Page 100 - Culture2-2016
P. 100
๑
๑ ครฑุ หรอื การดู ้าตะเกยี งนา้ํา มัน โบราณวัตถยุ คุ ครสิ ตศ์ ตวรรษที่ ๓
ในพพิิธภัณฑสถานแห่งชาติอินโดนีเซยี
๒การดูา้ หรอืครุฑในนาฏกรรมของประเทศอนิโดนีเซยี
๓ ครุฑพนมมือไหว้ ประตมิ ากรรมแบบพื้นบา้ นของวดั แห่งหนงึ่ ในประเทศเมยี นมา ๒
๔ ครุฑหินทรายแกะสลกั ขนาดมหึมา ส่วนหนงึ่ ของบริเวณนครธม ประเทศกมั พูชา
การกาเนิดครุฑในพุทธศาสนามอียู่๔ลักษณะคอืเกิด เพียงขนครุฑหลุดลงมาเส้นเดียวและขนเส้นน้ันก็กลายเป็น
แบบผดุ ขนึ้ มาเองเรยี กวา่ “โอปปาตกิ ะ”เกดิ จากครรภ์เรยี กวา่ ขนวิเศษ เนื่องจากครุฑได้รับพรจากพระนารายณ์ให้เป็น
“ชลาพชุ ะ” เกดิ จากไข่ เรยี กวา่ “อณั ฑชะ” และเกดิ จากเถา้ ไคล “อมตะ” และทา หนา้ ทเี่ ปน็ พาหนะของพระองคบ์ นวมิ านฉมิ พลี
โคลนตม เรยี กวา่ “สงั เสทชะ” การกา เนดิ ของเหลา่ ครฑุ ทงั้ หลาย ครุฑไม่เพียงมีพละกาลังอานาจบารมีมหาศาล แต่ยังมีความ
มีอยู่ต้ังแต่บริเวณพื้นผิวโลกท่ีมนุษย์อาศัย ป่าหิมพานต์และ เฉลียวฉลาด อ่อนน้อมถ่อมตน และมีสัมมาคารวะด้วย ใน
ป่างิ้วรอบเขาพระสุเมรุถึงสวรรค์ชั้นจาตมุหาราชกิา
ตานานและวรรณคดขีองไทยเรียกครุฑอกีนามว่า“สบุรรณ”
ครฑุ มหี ลายระดบั แตกตา่ งกนั ทล่ี กั ษณะ ไดแ้ ก่ ตวั เปน็ คน เรอื พระทน่ี งั่ นารายณท์ รงสบุ รรณ รชั กาลท่ี ๙ เป็นเรอื
ธรรมดาท่ัวไปแต่มีปีกตัวเป็นคนหัวเป็นนกตวัเป็นคนหวัและ พระทน่ีง่ัทม่ีโีขนเรอืหรอืหวัเรอืเปน็ประตมิากรรมรปูพระนารายณ์
ขาเป็นนก ตัวเป็นนก หัวเป็นคน และรูปร่างทั้งหัวทั้งตัว ยนื ประทบั บนหลงั พญาสบุ รรณ (ครฑุ ) ทา จากไมส้ กั ลงรกั ปดิ ทอง
เหมือนนกทั้งสิ้น สาหรับครุฑชั้นสูงมีขนสีทอง มีเครื่องประดับ ประดับกระจก รูปพระนารายณ์ ๔ กร ทรงเทพศาสตราคอื ตรี
วิจิตรอย่างเทพมีชีวิตอยู่และบริโภคอาหารทิพย์ท้ังแปลงกาย คทาจกัรสงัข์เรือลานี้มีฐานะเป็นเรือพระที่นัง่รองทอดบลัลงัก์
ได้เฉกเช่นเดียวกับเทวดา นอกจากน้ียังมีครุฑบางประเภท กญั ญา ในกระบวนพยุหยาตราชลมารค
สาหรับประเทศไทย ครุฑถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธ์ิสูงสุด
กินผลไม้หรือเนื้อสัตว์ ครุฑท่ีผูกเวรกับนาคก็จะกินนาคเป็น
อาหาร หรอื ครฑุ ตนใดผกู เวรกบั สตั วน์ รกในยมโลกกจ็ ะสมคั รใจ ของแผน่ ดนิ มาแตส่ มยั กรงุ ศรอี ยธุ ยาเนอื่ งจากเปน็ ความเชอื่ ใน
ไปเป็นนายนิรยบาลลงทณัฑ์สตัว์นรก
ลัทธิสมมุติเทวราชท่ีถือว่าพระมหากษัตริย์คืออวตารของ
คติไทยโบราณเชื่อว่าครุฑคือเทพคร่ึงคนคร่ึงนกอินทรี พระนารายณ์ ดงั นนั้ ครฑุ ซงึ่ เปน็ ผมู้ ฤี ทธมิ์ ากและเปน็ พาหนะ
ตนน้ีมีชีวิตเป็นนิรันดร ไม่มีอาวุธใดสามารถทาร้ายประหัต ของพระนารายณ์ จงึ กลายเปน็ สญั ลกั ษณแ์ ทนพระมหากษตั รยิ ์
ประหารได้เลยแม้กระทั่งสายฟ้าฟาดจากพระอินทร์ที่ทาได้
ของไทยและเปน็ ดวงตราแผน่ ดนิ
98
