Page 25 - Jan53

ในการบรรเลงปี่ พาทย์เวลาที่เรื อกฐินออกเดิน
ทางในลำ�น้ำ�นี้ปี่พาทย์ก็ จะบรรเลงเพลงกลม
เพลงกลมนี้เป็นเพลงหน้าพาทย์ ประกอบกิริยาไป
มาของเทพยดาชั้นสูง ในการบรรเลงเพลงกลมประกอบ
การแห่ กฐินนี้ ก็สมมุติว่า ในขณะที่เรื อกฐินล่องลอยไป
ตามลำ�น้ำ�นี้มี เทพยดาผู้สูงศักดิ์ได้มาอนุ โมทนาและร่วม
ไปในเรือลำ�นี้ด้วย เมื่อเรือกฐินได้ถึงหน้าวั ดที่จะทอดแล้ว
จึงได้เข้าเทียบท่ าขนเครื่ององค์กฐินและบริ ขารต่างๆ ขึ้น
วัดเตรียมพิธีที่จะถวายผ้าพระกฐินตามประเพณี ครั้น
ประธานหรือท่านเจ้าของกฐินพร้อมด้วยสั ปบุรุษ และผู้
ร่วมในการกุ ศลนี้ได้กล่าวถวายผ้าพระกฐินตามแบบแผน
เสร็ จแล้ว พระสงฆ์ก็ ได้กระทำ�พิ ธีการตามแบบแผนจน
เรียบร้อยพอถึ งเวลาที่พระสงฆ์ครองผ้าไตรจีวรปี่พาทย์
ก็จะบรรเลงเพลงสาธุ การ ครั้นได้ถวายสิ่ งของต่างๆ แก่
พระภิ กษุและพระสงฆ์ได้ยถาสัพพีเสร็จเรี ยบร้อยแล้ว ก็
เป็ นอันเสร็จพิธีปี่พาทย์ก็จะบรรเลงเพลงกราวรำ�อีกครั้ง
หนึ่ ง
พิธีของประชาชนที่สำ�คัญอีกพิธี หนึ่ง คือ พิธี
มีเทศน์ มหาชาติ คือเทศน์ มหาเวสสันดรชาดก การมี
เทศน์มหาชาตินี้ถือว่าเป็นพิธีใหญ่พิ ธีหนึ่ง ชาวบ้านมั ก
จะมาช่วยตบแต่ งศาลาการเปรียญในวัดใดวัดหนึ่ง ที่จะ
เป็นที่มี เทศน์มหาชาติโดยใช้ต้นกล้วยต้นอ้อยแต่งเป็นป่า
ต่างๆ แลดูแล้ วก็งดงามไปอย่างหนึ่ง
การมีเทศน์มหาชาตินั้นโดยมากมักจะแบ่งกันเป็น
เจ้าของกัณฑ์ คนละกัณฑ์ๆ ไป เพราะเทศน์มหาชาติมี
ทั้งหมดถึง ๑๓ กัณฑ์ กัณฑ์ของผู้ ใดผู้นั้นก็จะเป็นผู้ถวาย
เครื่องกัณฑ์และไทยทานต่ างๆ แก่พระสงฆ์ผู้ที่เทศน์ใน
กัณฑ์นั้น ส่วนปี่พาทย์จะเริ่มบรรเลงเพลงโหมโรงก่อน
ถึงเวลาเทศน์ เพลงโหมโรงนี้ถ้าหากว่ าเป็นการเริ่มงาน
เป็นอันดั บแรกก็จะต้องโหมโรงนี้ก็จะใช้ แต่เพียงเพลง
กราวใน กับเชิดเท่านั้น ในเวลาที่เทศน์และเทศน์ จบ ปี่
พาทย์จะต้องบรรเลงประกอบโดยตลอดทุกๆ กัณฑ์ เพลง
ที่บรรเลงประกอบเทศน์มหาชาตินี้เป็นเพลงหน้าพาทย์
ประกอบกิริ ยาตามเนื้ อเรื่องที่มี อยู่ ในกัณฑ์นั้นๆ เป็ น
ประจำ�ทุกๆ กัณฑ์ ส่วนเวลาพระขึ้นธรรมาสนั้น ปี่พาทย์
จะบรรเลงเพลงสาธุการทุกๆ กัณฑ์ไป เป็นการบรรเลง
ประกอบกิ ริยาน้อมนมัสการพระรัตนตรั ยของเจ้าของ
กัณฑ์ และผู้ร่วมการกุ ศลอันนี้
เมื่อพระเทศน์ จบลงแต่ละกัณฑ์ ปี่พาทย์ จึงจะ
บรรเลงเพลงหน้าพาทย์ ประจำ �กัณฑ์ โดยอาศัยเค้ า
การดำ�เนินเรื่องของกัณฑ์นั้นๆ เป็นกิริ ยาที่ จะบรรเลง
ประกอบดังจะกล่าวต่อไปเป็นกัณฑ์ๆ ดั งนี้
๒๓