Page 20 - mar53

๑๘
ในสมัยโบราณเกือบจะเรียกได้ว่าเป็นกฎเกณฑ์
ของสังคมไทยที่ผู้ชายทุกคนจะต้ องผ่านการบวชเรียน
เป็นสามเณรหรือเป็นพระ เพราะเชื่อว่าจะเป็นบุญกุศล
แก่ตนเอง และได้ กุศลไปถึงพ่อแม่ ดังเช่ นกล่าวกั นว่า
บวชให้พ่อแม่เกาะชายผ้าเหลืองขึ้นสวรรค์
การจัดงานบวชของชาวไทยนั้ นในแต่ละท้องถิ่น
ส่วนใหญ่ มีประเพณีจัดงานคล้ายๆ กั นจะแตกต่างกัน
ในรายละเอียดเพียงเล็กน้อย แต่ บางชุมชนจะมี ประเพณี
นิยมและความเชื่อที่แตกต่ างจากชุมชนอื่นอย่ างเห็น
ได้ชั ด เช่น ประเพณีการบวชลู กแก้วหรือปอยสางลอง
ของชาวไทยใหญ่ จังหวั ดแม่ฮ่องสอน และประเพณีบวช
พระแห่นาคขบวนช้างของชาวไทยพวน ตำ �บลหาดเสี้ยว
จังหวัดสุโขทัย เป็นต้ น
ชาวหาดเสี้ยว เป็นชาวไทยเชื้อสายลาวพวนซึ่ง
อพยพมาจากเมืองพวน แขวงเมืองเชียงขวางประเทศ
สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว อพยพมาอยู่ ที่
หาดเสี้ยวตั้งแต่ รัชการพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้า
อยู่หัว ชาวไทยพวนกลุ่มนี้มี ประเพณีการบวชที่ แตกต่าง
ไปจากชุมชนอื่น คือ การแต่งกายของนาคและการแห่นาค
นาคจะแต่งกายหลากสี สวมเทริด ใส่แว่ นตาสีดำ� และ
ขี่ช้างไปในขบวนแห่
สาเหตุที่ชาวหาดเสี้ ยวนำ�ช้างเข้ามาร่ วมในการ
บวชลูกหลานนั้ น ส่วนหนึ่งหน้าจะเป็นเพราะทางตอน
เหนือของตำ�บนหาดเสี้ยวในอดีตเป็นสถานที่ที่ชาวบ้าน
เลี้ยงช้างเอาไว้ รับจ้างทำ�งานชักลากไม้ ในป่าจังหวั ดแพร่
และ ลำ�ปาง ในช่วงที่มี การจัดงานบวช คือ ระยะต้น
เดือนเมษายนนั้นเป็นเวลาที่ช้างพักงานจากป่า ชาวบ้าน
จึงได้คิดนำ�เอาช้าง สัตว์ที่ถือว่ามีความเฉลียวฉลาดและ
สง่างามมาใช้เป็นพาหนะของนาคแทนการใช้คนแบก
หรือใช้รถยนต์แห่ เพราะระยะทางแห่จะต้องวนไปรอบ
หมู่บ้านก่อนและไปสุดที่วัดเป็นระยะทางที่นับว่าไกลพอ
สมควร อีกทั้งหนทางก็สูงๆ ต่ำ�ๆ ไม่สะดวกนั ก อีกสาเหตุ
หนึ่งสันนิษฐานว่าเนื่องจากพวกชาวพวนมีความเชื่อเรื่อง
พระเวสสันดร จึงนำ�เอาเรื่องราวตอนพระเวสสันดรเสด็ จ
ออกจากป่าเขาวงกตโดยขบวนช้างกลับเมืองเชตุดรแห่ง
แคว้นสีพี หลังจากถู กเนรเทศออกจากเมืองไปบวชเป็น
ฤๅษีอยู่ในป่า เพราะยกช้างปั จจัยนาคช้างคู่บ้านคู่เมื อง
เชตุดรให้ แก่เมืองกลิงคราษฐ์ ไป
ประเพณีการแห่นาคของชาวหาดเสี้ยว ตอนที่
ให้นาคขี่ช้ างมีคนแห่แหนเป็นขบวนใหญ่ไปรอบหมู่ บ้าน
จนถึ งวั ดหาดเสี้ ยว สอดคล้ องกั บเรื่ องราวตอน
พระเวสสันดรเสด็จออกจากป่าเขาวงกตกลับเข้ าเมือง
เชตุดรโดยขบวนใหญ่ ซึ่งพระเจ้าสญชั ยพระราชบิดา
โปรดให้จัดไปรั บ
พระเวสสันดรทรงลาผนวชจากเพศบรรพชิตโดย
เปลื้องเครื่ องบริขารของฤๅษี ออกเปลี่ยนเป็นนุ่งห่มด้วย
ผ้าสีขาวทรงอาภรณ์ อย่างกษั ตริย์ ทรงช้างปัจจั ยนาค
ซึ่งเมืองกลิงคราษฐ์นำ�มาถวายคืน ประดับตกแต่งอย่าง
งดงามด้วยเครื่องทองเสด็จกลับเมืองพร้อมด้วยพระราช
บิดา พระมารดา พระนางมัทรี พระราชบุตร และพระ
ราชธิดาเป็นริ้วขบวนใหญ่ ขบวนเสด็จกลับสู่เมื องเชตุดร
ของพระเวสสันดร ถ้าเปรี ยบเทียบกับขบวนแห่นาค
ของชาวหาดเสี้ยวแล้ว พอจะเปรียบเที ยบได้ตั้งแต่การ
แต่งตัวของนาค ซึ่งแต่งตัวด้วยชุ ดขาวหรือนุ่งผ้าม่วงใส่
เสื้อสีต่างๆ ห่มคลุมด้วยผ้ าขาว สวมเทริด ที่ทำ�ด้วยผ้า
หุ้มโครงลวดประดับดอกไม้กระดาษ ด้านหลังของเทริ ด
งามอย่างไทย
อลิสา รามโกมุท...เรื่อง