Page 28 - Jan53

มรดกภู มิปัญญาทางวัฒนธรรม
ประจำ �ปีพุทธศักราช ๒๕๕๒
สาขาศิลปะการแสดง
ศิลปะการแสดง หมายถึง การแสดงออกซึ่ง
อารมณ์ ความรู้สึก และเรื่องราวต่าง ๆ โดยมี ผู้แสดง
เป็นสื่อ ผ่ านทางเสียง ได้แก่ การขับร้อง หรือการเล่น
ดนตรี และทางร่างกาย เช่น การร่ายรำ� การเชิด การเต้น
การแสดงท่าทาง ฯลฯ
ศิลปะการแสดงที่ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียน
มรดกภูมิ ปัญญาทางวั ฒนธรรม ประจำ�ปี พุทธศั กราช
๒๕๕๒ มีดังต่อไปนี้
ประเภทการแสดง ได้แก่
๑. โขน
นาฏศิลป์ชั้ นสูงที่เก่าแก่ตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา
พั ฒนามาจากศิ ลปะการแสดงหลายแขนง เช่ น
ชักนาคดึกดำ�บรรพ์ กระบี่กระบอง และหนังใหญ่ ลักษณะ
สำ�คัญคือผู้แสดงต้องสวมศีรษะโขนหมดทุกตัว ยกเว้น
ตัวพระ นาง และเทวดา มี บทพากย์และเจรจา และ
วงปี่พาทย์ บรรเลงประกอบการแสดง นิยมแสดงเฉพาะ
เรื่องรามเกียรติ์
๒. หนั งใหญ่
ศิลปะการชั กเชิดรูปเงาอันเก่ าแก่ตั้งแต่ต้นสมัย
กรุ งศรีอยุธยา เป็นการผสมผสานศิลปะหลายแขนงทั้ง
หัตถศิลป์ วรรณศิลป์ นาฏศิลป์ วาทศิลป์และคี ตศิลป์
เข้ าด้ วยกันอย่ างผสมกลมกลืน ได้รั บยกย่องว่ าเป็น
มหรสพชั้นสูง จัดแสดงในงานพระราชพิธีและงานสำ�คัญ
ของแผ่ นดิน
๓. ละครชาตรี
เป็ นละครรำ�ที่เชื่อกั นว่าเก่าแก่ที่สุด และเป็นต้น
แบบของการละครทั้ งหมดของไทย ภาพสะท้อนถึงความ
เชื่ อมโยงระหว่ างละครภาคกลางและการแสดงโนรา
ภาคใต้ มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง ไปตามความต้องการ
ของผู้ ชมและตัวละครเองมาอย่างต่อเนื่อง
๔. โนรา
ศิ ลปะการแสดงพื้ นบ้ านของชาวภาคใต้ มี
๒ รูปแบบ คือโนราประกอบพิธีกรรม หรื อโนราโรงครู
ซึ่ งใช้ ในพิธีไหว้ ครู แก้ บนหรื อครอบเทริ ดแก่โนรา
รุ่ นใหม่ และโนราเพื่อความบันเทิง ซึ่งเป็นเสมือน “สื่อ”
ที่เผยแพร่ข้อมูล ข่าวสารต่างๆ สู่ผู้คนในท้องถิ่นต่างๆ ได้
อย่ างเข้าถึง และยั งคงครองความนิยมมาจนถึงทุกวันนี้
๕. หนั งตะลุง
หุ่นเงาของชาวภาคใต้ ดำ�เนินเรื่องราวที่ผูกร้อย
เป็ นนิยาย โดยนายหนังตะลุงจะเป็นผู้ดำ�เนินการแสดง
เองทั้งหมด ตั้งแต่การชักเชิดตัวหนังแสดงเงาบนจอผ้า
การว่าบทและการสนทนา ใช้ปฏิ ภาณไหวพริบของนาย
หนั งตะลุงในการนำ�เรื่องราวปัจจุบันถ่ายทอดผ่านรูปหนัง
จึงมีความผูกพันกับสังคมวั ฒนธรรมของชาวภาคใต้มา
ทุกยุ คทุกสมัย
ประเภทดนตรี ได้แก่
วงสะล้อ ซอ ปิน
วงดนตรี พื้นเมืองของชาวจังหวัดน่ าน ประกอบ
ด้ วยเครื่องดนตรี คือสะล้อ และปิน หรื อซึง บรรเลง
ประกอบการซอ ซึ่งเป็นวิธีการขับร้องลักษณะหนึ่งของ
วัฒนธรรมล้ านนา มี ลีลาและท่ วงทำ �นองเฉพาะของ
ตนเอง และเป็ นองค์ ประกอบสำ�คั ญในเทศกาลงาน
ประเพณี นับแต่อดีตจนถึงปัจจุ บัน
๒๖
รายการสาขาศิลปะการแสดง ดั งรายชื่อต่อไปนี้
ที่ ประเภท รายการ
๑ การแสดง ๑. โขน
๒. หนังใหญ่
๓. ละครชาตรี
๔. โนรา
๕. หนังตะลุง
๒ ดนตรี วงสะล้อ ซอ ปิน
๓ เพลงร้องพื้นบ้าน ๑. ซอล้านนา
๒. หมอลำ�พื้ น
๓. หมอลำ �กลอน
๔. ลำ�ผญา
๕. เพลงโคราช
๖. ดิเกร์ฮู ลู