Page 49 - Culture3-2016

ชมรมลูกข่างเชียงราย จะมาเล่นลูกข่างกันเป็นประจา เพื่อ เชอื่ มใจพนี่ อ้ งในทกุ ภมู ภิ าค โดยเรมิ่ ตน้ ทภี่ าคเหนอื กอ่ น ดว้ ยการ

นาเสนอกฬีาภมูปิญัญาไทยชนดินใี้หค้นอนื่ๆไดร้จู้กักอ่นวนัเวลา ไปสาธิตการเล่นลกูข่างเวลามีงานด้านวฒันธรรมกระท่งันามา

จะทาให้หลายคนลมืความสนกุในวัยเดก็ไปอย่างน่าเสียดาย
ซ่งึการจดัการแข่งขนัลูกข่างหลายคร้งั

ล่าสุดกระทรวงวัฒนธรรมได้ประกาศให้ “ลูกข่าง” บรรดาคนรักลูกข่างในนามชมรมลูกข่างเชียงรายจะ

เป็น ๑ ใน ๔ รายการที่ได้รับการขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญา เตรียมลูกข่างมาให้ผู้ชมลองเล่น มีท้ังขนาดเล็ก-กลาง-ใหญ่

ทางวัฒนธรรมของชาติ ประจาปี พ.ศ. ๒๕๕๘ สาขากีฬา มีชนิดของลูกข่างที่เรียกว่า ลูกข่างเชียงรายและบ่าข่างพญา-

ภูมิปัญญาไทย ซ่ึงนับเป็นหนทางหน่ึงในการปกป้อง คุ้มครอง มงั ราย มาสาธติ ใหช้ ม ลกู ขา่ งเชยี งรายนน้ั เราตา่ งคนุ้ ตากนั ดอี ยู่

และเป็นหลักฐานสาคัญของประเทศในการประกาศความเป็น แต่บ่าข่างพญามังรายนั้นดูแปลกตา ด้วยรูปทรงหนาหนักของ

เจ้าของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม
เน้ือไม้ มันจึงดูอุ้ยอ้ายใหญ่โต ทว่าบ่าข่างพญามังรายก็สร้าง

ความน่าต่ืนตาตื่นใจให้กับผู้ชมด้วยเสียงอันดังยามขว้างลงไป เสยี งหวงึ่ ๆๆ ยงั คงดงั อยหู่ นา้ สวนตงุ และโคมในวนั ที่

แล้วยังสามารถเล่นได้ทงั้แบบเล่นสบัคอืการเอาเดอืยเหล็กลงมีถนนคนเดินเชียงรายจักรินและผองเพื่อนขว้างลูกข่าง

และเล่นล่อ คือ การหงายเอาส่วนหัวลง ซึ่งส่วนหัวน้ีเป็นไม้ ออกไปซา้ แลว้ ซา้ เลา่ ดว้ ยแววตาเปน็ ประกายราวกบั วา่ นค่ี อื

แต่จะถูกเกลาจนแหลมคล้ายเดอืยเช่นกัน
การขว้างคร้ังแรกในชีวิตบางทีพวกเขาอาจทาด้วยความ

นอกจากการสับบ่าข่าง หรือเล่นให้แตกกันไปข้างหน่ึง หลงใหล แตบ่ อ่ ยครงั้ เหมอื นพวกเขาไมอ่ าจนงิ่ นอนใจไดว้ า่

ตามรูปแบบของชาวเชียงราย พลพรรคคนรักลูกข่างก็ยังโชว์ ลกู ขา่ งจะไมถ่ กู ลมื เลอื นไปจากสงั คมเมอื งจรงิ ๆ

การเล่นลูกข่างในมือรวมถึงการโจ๊ะ ซึ่งคล้ายคาอุทานแสดง

ความดีใจ โดยเมื่อลูกข่างหมุนออกมานอกวงทุกลูกแล้ว ผู้เล่น

แต่ละคนต้องรีบพันเชือกแล้วดึงลูกข่างของตนข้ึนมาไว้ในมือ

พร้อมกับพูดคาว่า “โจ๊ะ” ให้เร็วที่สุด น่ันเพราะใคร “โจ๊ะ”

เป็นคนสุดท้ายจะกลายเป็นผู้แพ้ในทันที การโจ๊ะเรียกเสียง

ฮือฮาจากคนดูเป็นระยะ ครั้นขอให้ลองเล่นดู กลับได้รับการ

ปฏิเสธ โดยเฉพาะพวกผู้ใหญ่ ส่วนเด็กๆ ไม่มีปัญหา พวกเขา

พร้อมจะเรียนรู้ บางคนสอนครั้งเดียวก็ขว้างได้ ขณะที่บางคน

สอนเท่าไรก็เล่นไม่เป็นสักที

“เราพบว่าคนส่วนใหญ่อายที่จะ

เลน่ ลกู ขา่ งครบั ” จกั รนิ โคลงศรี ษะ “ผมวา่

เขาเล่นเป็น แต่ไม่กล้าเล่น เพราะกลัว

เสียภาพพจน์”

แม้หลายคนอายที่จะเล่นด้วย

เหตผุลอะไรก็ตามแต่สาหรบัชมรมลูกข่าง

เชียงราย พวกเขาพร้อมไปเล่นลูกข่างทุกที่

ทุกเวลา ทาทุกอย่างเพื่อให้ลูกข่างเข้าไป

อยู่ในใจของผู้คนมากที่สุด จักรินดา เนินการ

ผลักดันให้ชมรมฯ เป็นสมาคมลูกข่างแห่ง

ประเทศไทย เขาวางแผนใช้ลูกข่างเป็นสะพาน

7
4
4
7
ก
กร
รก
ก
ฎ
ฎา
า
ค
คม
ม
-
-
ก
ก
น
นั
ัย
ย
า
าย
ยน
น๒
๒๕
๕๕
๙๕๙