Page 8 - july52

วัฒนธรรมไทย
หากใช้สายตากราดเก็ บข้อมู ล (ภาษาอังกฤษ
คำว่ า SCAN ซึ่งคนไทยเข้าใจมากกว่ า?)
ในท้ องถนนทุ กวันนี้ พร้อมกั บถามตัวเองว่ า
คนไหนคนไทยเป็นนั กท่ องเที่ยวชาวต่างชาติ
ถ้าจะตัดสินจากบุคลิกลั กษณะ การแต่งกาย สิ่งของเครื่องใช้
วิถี ชี วิตการกิ นดื่ ม อาจแยกไม่ ออก สิ่งเดี ยวที่ พอจะเห็ น
เป็นเอกลั กษณ์ ของคนไทยก็คื อภาษาที่ ใช้ สื่อสารกั น ทั้ ง
ภาษาเขียนและภาษาพูด
การที่คนไทยมีภาษาพูดและภาษาเขี ยนเป็นของ
ตนเองและใช้มาอย่ างยาวนาน แม้ ในผืนแผ่ นดิ นไทย
จะมีภาษาและสำเนียงท้ องถิ่ นผสมผสานอยู่ไม่ น้อย แต่
ส่วนใหญ่ แล้วก็ฟั งเข้ าใจกันได้ โดยไม่ยาก จึงเป็ นเหตุให้
คนไทยไม่ค่ อยได้ตระหนักถึ งคุณค่าและความสำคั ญของการ
มีเอกลักษณ์ทางภาษาและตั วหนังสื อ โดยเฉพาะอย่ างยิ่ง
เยาวชนคนรุ่นใหม่ ที่เกิ ดมาพร้ อมกั บโลกแห่งเทคโนโลยี
อุตสาหกรรม ซึ่ งมี เอกสาร หนั งสื อ ลายลั กษณ์ อักษร
ตลอดจนสื่อประเภทต่ าง ๆ ให้อ่านให้ ดู อย่ างหลากหลาย
จนลืมนึกไปว่าในอดี ตอันยาวไกล ภาษาเป็นสิ่ งที่บรรพบุรุษ
ต้องสร้ างสรรค์ กลั่นกรองและถ่ายทอดมาด้วยภู มิปัญญา
อย่ างไร กว่าจะกลายเป็นวั ฒนธรรมในวิ ถี ชีวิตและสั งคม
ของเผ่าพันธุ์ไทย มั่นคงดำรงมาได้จนปัจจุบัน
อั กษรและภาษา
มรดกภูมิ ปัญญาของคนไทย
นอกจากภาษาพู ดแล้ว ภาษาเขียนหรื อการที่
เรามี อักษรไทยนั บเป็นวั ฒนธรรมและภู มิปั ญญาขั้นสู ง
ขึ้นมาอีกระดับหนึ่ง เมื่อคิดได้ดั งนี้แล้วจึงควรที่ จะมาทบทวน
กั นในวาระวันภาษาไทยแห่ งชาติ ปี นี้ว่ า ตั วหนั งสื อไทย
ที่เราใช้ กันในปั จจุบันเกิ ดขึ้ นและมีการจดจารจารึกกั นไว้
ที่ไหนอย่างไรบ้าง
ชาติไทยเป็ นชาติหนึ่งในแถบภู มิภาคเอเชี ยตะวันออก
เฉียงใต้ ที่มีรู ปอักษรและอักขรวิธีเป็ นเอกลักษณ์ ของตนเอง
ลายลั กษณ์ อั กษรและอั กขรวิ ธี มิใช่ เป็ นเพี ยงเครื่ องมื อ
ที่ใช้ สื่ อภาษาในสังคม หากยั งแสดงถึงความเจริ ญยิ่งทาง
อารยธรรมและวัฒนธรรมด้ วย เพราะบางชนชาติในโลกมี
เฉพาะภาษาพู ดแต่ไม่มี รูปอั กษรที่ใช้ สื่อภาษาของตนเป็ น
ภาษาเขียน จึ งไม่สามารถบั นทึ กเรื่องราวเหตุ การณ์หรื อ
วิชาความรู้สื บทอดต่อมายังอนุชนได้สมบูรณ์ครบถ้ วน เพราะ
การถ่ายทอดด้วยการบอกเล่า ย่อมทำให้สาระสำคั ญหดหาย
ผิดเพี้ยน เกิดการตีความแล้วเข้าใจแตกต่างกันตามกาลเวลา
ลายลักษณ์ อั กษรที่ถื อว่าเป็ นอักษรไทยแบบแรก
เกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๑๘๒๖ ปรากฏหลักฐานในศิลาจารึกพ่อขุน
รามคำแหงมหาราชว่า “เมื่อก่ อนลายสือไทยนี้ บ่มี ๑๒๐๕
ศกปีมะแมพ่อขุนรามคำแหงหาใคร่ใจในใจแลใส่ลายสือไทยนี้
ลายสือไทยนี้จึงมีเพื่อขุนผู้นั้นใส่ไว้ ”
ราศี บุรุษรัตนพั นธุ์
สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์
กรมศิลปากร
ก
วารสารวัฒนธรรมไทย