Page 14 - Jan53

๑๘ มกราคม วั นยุ ทธหัตถี
เป็นวันสำ�คัญอี กวันหนึ่งของไทย เพื่อ
ระลึกสมเด็จพระนเรศวรมหาราชที่ ได้
ทรงกระทำ�ยุทธหั ตถีและมี ชัยชนะต่อ
สมเด็จพระมหาอุปราชา เมื่อวันที่ ๑๘
มกราคม พ.ศ. ๒๑๓๕
ยุทธหั ตถี หมายถึง การต่อสู้
ด้ วยอาวุธบนหลั งช้าง เป็ นการรบ
อย่างกษัตริย์สมัยโบราณ โดยบนหลัง
ช้ างจะมีคนนั่ งอยู่สามคน ตัวแม่ ทัพ
จะถือง้ าวอยู่ที่คอช้าง คนที่ นั่งกลาง
จะอยู่บนกู บและถือหางนกยูงซ้ ายขวา
โบกเป็นสั ญญาณ และคอยส่ งอาวุธ
ให้แม่ ทัพ อาจจะมี การสับเปลี่ยนที่ นั่ง
กันตอนกระทำ �การรบ ที่ท้ายช้างจะมี
ควาญนั่ งประจำ�ที่ ตามเท้าช้างทั้ งสี่
มีพลประจำ �เรียกว่ า จตุรงคบาท คน
ทั้งหมดจะถืออาวุธ เช่น ปืนปลายขอ
หอกซัด ของ้าว ขอเกราะเขน แพน ถ้า
เป็นช้างยุทธหัตถีจะมี หอกผูกผ้าสีแดง
สองเล่ ม ปืนใหญ่หันปากออกข้ างขวา
หนึ่ งกระบอก ข้างซ้ายหนึ่งกระบอก มี
นายทหารและพลทหารสวมเกราะโพก
ผ้า ช้างที่เข้ ากระบวนทัพจะสวมเกราะ
ใส่ เกือกหรือรองเท้าเหล็กสำ�หรั บกั น
ขวากหนาม โดยทั้งที่สี่เท้าสวมหน้าราห์
มีปลอกเหล็ กสวมงาทั้งคู่ และมีเกราะ
โว่พันงวงช้าง สำ�หรับพังหอค่ายโดยไม่
เจ็บปวด
ยุทธหัตถีหรื อการชนช้าง เป็น
ยอดยุทธวิธีของนักรบ เพราะเป็นการ
ต่ อสู้อย่ างตัวต่อตั ว แพ้ชนะกั นด้วย
ความคล่องแคล่วกับความชำ�นิชำ�นาญ
ในการขั บขี่ช้ างชน โดยมิต้ องอาศั ย
รี้พลหรื อกลอุบายแต่อย่างใด เพราะ
โดยปกติในการทำ�สงคราม โอกาสที่
จอมทัพทั้งสองฝ่ายจะเข้าใกล้ชิดจนถึ ง
ชนช้ างนั้นมี น้อยมาก ดังนั้ น กษัตริ ย์
พระองค์ ใดกระทำ �ยุทธหัตถีชนะ ก็จะ
ได้ รับการยกย่องว่ า มีพระเกียรติ ยศ
สู งสุด และแม้ แต่ ผู้ แพ้ก็ ได้ รับการ
ยกย่องสรรเสริญว่าเป็นนักรบแท้เช่นกัน
ก า ร ทำ � ยุ ท ธ หั ต ถี ที่ สำ � คั ญ
ที่ สุ ด ข อ ง ไ ท ย คื อ ใ น ส มั ย
ส ม เ ด็ จ พ ร ะ น เ ร ศ ว ร ม ห า ร า ช
ทร งกระทำ �ยุ ทธหั ตถี ชนะสม เ ด็ จ
พระมหาอุปราชา เมื่อปี พ.ศ. ๒๑๓๕
ในหนังสือพงศาวดารตอนที่สำ�คัญที่สุด
ของประวัติ ศาสตร์ชาติ ไทยกล่าวว่า
เมื่อพระเจ้านันทบุเรง ได้ ให้ พระมหา
อุปราชายกทัพใหญ่มาตีกรุงศรีอยุธยา
หวั งจะเอาชนะให้ ได้ โดยเด็ ดขาด
สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงทราบ
ข่าว จึงยกทัพหลวงไปตั้งรั บที่หนอง
สาหร่าย ซึ่งในการต่อสู้ครั้งนั้น ระหว่าง
ที่การรบกำ�ลังติ ดพัน ช้างพระที่นั่ งของ
สมเด็จพระนเรศวรมหาราชและพระ
เอกาทศรถ ก็พากั นไล่ล่าศั ตรู อย่ าง
เมามัน จนพาทั้งสองพระองค์ตกไป
อยู่ในวงล้อมของข้ าศึกโดยไม่รู้ตัว มี
เพียงจตุ รงคบาท (ผู้ รักษาเท้าทั้ งสี่
ของช้างทรง) และทหารรักษาพระองค์
เท่านั้นที่ ติดตามไป แม้จะอยู่ในสภาวะ
๑๒