Page 6 - apr53

๔
สงกรานต์ เป็นประเพณีที่งดงาม อ่อนโยน เอื้ออาทร
และเต็มไปด้วยบรรยากาศของความกตัญญู ความเคารพ
ซึ่งกันและกัน แสดงออกถึงความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนมนุษย์
ในสังคม โดยใช้น้ำ�เป็นสื่อในการเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่ างกัน
ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๓๑ ตุลาคม ๒๕๓๒
กำ�หนดให้วันที่ ๑๔ เมษายน ของทุกปีเป็น วันครอบครัว
เพื่อให้ทุกคนได้ตระหนักถึงความสำ�คัญของสถาบันครอบครัว
ผู้ที่ไปทำ �งานต่ างท้องที่ก็จะได้มีโอกาสกลับไปยังถิ่นฐานตน
เพื่อแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ญาติผู้ ใหญ่ และบรรพชน
ผู้ล่ วงลับ การได้รดน้ำ �ขอพรญาติผู้ ใหญ่ ในวันครอบครัว
นับเป็นสิริมงคลต่อลูกหลานเพื่อเป็นการเริ่มต้นปีใหม่ที่ดี และ
เป็นกำ�ลังใจซึ่งกั นและกันในการดำ�รงชีวิตต่อไป ซึ่งถือเป็นอีก
คุณค่าหนึ่งของประเพณีสงกรานต์
วันสงกรานต์ จึงเป็ นวันแห่ งความรักความผู กพันใน
ครอบครั วอย่างแท้จริ ง พ่อแม่จะเตรียมเสื้ อผ้าใหม่พร้อม
เครื่องประดับให้ลูกหลานไปทำ�บุญ ลูกหลานก็จะเตรียมเสื้อผ้า
เครื่องนุ่งห่มให้ผู้ ใหญ่ได้สวมใส่หลังการรดน้ำ�ขอพร
สำ�หรั บ การจัดพิ ธีรดน้ำ �ขอพรผู้ ใหญ่ ในบ้ าน นั้น
ควรจัดสถานที่และที่นั่งให้เหมาะสม เช่น ในบ้านหรือบริเวณ
ลานบ้าน โดยจะให้ท่านนั่งบนเก้ าอี้ หรือนั่งกับพื้นก็ดูความ
สะดวกของท่าน และน้ำ �ที ่ ใช้ ในการรดน้ำ�นั้น ให้จัดน้ำ�ผสมน้ำ �อบ
หรือน้ำ�หอม (อาจลอยดอกไม้เพิ่ม เช่น กลี บกุหลาบ มะลิ) ใส่
ขันหรือภาชนะที่เหมาะสมไว้สำ�หรับรดน้ำ�พร้อมภาชนะรองรับ
การรดน้ำ�ขอพร ให้รดที่ฝ่ามือทั้งสองของผู้ ใหญ่ โดย
แบมือ ไม่ต้องประนมเมื่อลูกหลานมารดน้ำ� ผู้ ใหญ่ก็จะให้ศีล
ให้พรหรืออาจจะเอาน้ำ�ที่รดให้ ลูบศี รษะผู้ มารด เมื่อรดน้ำ�
เสร็จแล้วบางครั้งก็อาจจะอาบน้ำ�จริง คือรดแบบทั้งตัว แล้วนำ�
ผ้าใหม่มาให้ผู้ ใหญ่เปลี่ยนก็ได้
การรดน้ำ�ขอพรผู ้ ใหญ่ นอกจากจะเป็นการแสดงถึง
ความกตัญญู ซึ่ งเป็ นค่านิยมที่ ดีงามของสั งคมไทยแล้ว ยังนำ�
มาซึ่งความเป็นสิริมงคลแก่ผู้ปฏิบัติอีกด้วย
ประเพณีสงกรานต์ นอกจากจะมีการรดน้ำ�ขอพร ทำ�บุญ
ตักบาตร การสรงน้ำ�พระ และการเล่นน้ำ�สงกรานต์แล้ว อีกสิ่ ง
หนึ่งที่ มักเห็นคู่กับประเพณีเสมอๆ คือ “นางสงกรานต์” ซึ่ ง
ปัจจุบันแทบจะกลายเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของประเพณีไปแล้ว
ส่วนนางสงกรานต์ประจำ�ปีนี้ จะมีนามและคำ�ทำ�นายว่าอย่างไร
นางสาวทั ศชล เทพกำ�ปนาท ผู้อำ�นวยการกองกองทุ น
ส่งเสริมงานวัฒนธรรม สวช. ได้นำ�มาบอกเล่าไว้ ณ ที่นี้แล้ว
“นางสงกรานต์ ” ที่เราเห็นเป็ นเทพี ขี่สัตว์ ต่างๆ
นั้ น มิได้ มีตั วตนจริง แต่ เป็นนางฟ้ าในตำ�นานสงกรานต์
ซึ่งรัชกาลที่ ๓ ให้จารึกลงในแผ่ นศิลาติดไว้ที่วัดพระเชตุพน
วิ มลมังคลาราม (วั ดโพธิ์ ) เป็นเรื่ องเล่าถึ งความเป็นมา
ของวั นสงกรานต์ อั นเป็นอุบายเพื่อให้คนโบราณ ผู้ ไม่รู้
หนังสื อได้รู้ว่ า วันมหาสงกรานต์ คือ วั นที่พระอาทิ ตย์
เคลื่ อนตั วสู่ ราศีเมษ ซึ่ งสมั ยนั้ นถื อเป็นวั นขึ้ นปี ใหม่
ตามสุริ ยคติตรงกับวั นใด และ เวลาใด โดยสมมุติ ผ่าน
นางสงกรานต์ ทั้ งเจ็ดเทียบกั บแต่ละวั นในสัปดาห์ ทั้งนี้
เพราะคนสมั ยก่ อนไม่ มี ปฏิ ทินอย่ างสมั ยนี้ การจะรู้ ว่า
วั นสงกรานต์ซึ่ งถือว่ าเป็นวั นขึ้นปี ใหม่หรื อวันเปลี่ยนปี
นั กษัตรใหม่ ตรงกับวันใดจะต้องรอให้โหรคำ�นวณเสี ยก่อน
เนื่ องจากวันมหาสงกรานต์แต่ ละปีจะไม่ ตรงกัน จากนั้ น
ทางราชการก็ จะออกประกาศที่ เรี ยกว่า “ประกาศ
สงกรานต์ ” ของปี นั้ นๆ ไปป่ าวประกาศแจ้งให้ ราษฎร
ได้ ทราบถึ งวั น เ วลา เปลี่ ยนศั กราชใหม่ วั นมงคล
วั นอวมงคลที่ควรไม่ควรประกอบกิจการ และเกณฑ์น้ำ �ฝน
ของแต่ ละปี เป็นต้น ซึ่ งประกาศสงกรานต์ดังกล่าวมีสาระ
ประโยชน์ ยิ่งต่อการดำ�เนิ นชีวิตของประชาชนสมั ยโน้นที่
ส่วนใหญ่ประกอบอาชี พกสิกรรม และบ้านเมื องยังไม่มีกรม
อุตุนิ ยมวิทยาหรือสื่ออื่นใดที่จะบอกถึงสภาพดินฟ้ าอากาศที่
จำ �เป็นต่อการเพาะปลูก หรือแจ้งวันสำ�คั ญต่างๆ ให้ ทราบ
ได้ล่วงหน้า
เรื่องจากปก
โอม รั ชเวทย์...ภาพ