งไล่
ล่
า เสี
ยงหายใจแรง ๆ ของคนที่
กำ
�ลั
งหนี
บุ
กป่
าฝ่
ารกไปด้
วยความกลั
วนั้
น สามารถจะทำ
�ให้
คนดู
เกิ
ดอารมณ์
ตื่
นเต้
น หวาดเสี
ยวหรื
อพลอยเกิ
ดความรู้
สึ
ก
หวาดหวั่
นตระหนกตกใจตามผู้
ที่
กำ
�ลั
งหนี
นั้
น ไปด้
วยได้
เสี
ยงธรรมชาติ
เหล่
านี้
จะถู
กนำ
�มาใช้
บ่
อย ๆ โดยที่
คนดู
ไม่
รู้
ตั
ว เพื่
อก่
อให้
เกิ
ดอารมณ์
บางอย่
าง อาทิ
เป็
นเครื่
อง
ช่
วยทำ
�ให้
คนดู
เข้
าถึ
งความรู้
สึ
กของตั
วละครในหนั
งได้
หรื
อ
มิ
ฉะนั้
นก็
ทำ
�ให้
เกิ
ดความกลั
ว เช่
นในหนั
งที่
เกี่
ยวกั
บภู
ตผี
ปี
ศาจ
เสี
ยงประตู
(ที่
คนดู
มองไม่
เห็
น) ซึ่
งถู
กเปิ
ดออกอย่
างช้
า ๆ
หรื
อเสี
ยงวั
ตถุ
เคลื่
อนไหวดั
งออดแอด ย่
อมทำ
�ให้
คนดู
ที่
ขวั
ญ
อ่
อนพลอยขนหั
วลุ
กไปได้
อย่
างง่
ายดาย”
ถึ
งตรงนี้
ผมอยากแทรกตั
วอย่
าง
“ความสามารถใน
งานเขี
ยนของอาจารย์
คึ
กฤทธิ์
”
ให้
ผู้
อ่
านที่
สนใจในเรื่
องการ
ขี
ดเขี
ยน ได้
สั
งเกตแบบอย่
างการเขี
ยนของอาจารย์
คึ
กฤทธิ์
ไว้
บางประการ เพื่
อการศึ
กษาและให้
ความสนใจใน
“ลู
กเล่
น
และลี
ลา” ในฝี
มื
อการเขี
ยนหนั
งสื
อของอาจารย์
คึ
กฤทธิ์
ว่
า ในบางกรณี
ที่
จะแสดงทั
ศนะไม่
ค่
อยจะเห็
นด้
วยต่
อสิ่
งใด
สิ่
งหนึ่
ง อาจารย์
คึ
กฤทธิ์
จะใช้
ความสามารถ “แสดงความ
ไม่
เห็
นด้
วย” โดย
ใช้
ลี
ลาการเขี
ยน
อย่
างไร?
ตั
ว อ ย่
า ง
เ ช่
นก า ร อ ธิ
บ า ย
เ รื่
อ ง
ก า ร ใ ช้
เสี
ยงธรรมชาติ
เพื่
อสร้
างภาษา
ภาพยนตร์
นั้
น ใน
บางครั้
งผู้
สร้
าง ก็
อาจทำ
�ให้
คนดู
บาง
คน สั
บสนหรื
อไม่
เข้
าใจชั
ดเจนนั
ก
ก็
เป็
นได้
เรื่
องนี้
อา จ า รย์
คึ
กฤทธิ์
เขี
ยนไว้
ดั
งต่
อไปนี้
“ ก า ร ใ ช้
เ สี
ยง ธ ร รมชาติ
ประกอบเรื่
องนั้
น
ผู้
สร้
างภาพยนตร์
บางคนก็
อาจ ใช้
อย่
างสลั
บซั
บซ้
อน
หรื
อมี
ความหมาย
ลึ
กซึ้
งมากเกิ
นไป
จ น ค น ดู
อ ย่
า ง
ธ ร ร ม ด า เ ช่
น
ผู้
เขี
ยนเรื่
องนี้
ตาม
ไม่
ทั
นก็
มี
อยู่
บ่
อย ๆ
เ ช่
น ผู้
เ ขี
ย น
เ คยดู
หนั
ง เ รื่
อง
หนึ่
ง ถึ
งตอนที่
ผู้
ร้
ายถู
กยิ
งตาย มี
เสี
ยงปื
นรั
วดั
งขึ้
น ในขณะนั้
นกล้
องก็
ตั
ดภาพจากผู้
ร้
ายซึ่
ง
กำ
�ลั
งถู
กยิ
งไปเป็
นภาพโบสถ์
ฝรั่
ง มี
ผู้
หญิ
งแก่
ๆ หลาย