ภาษาเป็
นเครื่
องมื
อในการสื่
อสาร ภาษาจึ
ง
เกิ
ดใหม่
อยู่
ตลอดเวลาตามวิ
ถี
ชี
วิ
ตของผู้
ใช้
ภาษาที่
เปลี่
ยนแปลงไป ภาษาคำ
�ใหม่
มี
ทั้
งภาษาไทยที่
สร้
างขึ้
น
ใหม่
และภาษาที่
ทั
บศั
พท์
หรื
อบั
ญญั
ติ
ศั
พท์
จากภาษา
ต่
างประเทศ ราชบั
ณฑิ
ตยสถานได้
จั
ดทำ
�พจนานุ
กรมศั
พท์
บั
ญญั
ติ
ในสาขาวิ
ชาต่
าง ๆ จำ
�นวนมากเพื่
อให้
ทั
นความ
ต้
องการใช้
ภาษาในแวดวงอาชี
พและแวดวงวิ
ชาการ รวม
ทั้
งมี
การจั
ดทำ
�
พจนานุ
กรมคำ
�ใหม่
เพื่
อบั
นทึ
กภาษาที่
เกิ
ด
ใหม่
ให้
ทั
นสมั
ย ทั
นเวลาอี
กด้
วย
เนื่
องจากเกิ
ดภาษาคำ
�ใหม่
ตลอดเวลา จึ
งมี
คำ
�
อี
กจำ
�นวนมากที่
ยั
งไม่
ได้
บั
นทึ
กในพจนานุ
กรม แต่
จะ
อ่
านพบในหนั
งสื
อพิ
มพ์
หรื
อได้
ยิ
นได้
ฟั
งจากวิ
ทยุ
และ
โทรทั
ศน์
คนที่
ได้
อ่
านได้
ฟั
งบ่
อย ๆ ก็
เข้
าใจความหมาย
แต่
คนที่
เพิ่
งเห็
นเพิ่
งฟั
งเป็
นครั้
งแรก อาจจะงงเพราะ
คำ
�บางคำ
�เป็
นคำ
�ที่
เคยใช้
ในความหมายหนึ่
ง แต่
นำ
�มาใช้
ใหม่
ในอี
กความหมายหนึ่
ง ลองดู
ตั
วอย่
าง
ขั
บเคลื่
อน
คำ
�นี้
ใช้
กั
นมานานพอสมควรในหมู่
นั
กข่
าวและนั
กวิ
ชาการ ปกติ
คำ
�ว่
า
ขั
บเคลื่
อน
ใช้
กั
บ
เครื่
องยนต์
กลไกโดยเฉพาะรถยนต์
ในความหมายว่
า
เคลื่
อนที่
เช่
น
“รถยนต์
คั
นนี้
ขั
บเคลื่
อน
สี่
ล้
อ”
“รถถั
ง
ขั
บเคลื่
อน
ไปบนหนทางขรุ
ขระ”
ส่
วนคำ
�ว่
า
ขั
บเคลื่
อน
ที่
เป็
นภาษาคำ
�ใหม่
เป็
นการนำ
�คำ
�ที่
ใช้
กั
บเครื่
องยนต์
กลไกมาใช้
กั
บคน
หรื
อองค์
กร แต่
มี
ความหมายเหมื
อนเดิ
มคื
อ
มี
การ
เคลื่
อนไหว มี
การเคลื่
อนที่
ผลั
กดั
นไปข้
างหน้
า
ดั
งตั
วอย่
างที่
พบในหนั
งสื
อพิ
มพ์
บางฉบั
บ เช่
น
“ความขั
ดแย้
งทางความคิ
ดอย่
างรุ
นแรง
ของคนสองฝ่
าย ทำ
�ให้
ไม่
อาจจะทำ
�นายได้
ว่
าสั
งคมจะ
ขั
บเคลื่
อน
ไปในทิ
ศทางใด”
“กลุ่
ม “รั
กษ์
เมื
องไทย” มี
ม.ร.ว. ปรี
ดิ
ยาธร
เทวกุ
ล อดี
ตผู้
ว่
าการธนาคารแห่
งประเทศไทยเป็
นหั
วหอก
ขั
บเคลื่
อน
ด้
วยหวั
งจะให้
เป็
น “คลั
งสมอง” ทั้
งในมิ
ติ
ทาง
เศรษฐกิ
จและการเมื
องในยุ
คที่
ประเทศไทยกำ
�ลั
งเผชิ
ญ
กั
บวิ
กฤติ
ขนาดใหญ่
ที่
สั่
นสะเทื
อนกั
นไปทั้
งโลก”
ข้
ามเพศ
เป็
นคำ
�ที่
เผยแพร่
เมื่
อคุ
ณนก ยลลดา
นางงามซึ่
งชื่
อจริ
งคื
อนายยลลดา เกริ
กก้
องสวนยศ นำ
�
มาใช้
ในการให้
สั
มภาษณ์
สื่
อมวลชน คุ
ณยลลดาเป็
น
ผู้
ชายที่
ผ่
าตั
ดแปลงเพศเป็
นผู้
หญิ
ง ซึ่
งเราเคยมี
คำ
�เรี
ยก
ว่
า สาวแปลงเพศ หรื
อเรี
ยกรวม ๆ กั
นไปทั้
งผู้
แปลง
เพศหรื
อไม่
แปลงเพศว่
า สาวประเภทสอง หรื
อกะเทย
คำ
�ว่
า
คนข้
ามเพศ
มาจากภาษาอั
งกฤษว่
า transgen-
dered people ซึ่
งอาจจะข้
ามจากเพศชายมาเป็
นหญิ
ง
หรื
อหญิ
งไปเป็
นชาย แต่
ที่
พบมากคื
อจากชายกลายเป็
น
หญิ
ง ซึ่
งในประเทศไทยยั
งไม่
มี
กฎหมายรั
บรองสิ
ทธิ
และ
สถานภาพของคนกลุ่
มนี้
คำ
�ว่
า
คนข้
ามเพศ
เป็
นคำ
�ใหม่
ที่
สร้
างขึ้
นเพื่
อชี้
ชั
ดสภาวะของคนกลุ่
มนี้
ว่
าได้
ผ่
าตั
ดแปลง
เพศแล้
ว และประสงค์
จะใช้
สิ
ทธิ
ความเป็
นผู้
หญิ
งให้
ถู
กต้
องทั้
งทางกฎหมายและทางสั
งคม
ศ.ดร.รื่
นฤทั
ย สั
จพั
นธุ์
.......เรื่
อง
๑๔
วั
ฒนธรรมภาษา