วารสารวั
ฒนธรรมไทย
18
ญ คื
อ ความสุ
ข บาป คื
อ ความทุ
กข์
บุ
ญเป็
นความสุ
ข ใครทำบุ
ญไว้
มาก ๆ
แม้
บางครั้
งจะไม่
ได้
รั
บผลทางกาย แต่
ผลบุ
ญ
จะได้
รั
บทางจิ
ตใจแน่
นอน เพราะบุ
ญเป็
นสิ่
งที่
มี
ความสุ
ข ดั
งภาษาบาลี
ที่
ว่
า
“มาภิ
กขเว ปุ
ญญานั
ง ภายิ
ตภะ
สุ
ขั
สเสตั
ง อชิ
จะนั
ง”
ซึ่
งแปลได้
ว่
า ดู
ก่
อนภิ
กษุ
ทั้
งหลายพวกเธอ
อย่
ากลั
วบุ
ญเลย เพราะบุ
ญนั้
นเป็
นชื่
อของความสุ
ข การทำบุ
ญ
ทั้
งหลายย่
อมเป็
นที่
ต้
องการของสั
ตว์
ทั้
งหลายในปรโลก
ด้
วยเหตุ
นี้
ทุ
กศาสนาจึ
งมี
การทำบุ
ญ การแสวงบุ
ญ
ด้
วยวิ
ธี
ต่
าง ๆ กั
น ตามแต่
ศาสนพิ
ธี
และประเพณี
กำหนด ผู้
ที่
จะ
ทำบุ
ญควรศึ
กษาให้
รู้
แบบแผนตามประเพณี
นิ
ยมก็
จะเกิ
ดความ
ภาคภู
มิ
ใจและเป็
นมงคลต่
อผู้
ทำบุ
ญ ในศาสนาพุ
ทธมี
การทำบุ
ญ
และแสวงบุ
ญหลายวิ
ธี
ด้
วยกั
น ในที่
นี้
จะกล่
าวถึ
งการทำบุ
ญบ้
านทั่
วไป
ซึ่
งมี
วิ
ธี
การจั
ดให้
ถู
กต้
องตามระเบี
ยบแบบแผน
๑. สถานที่
ในเบื้
องต้
นจะต้
องกำหนดให้
ได้
ก่
อนว่
าจะทำบุ
ญ
เนื่
องด้
วยอะไร เช่
น ทำบุ
ญขึ้
นบ้
านใหม่
ทำบุ
ญต่
ออายุ
หรื
อทำบุ
ญ
โอกาสอะไร บ้
านหรื
อสถานที่
กว้
างขวางแค่
ไหน มี
พื้
นที่
ใช้
สอย
มากน้
อยเพี
ยงใด จะนิ
มนต์
พระสงฆ์
กี่
รู
ป เมื่
อได้
ตามกำหนดแล้
ว
ควรจั
ดบ้
านให้
สะอาดเรี
ยบร้
อยสวยงาม เหมาะในการต้
อนรั
บ
พระภิ
กษุ
สงฆ์
และญาติ
มิ
ตรที่
จะมาร่
วมทำบุ
ญกั
บเจ้
าของบ้
าน
๒. นิ
มนต์
พระ
เมื่
อกำหนดแน่
นอนแล้
วก็
ไปนิ
มนต์
พระที่
วั
ด
จะนิ
มนต์
กี่
รู
ปก็
ให้
เหมาะกั
บสถานที่
โดยส่
วนมากนิ
ยมนิ
มนต์
พระ
เป็
นเลขคี่
คื
อ ๓ รู
ป ๕ รู
ป ๗ รู
ป หรื
อ ๙ รู
ป การไปนิ
มนต์
พระ
ที่
วั
ดจะเป็
นเจ้
าอาวาสหรื
อพระที่
รู้
จั
กก็
ได้
โดยบอกนิ
มนต์
ท่
านว่
า
จะนิ
มนต์
กี่
รู
ป ไปเชิ
ญพระพุ
ทธมนต์
ด้
วยงานอะไร เวลาไหน
เช้
าหรื
อเพล (การไปนิ
มนต์
นี้
อย่
าระบุ
ชื่
ออาหารเป็
นอั
นขาด ถ้
าระบุ
ชื่
ออาหารพระจะไม่
รั
บนิ
มนต์
และเมื่
อไปนิ
มนต์
ควรจั
ดดอกไม้
ธู
ปเที
ยนไปด้
วยจะดี
ยิ่
ง)
๓. การจั
ดอาสนะ
เมื่
อถึ
งวั
นงานก็
ควรจั
ดบ้
านให้
เรี
ยบร้
อย จั
ดที่
พระ
เช่
น โต๊
ะบู
ชาพระพุ
ทธรู
ป อาสนะ ที่
นั่
งพระสงฆ์
ตามจำนวน
ที่
นิ
มนต์
โดยการปู
พรม ปู
เสื่
อ หรื
อปู
ผ้
าขาวก็
ได้
จะมี
หมอนพิ
งหลั
ง
ก็
จะดี
และควรจั
ดให้
สู
งกว่
าที่
นั่
งฆราวาส และอย่
าให้
เป็
นอั
นเดี
ยว
กั
บที่
นั่
งของผู้
หญิ
ง
การจั
ดอาสนะนี้
จะต้
องจั
ดไว้
เบื้
องซ้
ายของพระพุ
ทธรู
ป
และควรมี
กระโถน กี๋
(ที่
ใส่
น้
ำชาหรื
อน้
ำเย็
น) ในสมั
ยนี้
ไม่
นิ
ยม
ตั้
งพานหมาก พลู
บุ
หรี่
๔. การจั
ดโต๊
ะหมู่
ที่
พุ
ทธบู
ชา
งานพิ
ธี
มงคลต่
าง ๆ ควรมี
พระพุ
ทธรู
ปเป็
นประมุ
ข
จึ
งควรจั
ดตั้
งที่
พุ
ทธบู
ชาให้
ถู
กต้
องสวยงาม โต๊
ะหมู่
บู
ชาเป็
นโต๊
ะหมู่
๕ หมู่
๗ หรื
อหมู่
๙ ก็
ได้
อย่
างใดอย่
างหนึ่
ง หากไม่
มี
โต๊
ะหมู่
บู
ชา
ก็
ควรหาโต๊
ะอื่
นก็
ได้
พองาม แล้
วปู
ผ้
าขาวบนโต๊
ะ แล้
วตั้
งเครื่
อง
บู
ชาที่
จำเป็
นและขาดไม่
ได้
คื
อ กระถางธู
ป เชิ
งเที
ยน และแจกั
น
ดอกไม้
ไม่
ควรใช้
ขวดแทนแจกั
นหรื
อกระป๋
องแทนกระถางธู
ป
(ความหมายของเครื่
องบู
ชาผู้
เขี
ยนบรรยายไว้
ในเรื่
องการบู
ชาพระ)
การตั้
งพระพุ
ทธรู
ปนิ
ยมตั้
งพระพุ
ทธรู
ป
ซึ่
ง
หั
นพระพั
กตร์
ไปทางทิ
ศตะวั
นออก แต่
ไม่
ถื
อกั
นเคร่
งครั
ดนั
ก
จะหั
นไปทิ
ศไหนก็
ได้
ตามความสะดวกและเหมาะสมกั
บสถานที่
บุ
การทำบุ
ญบ้
าน
ลิ
ขิ
ต จิ
นดาวั
ฒน์
…เรื่
อง