Page 27 - june53

๒๕
มองเห็นไรฟั นและเขี้ยวดุดันทรงอำ �นาจและลึกลั บ เรียก
หั วกริชแบบนี้ ว่า “หั วนกพังกะ” หัวกริ ชแบบนกพังกะ
หากมี เคราใต้ คางถึงเป็นกริชตัวผู้ เรียกว่า “กริชตะยง”
หั วกริชที่ ไม่ มีเคราเป็ นกริชตั วเมียเรียกว่ า “กริชจอแต็ง”
ส่วนฝั กกริชแบบปัตตานีมี รูปคล้ายเรือ ก้านฝักมีลักษณะ
ป้ อม-มน ไม่นิ ยมสวมปลอกด้วยเงินหรือนำ �เอาโลหะอื่นๆ
มาสวมตกแต่ ง
๒. รู ปแบบสกุลช่างสงขลา-นครศรี ธรรมราช
กริชสกุลช่างสงขลา-นครศรีธรรมราช ในส่วนของใบกริชหรือ
ตากริชเป็นแบบ “ปาแนซาฆะห์” เหมือนกับสกุลช่างปัตตานี
แต่ มีลักษณะที่ต่ างกันตรงฝักกริชที่ปี กฝักมีความโค้งดูคล้าย
เขาควาย ปลายปีกฝักบางเล่มจะทำ�ให้ม้วนปลายคล้ายเลข
หนึ่ งแบบเลขไทยหรือยอดผักกูด นิยมรัดฝักกริ ชด้วยปลอก
เงินเป็นเปลาะ ๆ ส่วนหัวกริชเป็นหั วนกพังกะแบบไม่มี เครา
ใต้คาง แกะลายเป็ นร่องตื้น ๆ ผิดกับฟั งกะแบบสกุลช่าง
ปัตตานี ที่นิยมแกะร่องลึก และมีลวดลายที่ละเอี ยดมากกว่า
ในภาคใต้ นอกจากกริชทั้งสองสกุ ลช่างนี้ แล้ว ยั งมี
กริ ชอีกหลายรู ปแบบ เช่น กริชซุนดัง ของประเทศฟิลิปปิ นส์
กริชสกุลช่างบูกิสที่นิ ยมใช้ ในชวา เป็นต้น นอกจากรูปแบบ
ของกริชดังกล่าวข้ างต้นแล้ ว กระบวนการเกี่ยวกับการตีกริ ช
ซึ่งต้องใช้เทคนิคโลหะวิทยาในการผสมเหล็กกับโลหะต่าง ๆ
จนมีลวดลายปรากฏที่เนื้อกริ ช ก็เป็นเรื่องที่น่าสนใจ ซึ่งจะได้
นำ�มาเสนอในโอกาสต่ อไป
บทบาทของกริชในอดี ตมี ความสัมพั นธ์และผูกพัน
กับวิถีชี วิตของคนใต้ มากมายหลายเรื่อง การใช้กริชเป็ น
วั ฒนธรรมที่แสดงให้ เห็นถึ งวัฒนธรรมของฮิ นดูกับคนใน
ท้องถิ่นและความสั มพันธ์ทางวั ฒนธรรมของกลุ่มคนตลอด
แหลมมลายู ที่มีร่วมกั น ความงามของกริชและวั ฒนธรรม
การใช้ กริชที่ มีมายาวนานเป็ นภาพสะท้อนให้ เห็นว่าอาวุ ธ
ใช่ จะมีประโยชน์เพียงแค่ การทำ�ลายล้ างหรือทำ �ร้ายผู้อื่ น
เท่านั้น ทว่ากริชยังเป็นอาวุธทางปัญญาที่หล่อหลอมให้เกิด
วัฒนธรรมในสังคมภาคใต้ ตอนล่าง หากผู้ ถืออาวุธรู้จักที่จะ
นำ�อาวุ ธมาใช้ ในทางสร้างสรรค์และเพื่อประโยชน์ สุขของ
สังคม ความสุขความเจริญก็จะเกิดขึ้นกับสังคมนั้น ๆ ดังเช่น
“กริช” ที่ยังคงความงามมีพลังและพลานุภาพ ที่ มีคุณค่า
สร้างความภาคภูมิ ใจให้กับผู้ ครอบครองเป็นสัญลั กษณ์
ของชุมชนมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
อ้างอิง
สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์. “ปัตตานี : ศูนย์กลางวัฒนธรรมภาคใต้
ตอนล่าง,” ใน คติชนกับคนไทย-ไท. กรุงเทพฯ
: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๑.
สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์ และคณะ. กะเทาะสนิมกริช แลวิ ถี
ชาวใต้ ตอนล่าง. กรุงเทพฯ : สำ �นักงาน
กองทุนสนับสนุ นการวิจัย, ๒๕๔๓.
สัมภาษณ์ เจ๊ะแว เต๊ะลูกา ณ บ้านเลขที่ ๗๕ หมู่ที่ ๖ ตำ�บล
ท่าเรือ อำ�เภอโคกโพธิ์ จังหวัดปั ตตานี.
สัมภาษณ์ ตีพะลี อะตะบู บ้านเลขที่ ๕๔/๑ ถนนยะลา-
รือเสาะ ตำ�บลตะโหะลอ อำ�เภอรามัน จังหวัด
ยะลา.
กริชแบบ “ปาแนซาฆะห์ ” เจ๊ะแว เต๊ะลูกา ช่างกริชปัตตานี
หัวกริชแบบนกพังกะ